Donald Trump trở lại: Điều gì sẽ xảy ra với thị trường bất động sản Việt Nam?

Việt Nam hưởng lợi lớn từ thương mại toàn cầu trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump

Trong giai đoạn 2017 đến tháng 9/2024, tổng vốn FDI đăng ký và thực hiện vào Việt Nam tăng trung bình hằng năm lần lượt là 3,3% và 1,9%. Cùng kỳ, vốn FDI đăng ký từ Trung Quốc, Hồng Kông, Singapore và Đài Loan vào Việt Nam cũng có xu hướng tăng. Trong giai đoạn dịch Covid-19 (2020 - 2022), vốn đầu tư từ Trung Quốc và Hồng Kông sụt giảm, trong khi từ Singapore lại đạt đỉnh.

Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và bất động sản tiếp tục hưởng lợi từ sự dịch chuyển của dòng vốn FDI vào Việt Nam, phần nào tương ứng với xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng - đã tăng tốc kể từ khi thương chiến Mỹ - Trung bắt đầu vào năm 2018, như biểu đồ.

Cũng trong cùng kỳ, xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ và nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng lên đáng kể.

Thông tin từ Avison Young Việt Nam cho biết, giao dịch bất động sản tại Việt Nam được đẩy mạnh, số thương vụ tăng gần 20% trong giai đoạn 2017 đến tháng 6/2024 so với thời kỳ trước khi Trump nhậm chức Tổng thống (2009 - 2016). Hầu hết giao dịch được ghi nhận ở phân khúc bất động sản công nghiệp, khách sạn và văn phòng, theo thứ tự giảm dần.

Một số cơ sở sản xuất mới đáng chú ý từ Trung Quốc và Hồng Kông được thiết lập tại Việt Nam từ năm 2017:

Điều gì diễn ra tiếp theo?

Nhiều bình luận cho rằng, dưới thời chính quyền Trump trong vòng bốn năm tới, thương chiến sẽ trở nên khó đoán hơn. Theo bình luận của ông David Jackson - Tổng giám đốc Avison Young Việt Nam, việc Trump tuyên bố áp thuế 60% cho hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và 10 -20% với tất cả hàng nhập khẩu có thể châm ngòi các động thái trả đũa không chỉ từ Trung Quốc mà còn từ các đối tác thương mại khác của Mỹ, chẳng hạn như Liên minh châu Âu.

Theo nghĩa nào đó, điều này có thể đẩy nhanh quá trình đa dạng hóa chuỗi cung ứng đang diễn ra, thúc đẩy các chiến lược đầu tư vào các nước thân cận về mặt ngoại giao và địa lý, đồng thời gia tăng phân cực thương mại trên toàn cầu.

Việt Nam có thể hưởng lợi từ những xu hướng này, khi một số doanh nghiệp đã di dời hoặc mở rộng cơ sở sản xuất và hậu cần trong nước, và sẽ tiếp tục làm như vậy nhằm giảm thiểu rủi ro cũng như thâm nhập thị trường mới. Suy cho cùng, họ vẫn có thể tiếp cận thị trường nội địa Việt Nam với gần 100 triệu dân và thị trường khoảng 675 triệu dân ở Đông Nam Á, trong dài hạn.

Tuy nhiên, khó có thể dự đoán liệu chính quyền Trump có trở nên cực đoan hơn bằng cách tăng thuế dựa trên xuất xứ hàng hóa (hay “quốc tịch kinh tế” của sản phẩm) hay không.

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump đã dọa áp thuế 200% lên các loại xe nhập khẩu từ Mexico do có liên kết sản xuất với Trung Quốc. Việt Nam, như trong dữ liệu phân tích ở trên, đã hưởng lợi từ chiến lược Trung Quốc+1 với sự tăng trưởng về nguồn vốn FDI, số lượng dự án FDI đăng ký mới, số lượng giao dịch bất động sản và sản lượng xuất khẩu sang Mỹ.

Ngay trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, Trump đã phàn nàn về thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam, đồng thời đe dọa áp thuế lên sản phẩm từ Việt Nam trong bối cảnh thương chiến với Trung Quốc. Trumpcũng nhiều lần nói rằng ông sẽ áp thuế lên các sản phẩm nếu được sản xuất bởi các công ty do Trung Quốc sở hữu, bác bỏ quy tắc truyền thống về xác định nguồn gốc của hàng hóa. Điều bỏ ngỏ bây giờ là ông ấy có thể hành động theo những tuyên bố này đến mức độ nào và sớm đến đâu.

Mặc dù nói như vậy, ông David Jackson vẫn khẳng định, Việt Nam chắc chắn là một trong những nền kinh tế tiềm năng nhất thế giới. Với lực lượng lao động dồi dào, chi phí nhân công hợp lý, vị trí địa lý chiến lược, sự ổn định chính trị và các chính sách FDI thuận lợi, Việt Nam đã có những chuyển đổi thành công trong vài thập kỷ gần đây. Chất lượng thể chế được cải thiện dần qua các năm và Chính phủ đã có nhiều nỗ lực để phát triển cơ sở hạ tầng nhằm tăng tính kết nối và nâng cao tính hiệu quả hậu cần trên toàn quốc.

Theo ước tính của S&P Global vào tháng 10/2024, nhiều khả năng Việt Nam sẽ gia nhập top các thị trường mới nổi có cơ hội tăng trưởng dồi dào trong thập kỷ tới (cùng với Malaysia, Thái Lan, Peru và Philippines). Vì vậy, tác động từ cuộc bầu cử Mỹ nên được xem xét trong ngắn hạn, đi cùng với cả cơ hội và thách thức. Điều quan trọng hơn cả là làm thế nào để Việt Nam thích ứng với những thay đổi của kinh tế thế giới để đạt lợi ích lâu dài.

“Việt Nam đã làm rất tốt trong quá khứ, khéo léo tận dụng các Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương để đa dạng hóa giao thương, phát triển thị trường bất động sản nhờ dòng vốn đầu tư mới. Và chúng tôi hy vọng kịch bản này sẽ lặp lại”, ông David Jackson nhấn mạnh.

“

Chìa khóa nằm ở sự đa dạng hóa
Việt Nam có 16 Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương đang có hiệu lực và có quan hệ thương mại với 60 nền kinh tế trên toàn thế giới. Từ khi CPTPP có hiệu lực, giá trị FDI từ 6 thành viên CPTPP (Mexico, Nhật Bản, Canada, Singapore, New Zealand và Úc) vào Việt Nam tăng khoảng 53% vào năm 2023 so với năm 2019. Ngoài ra, giá trị FDI từ 4 quốc gia thành viên EU (Hà Lan, Đức, Đan Mạch, Pháp) vào Việt Nam tăng khoảng 41% vào năm 2023 so với năm 2020, kể từ khi EVFTA có hiệu lực.