Giá hàng hóa toàn cầu hồi phục, quặng sắt tiếp tục lao dốc

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), dòng tiền quay lại thị trường giúp chỉ số MXV-Index tăng 1,2%, đạt 2.275 điểm - mức tăng thể hiện tâm lý lạc quan hơn của giới đầu tư sau tuần biến động mạnh trước đó. Trong khi các nhóm năng lượng, nông sản và nguyên liệu công nghiệp phục hồi, quặng sắt lại đi ngược xu hướng, chịu áp lực từ nhu cầu yếu và căng thẳng thương mại toàn cầu.

Kết thúc phiên giao dịch ngày 20/10, nhóm nguyên liệu công nghiệp ghi nhận lực mua tích cực, đặc biệt là hai mặt hàng đường, vốn chịu biến động mạnh trong thời gian gần đây. Cụ thể, đường thô 11 tăng hơn 1,4% lên 346,5 USD/tấn, trong khi đường trắng nhích 1,8%, đạt 447 USD/tấn. Theo MXV, nhu cầu ổn định từ Trung Quốc tiếp tục là yếu tố hỗ trợ chính cho đà phục hồi giá đường trong phiên vừa qua.

Số liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy, trong tháng 9, nước này nhập khẩu 550.000 tấn đường, giảm so với tháng trước nhưng vẫn tăng gần 36% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính đến hết tháng 9, tổng lượng nhập khẩu đạt 3,16 triệu tấn, tăng 9,4% so với cùng kỳ 2024 cho thấy tiêu thụ nội địa vẫn duy trì ổn định trong bối cảnh nhu cầu thực phẩm và đồ uống phục hồi.

Tại Brazil, quốc gia sản xuất đường lớn nhất thế giới, sản lượng mía niên vụ hiện tại ghi nhận mức giảm nhẹ. Tính đến ngày 1/10, vùng Trung - Nam nước này mới nghiền được khoảng 491 triệu tấn mía, giảm 3% so với cùng kỳ niên vụ trước. Dù vậy, tỷ lệ mía dùng để sản xuất đường đạt mức kỷ lục 52,7%, cho thấy các nhà máy vẫn ưu tiên chế biến đường hơn ethanol - yếu tố góp phần giữ ổn định nguồn cung toàn cầu.

Tuy nhiên, MXV nhận định giá đường thế giới vẫn chịu áp lực giảm do nguồn cung toàn cầu tiếp tục dồi dào. Theo Itaú BBA, vụ thu hoạch tại các nước Bắc bán cầu đang diễn ra thuận lợi, đặc biệt tại Ấn Độ, Thái Lan và Trung Mỹ, nơi thời tiết mưa nhiều tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất. Tại Nga, đến đầu tháng 10, khoảng 45% diện tích trồng củ cải đường đã được thu hoạch, năng suất tăng 3,2% so với cùng kỳ năm ngoái, dự báo sản lượng đạt 6,6 triệu tấn trong niên vụ 2025 - 2026.

Tại Liên minh châu Âu, dù diện tích gieo trồng giảm 10% so với niên vụ trước, năng suất tại Pháp và Đức vẫn ở mức cao nhờ lượng mưa trong tháng 7 - 8 giúp cải thiện hàm lượng sucrose sau giai đoạn hạn hán kéo dài hồi đầu vụ.

Ở Việt Nam, thị trường đường nội địa ghi nhận sự chênh lệch giá giữa các vùng miền. Cụ thể, đường vàng tiểu ngạch tại miền Trung dao động 16.400 - 16.500 đồng/kg, trong khi miền Nam cao hơn, khoảng 17.600 - 17.800 đồng/kg. Tại miền Tây, giá phổ biến quanh 17.400 - 17.500 đồng/kg. Ở cấp nhà máy, giá chào bán tiếp tục xu hướng giảm nhẹ: đường vàng Lam Sơn hiện ở mức 19.000 đồng/kg, còn đường RS Nghệ An ở 17.300 đồng/kg.

Trái ngược với nhóm hàng nông sản và công nghiệp, quặng sắt tiếp tục giảm gần 0,4%, xuống 103,53 USD/tấn, đánh dấu phiên giảm thứ ba liên tiếp. Theo MXV, nguyên nhân chủ yếu đến từ căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, làm gia tăng lo ngại về triển vọng tiêu thụ quặng sắt và thép toàn cầu.

Mỹ đang xem xét áp thuế ba chữ số đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, dự kiến có hiệu lực từ 1/11. Cùng lúc, nhiều quốc gia khác cũng tăng rào cản thương mại để ngăn dòng thép giá rẻ từ Trung Quốc tràn vào thị trường nội địa, khiến tâm lý đầu tư trên thị trường kim loại trở nên thận trọng.

Tại Trung Quốc - quốc gia tiêu thụ quặng sắt lớn nhất thế giới, kế hoạch cắt giảm sản lượng thép đang được triển khai, trong khi nhu cầu nội địa yếu đi rõ rệt. Dữ liệu từ SteelHome cho thấy tồn kho quặng sắt tại các cảng Trung Quốc tăng liên tục kể từ cuối tháng 9, đạt 133,4 triệu tấn trong tuần kết thúc ngày 17/10.

Bên cạnh đó, lĩnh vực bất động sản - đầu ra chính của ngành thép vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi. Theo Cơ quan Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS), giá nhà mới tháng 9 giảm 2,2% so với cùng kỳ năm trước, dù mức giảm đã chậm lại so với tháng 8.

Theo Hiệp hội Thép Thế giới (Worldsteel), nhu cầu thép tại Trung Quốc dự kiến giảm 2% trong năm 2025 và tiếp tục giảm 1% vào năm 2026, khi thị trường nhà ở chạm đáy và đầu tư hạ tầng tăng trưởng chậm lại.

Tại Việt Nam, giá thép trong nước ổn định sau đợt tăng đầu tháng 9. Ghi nhận sáng nay, thép cuộn CB240 giao dịch quanh 13,5 triệu đồng/tấn, còn thép thanh vằn D10 CB300 ở mức 13,1 triệu đồng/tấn. Nhu cầu nội địa vẫn duy trì nhờ hoạt động xây dựng và đầu tư công, song xuất khẩu sắt thép gặp khó khi các thị trường lớn gia tăng biện pháp phòng vệ thương mại.

Số liệu từ Cục Hải quan cho thấy, trong nửa đầu tháng 10 (1 - 15/10), nhập khẩu sắt thép đạt gần 701.500 tấn, tăng 12% so với nửa cuối tháng 9. Ngược lại, xuất khẩu giảm mạnh gần 50%, từ 473.000 tấn xuống chỉ còn 236.440 tấn. Diễn biến này cho thấy ngành thép trong nước đang chịu sức ép lớn từ cả thị trường quốc tế và giá nguyên liệu quặng sắt suy yếu.