Nhạc kịch Broadway: Cũ người, mới ta

Broadway là tên một địa danh ở New York Mỹ, là nơi quy tụ 40 nhà hát lớn trình diễn một thể loại xuất phát từ nhạc kịch cổ điển opera. Ngày nay, Broadway đã trở thành một dòng nhạc, một phong cách kết hợp giữa âm nhạc hiện đại với các thể loại âm nhạc truyền thống và nghệ thuật diễn xuất sân khấu. Mỗi tác phẩm theo dòng nhạc broadway đều có nội dung cụ thể vì chúng được trích từ những vở nhạc kịch.

Đọc E-paper

Vở nhạc kịch Once đang là ứng cử viên sáng giá cho giải Tony năm nay

Giải Tony được diễn ra hằng năm nhằm vinh danh những đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực sân khấu kịch dành cho những tài năng trên sân khấu lớn Broadway của Mỹ. Được bình chọn bởi các nhà sản xuất, nhà văn và diễn viên, giải thưởng này được so sánh ngang với giải Oscar trong lĩnh vực điện ảnh.

Lễ trao giải Tony năm nay được diễn ra vào ngày 10/6 và vở nhạc kịch Once đã giành được bốn trong số 11 đề cử. Nội dung tác phẩm là một câu chuyện tình lãng mạn giữa người đánh đàn rong đem lòng yêu một cô gái nhập cư người Tiệp khi đang biểu diễn trên đường phố Dublin, Ireland.

Câu chuyện tình này cũng đã chinh phục giới nghệ thuật bằng việc dẫn đầu danh sách chiến thắng với bốn giải thưởng quan trọng, gồm Âm nhạc tốt nhất, Dàn nhạc tốt nhất, Lời bài hát tốt nhất và Chỉ đạo nghệ thuật tốt nhất tại lễ trao giải Drama Desk vào ngày 3/6 vừa qua.

Từ hiện trạng Broadway ở trời Tây

Broadway là tên một địa danh ở New York Mỹ, là nơi quy tụ 40 nhà hát lớn trình diễn một thể loại xuất phát từ nhạc kịch cổ điển opera. Ngày nay, Broadway đã trở thành một dòng nhạc, một phong cách kết hợp giữa âm nhạc hiện đại với các thể loại âm nhạc truyền thống và nghệ thuật diễn xuất sân khấu. Mỗi tác phẩm theo dòng nhạc broadway đều có nội dung cụ thể vì chúng được trích từ những vở nhạc kịch.

The Lion King hiện là tác phẩm có doanh thu cao nhất tại Broadway

Broadway được xem là sân khấu danh giá nhất, là niềm mơ ước của bao nghệ sĩ. Còn những ai đã từng có cơ hội biểu diễn trên sân khấu này thì đồng nghĩa với việc họ đang có một tương lai tươi sáng. Những tên tuổi đã được vinh danh tại đây là nghệ sĩ Paul Newman, vợ chồng Antonio Banderas, Billy Crystal, Rapper P. Diddy... Dường như đã có một chuẩn mực ngầm rằng nếu như chưa có tên tuổi ở Broadway thì người nghệ sĩ chưa chạm được tới đỉnh cao nhất của vinh quang.

Thế nhưng, đạt được đến đích vinh quang này là điều không dễ dàng. Bên cạnh nỗ lực tìm tòi, sáng tạo, những tác phẩm trước khi được đưa ra công diễn chính thức phải trải qua rất nhiều giai đoạn để đo lường thị hiếu của khán giả.

Thời gian thực hiện những giai đoạn này có thể kéo dài từ một đến… cả chục năm. Sự kỳ công như vậy mới có kết quả là những tác phẩm kinh điển để lại dấu ấn mãi mãi trong lòng người hâm mộ như The Phantom of Opera, Oklahoma!, The Wizard of Oz, Romeo & Juliette, Hamlet, The Lion King, Antonio & Cleopatra...

Thành công về nghệ thuật cũng đồng nghĩa với việc đạt được những con số khổng lồ về doanh thu. Ví dụ điển hình nhất hiện nay là vở nhạc kịch The Lion King có doanh thu cao nhất mọi thời đại của Broadway, đánh bại đối thủ kỳ cựu The Phantom of the Opera.

Tuy The Lion King chỉ mới vừa ra mắt hơn một thập niên, nhưng đến nay vở nhạc kịch này đã giúp các nhà sản xuất thu về 853,8 triệu USD tiền vé. Trong khi đó, The Phantom of the Opera mở màn từ tháng 1/1988 (sớm hơn gần chục năm so với The Lion King) cũng đạt tổng doanh thu là 853,1 triệu USD.

The Phantom of the Opera

Thế nhưng tác phẩm The Phantom of the Opera vẫn là show diễn lâu năm nhất tại Broadway. Vào tháng Hai vừa qua, vở nhạc kịch này đã kỷ niệm suất diễn thứ 10.000, bán được nhiều vé nhất trong lịch sử nhạc kịch ở Broadway (khoảng 14,8 triệu vé so với 10 triệu vé của The Lion King, nhưng giá vé của The Lion King cao hơn giá vé của The Phantom of the Opera).

Cũng cần nói rằng tổng doanh thu của vở nhạc kịch này trên toàn thế giới là khoảng 5,6 tỷ USD, còn số khán giả toàn cầu là 130 triệu người nên vở nhạc kịch này xứng đáng giữ vị trí số một thế giới.

Những điều nói trên mới chỉ là bề nổi của tảng băng chìm. Trong những năm gần đây, những tác phẩm nhạc kịch đang trở lên nhàm chán và đang cần một sự đổi mới toàn diện.

Nhiều cách thức đã được thử nghiệm, nhiều vở kịch đã lấy sự đầu tư hoành tráng về mặt hình thức với số tiền đầu tư lớn để che lấp đi nội dung không có gì mới. Điều này đối với những người làm nghệ thuật chuyên nghiệp dường như khó có thể chấp nhận được vì họ quan niệm rằng yếu tố thu hút của một vở kịch phải là nội dung cốt truyện, cách dàn dựng và diễn xuất của các diễn viên.

Làm sao để tìm ra tiếng nói chung giữa hai trường phái này là việc mà những nhà lao động nghệ thuật chân chính đang nỗ lực tìm kiếm. Hy vọng rằng trong tương lai, những tác phẩm đang được chờ đợi như vở nhạc kịch về vua hài Charlie Chaplin và ca sĩ dòng country Loretta Lynn hay tác phẩm LesMisérablés (Những người khốn khổ) dự kiến ra mắt ngày 7/12 sắp tới sẽ lại tạo lên một cơn sốt mới, làm sống lại thời hoàng kim của dòng nhạc hào hoa này.

Đến sự mới mẻ của Broadway tại trời ta

Album Music of the Night đã mang lại giải thưởng danh giá cho Đức Tuấn

Những năm gần đây, thể loại nhạc kịch broadway đã du nhập vào nước ta nhưng không phải ai cũng đã biết đến thể loại nhạc này. Ngay cả trong giới làm nghệ thuật thì những dấu ấn của thể loại nhạc này cũng chưa thật rõ ràng.

Năm 2009, ca sĩ Đức Tuấn được xem là người tiên phong trong thể loại nhạc kịch broadway tại Việt Nam. Một album và một live in concert cùng tên Music of the Night - The Broadway, gồm 11 ca khúc trích từ chín vở nhạc kịch kinh điển nổi tiếng thế giới đã được Đức Tuấn hát bằng tiếng Anh, tiếng Pháp, kết hợp cùng dàn nhạc giao hưởng dưới sự chỉ huy của nhạc trưởng người Anh Paul Bateman đã thành công và để lại ấn tượng sâu sắc.

Album và live in concert của Đức Tuấn được xem là một hiện tượng gây chấn động làng nhạc Việt. Kết quả của sự mạo hiểm này đã giúp Đức Tuấn nhận được hai giải thưởng quan trọng: Ca sĩ của năm và Album của năm nhờ album Music of the Night tại lễ trao giải Cống hiến năm 2009.

Nguyễn Hương Thảo tại đêm chung kết 2 cuộc thi Vietnam's Got Talent 2012

Bên cạnh đó, anh cũng nhận được sự đánh giá tích cực của giới chuyên môn và người hâm mộ. Tiếp tục con đường chinh phục sự mới mẻ và nghệ thuật đỉnh cao, vào tháng 10/2011, anh hoàn thành xong live show “Thiên thai - Paradiso” để kỷ niệm 10 năm ca hát, trong đó, một phần của chương trình dành để hát nhạc kịch với ca khúc bất hủ như Singing in the Rain, Memory, Scarborough Fair, I will Survive, No Matter What…

Cái mới luôn thu hút được sự chú ý của người hiếu kỳ, nhất là với những ai đam mê nghệ thuật biểu diễn. Tại cuộc thi Vietnam’s Got Talent 2012, cô gái Nguyễn Hương Thảo đã để lại một dấu ấn sâu đậm bằng khả năng hát nhạc kịch.

Đặc biệt tại đêm chung kết thứ hai, cô đã cống hiến cho khán giả ca khúc Popula, được trích từ Wicked (vở nhạc kịch rất ăn khách trên thế giới) bằng một phong cách trình diễn tự nhiên và chất giọng trong veo. Mặc dù không đạt được thành tích cao nhất tại cuộc thi, cô vẫn đạt được vị trí cao trong lòng người hâm mộ vì giúp họ một lần nữa biết đến một loại hình nghệ thuật đỉnh cao đang còn khá mới mẻ đối với khán giả Việt Nam.