Chúng ta thường nghe nói “cha mẹ sinh con trời sinh tính”, nghĩa là cha mẹ sinh con người của con, nhưng tính tình của con là do trời cho, chẳng ai làm gì hơn được. Tính tình hay tính khí (temperament) là đặc điểm có tính chất di truyền, như dễ giận, hay cáu, nhu mì, điền đạm, hoạt ngôn, cẩn trọng... Tuy nhiên, điều quan trọng tôi muốn nhấn mạnh đến vấn đề tính cách hay personality (tiếng Latin là personalitas: cái mặt nạ), là cái được bày ra bên ngoài, những thứ thể hiện ra khi đối mặt với người khác, xã hội.
Một quan điểm phổ biến cho rằng tính cách thường sinh ra đã thế và không thay đổi theo thời gian, hay một cách nhẹ nhàng hơn có đặc trưng ổn định trong suốt cuộc đời người. Và nhiều người quả thật có tính cách ổn định trong suốt cuộc đời mình. Tuy nhiên, trong cuốn sách best-seller Đừng tin các bài trắc nghiệm tính cách của Saigon Books, tác giả Benjamin Hardy đã minh họa rất chuẩn xác những khó khăn mà con người vấp phải và cung cấp một quy trình có cơ sở khoa học để giúp thay đổi bản thân và cuộc sống của mình”, TS. Tashsa Eurich - tác giả Insight nhận định.
Tôi theo dõi Benjamin khá lâu trên Medium vì anh hay viết về tâm lý và là một blogger có lượt người xem cao với hàng chục nghìn view. Trong cuốn sách của mình, anh đã kể lại hành trình của bản thân là đứa con của một gia đình đổ vỡ, bố nghiện ma túy, khá lông bông, học hành không đến nơi đến chốn, từng phải cải tạo công ích, bỏ học cao đẳng. Nhiều người nghĩ Benjamin là hết đời, không thể thay đổi.
Rồi anh tham gia phục vụ truyền giáo. Hai năm này đã làm thay đổi con người Benjamin khiến anh trở thành con người muốn phục vụ cộng đồng, có ích cho xã hội. Anh quyết định quay lại học đại học. Rồi nhận nuôi 3 đứa trẻ, sau đó học lên và nhận bằng tiến sĩ chuyên ngành tâm lý học tổ chức.
Qua hành trình bản thân và những nghiên cứu mới nhất về tính cách anh đi đến một kết luận thuyết phục là: “Tính cách không phải bất biến”. Trở thành người thế nào là một lựa chọn của chính bạn. Bạn chính là “dự phóng” của bản thân mình trong hành trình xây dựng bản chất con người mình theo quan điểm hiện sinh.
Chúng ta còn nhớ câu chuyện về Harry Potter. Cậu bé được sinh ra có khuynh hướng Slytherin như chiếc mũ phân loại đã đề nghị dựa trên các “trắc nghiệm tính cách” của nó. Nhưng Harry Potter với niềm tin và quyết tâm của mình lựa chọn Gryffindor. Hiệu trưởng A. Dumbledore đã giải thích rằng chính lựa chọn của chúng ta chứ không phải năng lực mới cho thấy chúng ta là ai.
Quan trọng nhất trong cuốn sách là Benjamin đã hướng dẫn một phương cách khoa học, hợp lý với 4 đòn bẩy để thiết kế tính cách của mình cho phù hợp với con người tương lai của bạn.
