Hiểu mình để chọn đúng nghề

Đó ý kiến của các chuyên gia tại buổi Tư vấn hướng nghiệp online với chủ đề: “Chọn công việc mình yêu - Biết ngay ngành mình thích”, do Công ty YOOT kết hợp cùng Trường THPT Nguyễn An Ninh tổ chức vào ngày 11/12.

Theo thầy Nguyễn Thành Trung - Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn An Ninh, đa phần các bậc phụ huynh và các bạn học sinh cấp ba vẫn chưa quan tâm đúng mức đến quá trình hướng nghiệp. “Gia đình, bạn bè và xu thế xã hội là 3 ảnh hưởng quan trọng đến quyết định chọn ngành học, nghề nghiệp của các em. Gia đình có cha mẹ làm nghề giáo sẽ mong muốn con làm giáo viên, ba mẹ làm trong ngành y thì định hướng con làm bác sĩ. Tương tự, tôi thấy các em cũng bị tác động bởi bạn bè, muốn học cùng ngành với bạn hoặc muốn chọn các ngành được cho là xu hướng, mà không suy xét kỹ về khả năng và mong muốn của bản thân” - thầy Trung bày tỏ về thực trạng hướng nghiệp hiện nay.

Hệ quả dễ thấy nhất của việc lựa chọn ngành nghề không đúng với sở thích và năng lực của bản thân là “người đi đằng người, nghề đi đằng nghề”. Bởi trên thực tế, hàng năm có hàng trăm ngàn học sinh học sai ngành và nhiều sinh viên bỏ học hoặc quyết định làm trái ngành. TS. Tô Nhi A cho biết: “Nhiều khảo sát và nghiên cứu đã chứng minh, nếu học sai ngành hoặc làm nghề không đúng với sở thích, mong muốn thì mức độ hài lòng với công việc và cuộc sống rất thấp. Từ đó, kéo theo nhiều hệ quả không đáng có, chẳng hạn ảnh hưởng đến các mối quan hệ xung quanh, thiếu cơ hội và động lực để phát triển bản thân”.

Từ thực tế đó, TS. Nhi A gợi ý một số bước để học sinh cấp ba và các bậc phụ huynh có thể áp dụng vào quá trình chọn ngành học cũng như hướng nghiệp cho con. Thứ nhất và quan trọng nhất là “biết mình - biết người”. TS Nhi A giải thích: “Biết mình tức là hiểu những mong muốn, nhu cầu, sở thích, điểm mạnh, điểm yếu cũng như năng lực của bản thân, còn biết người không ám chỉ một người cụ thể nào mà là biết rõ về ngành học, về nghề nghiệp mà bản thân muốn chọn”.

Hiện có gần 800 nghề được định danh tại Việt Nam, mỗi nghề có những đặc điểm, yêu cầu và phù hợp với từng nhóm người khác nhau. Vì vậy, việc hiểu rõ từng nghề và chọn ngành học đáp ứng được yêu cầu của nghề là thực sự cần thiết. Theo TS. Phan Công Chính - Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty CP Công nghệ và Đào tạo YOOT, những quyết định dựa trên sự hiểu biết luôn là những quyết định có tỷ lệ đúng cao hơn. Ông Chính cho biết, doanh nghiệp này đang có thư viện hướng nghiệp trên nền tảng YOOT với hơn 50 video giới thiệu cụ thể, thực tế về từng doanh nghiệp, môi trường làm việc, yêu cầu công việc, văn hóa công ty… Từ đây, các bạn học sinh cấp 3 có thể hiểu rõ hơn về doanh nghiệp, thị trường lao động và có những lựa chọn ngành nghề phù hợp.

Tại sự kiện các chuyên gia cũng giới thiệu bài trắc nghiệm DISC và  gợi ý học sinh nên thực hiện để tham khảo và định hướng nghề nghiệp cho chính mình. Đây là một bài trắc nghiệm đánh giá hành vi cá nhân, tập trung vào 4 đặc điểm nổi bật của con người trong một khoảng thời gian nhất định, bao gồm Sự thống trị (D), Ảnh hưởng (I), Sự kiên định (S) và Sự tuân thủ (C). Cách thực hiện bài trắc nghiệm được hướng dẫn cụ thể trên App YOOT.

Trong thời gian tới, thầy Trung cho biết sẽ đẩy mạnh hoạt động hướng nghiệp với những kế hoạch bài bản tại trường THPT Nguyễn An Ninh. “Tôi nghĩ việc hướng nghiệp không nằm ở kỹ năng mà tập trung vào nhận thức. Các em học sinh phải nghiêm túc với việc chọn nghề và ý thức được chọn vì chính em, vì tương lai hạnh phúc sau này. Cùng với đó, thầy cô giáo và phụ huynh có nhiệm vụ khơi gợi để các em tự nhận thức và thích quá trình hướng nghiệp”.