Đến hết năm 2025, giảm 13 đơn vị cấp huyện và 624 cấp xã
Theo thông tin từ Bộ Nội vụ, đến ngày 31-12-2023, 56/56 tỉnh, thành phố có đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã (huyện, xã) thuộc diện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2025 đã gửi phương án tổng thể đến bộ.
Dự kiến ban đầu, giai đoạn 2023 - 2025, thực hiện sắp xếp với 30 huyện và 1.243 xã. Nhưng theo Bộ Nội vụ, số lượng đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp trên tổng số đơn vị hành chính thuộc diện sắp xếp đạt tỉ lệ 166,66% đối với cấp huyện (50/30) và 99,20% đối với cấp xã (1.243/1.253).
Trong đó một số địa phương ngoài việc sắp xếp các đơn vị hành chính thuộc diện sắp xếp còn đề xuất sắp xếp số lượng lớn các đơn vị hành chính thuộc diện khuyến khích, liền kề.
Như Bắc Giang thực hiện sắp xếp 4 cấp huyện thuộc diện khuyến khích và 32 cấp xã, trong đó 24 đơn vị thuộc diện sắp xếp và 8 đơn vị khuyến khích.
Lâm Đồng thực hiện sắp xếp 7 cấp huyện, trong đó có 2 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 2 đơn vị khuyến khích và 3 đơn vị liền kề; 18 cấp xã, trong đó có 2 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 9 khuyến khích và 7 liền kề.
Hà Nội thực hiện sắp xếp 152 cấp xã, trong đó có 98 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 6 đơn vị khuyến khích và 48 đơn vị liền kề.
Nghệ An thực hiện sắp xếp 3 cấp huyện, trong đó có 1 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 2 đơn vị liền kề; 96 cấp xã, trong đó 68 đơn vị thuộc diện sắp xếp và 28 đơn vị liền kề.
Hải Phòng thực hiện sắp xếp 82 cấp xã, trong đó 41 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 27 đơn vị khuyến khích và 14 đơn vị liền kề.
TP.HCM thực hiện sắp xếp 80 cấp xã, trong đó 74 đơn vị thuộc diện sắp xếp, 6 đơn vị liền kề...
Bên cạnh đó theo Bộ Nội vụ, số lượng huyện, cấp xã địa phương đề xuất không thực hiện sắp xếp do có yếu tố đặc thù khá lớn (19/30 cấp huyện, chiếm tỉ lệ 63,33% và 515/1.253 cấp xã, chiếm tỉ lệ 41,10%).
Việc xác định các yếu tố đặc thù về lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, an ninh, quốc phòng cũng rất phức tạp do phải rà soát, thu thập các tư liệu lịch sử, khoa học và cơ sở pháp lý để chứng minh.
Việc sắp xếp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2023 - 2025 phải hoàn thành trước tháng 10-2024 để các địa phương kịp chuẩn bị tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, trong đó cấp cơ sở thực hiện trong quý 1-2025.
Qua khảo sát từ thực tế của Bộ Nội vụ ở các địa phương, Chính phủ nêu một số khó khăn trong sáp nhập huyện, xã. Trước hết, số lượng đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã địa phương đề xuất không thực hiện sắp xếp do có yếu tố đặc thù khá lớn (21/30 cấp huyện, chiếm tỷ lệ 70% và 508/1.253 cấp xã, chiếm tỷ lệ 40,54%).
Việc sáp nhập huyện, xã giai đoạn 2023-2025 phải hoàn thành trước tháng 10 để các địa phương kịp chuẩn bị tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030 nên gặp thách thức về thời gian.
Chính phủ cũng đề nghị hướng dẫn việc cấp kinh phí hỗ trợ cho các tỉnh, thành thực hiện sắp xếp theo hướng giao Bộ Tài chính tổng hợp, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định việc bổ sung dự toán chi thường xuyên của ngân sách Trung ương năm 2024 hoặc năm 2025.
