Hà Nội vượt TP.HCM trong đóng góp ngân sách: Những dấu hiệu đáng suy ngẫm

Hà Nội lần đầu "soán ngôi" TP.HCM

Theo báo cáo mới nhất, trong hai tháng đầu năm 2025, Hà Nội đã ghi nhận mức thu ngân sách lên tới 185.700 tỷ đồng, tăng mạnh 63,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, TP.HCM chỉ thu được 108.800 tỷ đồng, tăng 7,1%. Đây là lần đầu tiên sau nhiều năm, Hà Nội chính thức vượt qua TP.HCM về đóng góp ngân sách, đánh dấu sự dịch chuyển đáng kể trong cán cân kinh tế giữa hai đô thị lớn.

Cụ thể hơn, chỉ tiêu dự toán thu ngân sách năm 2024 của Hà Nội là 509.300 tỷ đồng, tăng 23,8% so với năm 2023, còn TP.HCM ở mức tương đương với 508.600 tỷ đồng nhưng chỉ tăng 13,3%. Con số này phản ánh rõ kỳ vọng vào sự phát triển mạnh mẽ hơn của thủ đô trong tương lai gần.

Lý giải nguyên nhân TP.HCM tụt lại phía sau

Đại dịch Covid-19 để lại hậu quả sâu rộng với TP.HCM, thành phố vốn tập trung vào các ngành dịch vụ, thương mại và logistics - những lĩnh vực chịu tác động nghiêm trọng từ dịch bệnh. Điều này dẫn tới sự phục hồi kinh tế của TP.HCM diễn ra chậm hơn đáng kể so với Hà Nội.

Những thay đổi về cơ cấu GRDP minh chứng rõ ràng nhất cho điều này. Năm 2019, tỷ trọng công nghiệp tại TP.HCM cao hơn Hà Nội (27,7% so với 25,7%), nhưng tới năm 2023, tỷ trọng công nghiệp tại TP.HCM giảm còn 25%, trong khi Hà Nội đã tăng lên 27%. Sự suy giảm của TP.HCM phần lớn do tác động của dịch bệnh, sự khó khăn về vận hành, lao động và chuỗi cung ứng.

Trong khi đó, Hà Nội lại tận dụng tốt hơn các cơ hội đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao. Thủ đô cũng có lợi thế ở một số ngành ít bị tác động bởi dịch như tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, thông tin truyền thông và khoa học công nghệ. Chính điều này đã giúp Hà Nội duy trì tốc độ phục hồi và tăng trưởng ổn định hơn TP.HCM.

Hà Nội bứt phá mạnh ở các lĩnh vực trọng điểm

Báo cáo về vốn đầu tư cũng cho thấy sự chênh lệch rõ rệt giữa Hà Nội và TP.HCM trong các lĩnh vực trọng điểm. Đầu tư vào ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và xây dựng tại Hà Nội đạt tới 271 triệu USD, cao gấp đôi so với TP.HCM (122,29 triệu USD). Đặc biệt, đầu tư vào bất động sản tại Hà Nội đạt mức 205 triệu USD, cao gấp bốn lần TP.HCM (48,07 triệu USD).

Dẫu vậy, TP.HCM vẫn duy trì lợi thế vượt trội trong các lĩnh vực bán buôn, bán lẻ với 244,2 triệu USD, vận tải và kho bãi với 24,72 triệu USD, hay thông tin truyền thông với 29,23 triệu USD. Tuy nhiên, các lĩnh vực quan trọng khác như hành chính công, giáo dục và y tế, Hà Nội vẫn chiếm ưu thế rõ rệt, thu hút được lượng vốn đầu tư cao hơn hẳn.

Một yếu tố quan trọng khác giúp Hà Nội tạo lợi thế là các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp linh hoạt, đầu tư mạnh vào hạ tầng và cải cách hành chính nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh địa phương. Hà Nội cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, xây dựng đô thị thông minh và thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, giúp cải thiện hiệu quả quản lý và tạo thuận lợi lớn cho doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh.

TP.HCM cần những giải pháp đột phá

Trước tình hình này, việc TP.HCM tụt lại đặt ra nhiều thách thức lớn. Để không bị tụt hậu lâu dài, TP.HCM cần có những chính sách đột phá kịp thời. Đáng chú ý là việc cải thiện cơ sở hạ tầng, giảm ùn tắc giao thông, nâng cao hiệu suất vận tải và logistics.

Bên cạnh đó, TP.HCM cũng cần nhanh chóng cải cách hành chính, đơn giản hóa quy trình cấp phép và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ dàng hơn. Đẩy mạnh đầu tư công và thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực công nghệ cao sẽ là yếu tố quyết định để TP.HCM có thể lấy lại đà tăng trưởng và duy trì vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước.

Nhìn về tương lai kinh tế hai đầu đất nước

Việc Hà Nội lần đầu vượt TP.HCM trong đóng góp ngân sách nhà nước là tín hiệu tích cực, cho thấy sự năng động mới của thủ đô. Nhưng điều này cũng cảnh báo rằng TP.HCM cần một cuộc đổi mới mạnh mẽ nếu muốn giữ vững vị trí dẫn đầu nền kinh tế quốc gia.

Với tiềm năng sẵn có và vị thế đặc biệt trong nền kinh tế Việt Nam, TP.HCM hoàn toàn đủ khả năng lấy lại vị thế nếu có những chính sách phù hợp và thực hiện quyết liệt trong thời gian tới. Đây sẽ là cuộc chạy đua kinh tế thú vị và cần thiết, thúc đẩy cả Hà Nội lẫn TP.HCM tiếp tục phát triển, đóng góp ngày càng nhiều hơn cho sự thịnh vượng chung của quốc gia.