TP.HCM có vị trí quan trọng, là một trung tâm về kinh tế, tài chính, thương mại, văn hóa, khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo... của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước. TP.HCM cũng đồng thời là thị trường tiêu thụ lớn, cửa ngõ quan trọng kết nối với khu vực và thế giới. Vì thế, việc liên kết, hợp tác giữa TP.HCM với Đông Nam Bộ giữ vai trò hết sức quan trọng và là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay.
Tại hội nghị tổng kết chương trình hợp tác phát triển kinh tế - xã hội giữa TP.HCM với các tỉnh vùng Đông Nam Bộ mới đây, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên khẳng định, Đông Nam Bộ là một trong những vùng kinh tế năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới, phát triển đất nước. Trong những năm qua, các địa phương trong vùng đã không ngừng phát huy lợi thế nhiều mặt, tập trung thúc đẩy, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại và hội nhập quốc tế. Với diện tích chiếm 9% và dân số chiếm 20% nhưng vùng Đông Nam Bộ đã đóng góp hơn 30% GDP, khoảng 45% tổng thu ngân sách nhà nước và hơn 32% kim ngạch xuất khẩu cả nước.
TP.HCM và một số địa phương trong vùng Đông Nam Bộ đã thỏa thuận hợp tác phát triển giai đoạn 2023-2025, tập trung vào 7 lĩnh vực trọng yếu về công tác quy hoạch; cơ chế điều phối phát triển vùng; kết nối cung cầu, xúc tiến thương mại, đầu tư; kết nối hạ tầng giao thông, công nghiệp dịch vụ; bảo vệ môi trường; hợp tác về y tế, giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực; nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Đây là bước khởi đầu của việc hiện thực hóa, cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ đã được Bộ Chính trị đề ra tại Nghị quyết 24.
Trong hội nghị triển khai Nghị quyết 24 hồi tháng 10/2022, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng khẳng định vùng Đông Nam Bộ có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước. Với những tiềm năng, lợi thế vượt trội, vùng luôn là đầu tàu kinh tế và là trung tâm phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ lớn nhất cả nước với hạt nhân là đô thị đặc biệt TP.HCM.
Tiếp thu chỉ đạo này của Tổng bí thư, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên cho rằng 6 tỉnh, thành trong vùng Đông Nam Bộ có 4 việc quan trọng phải đi cùng nhau, cộng đồng trách nhiệm mới phát huy được hiệu quả. Đó là cần thay đổi về nhận thức, tư duy trong toàn hệ thống chính trị các tỉnh, thành phố về yêu cầu liên kết phát triển vùng Đông Nam Bộ; bảo đảm mỗi chủ trương của các tỉnh, thành phải tính đến lợi ích chung, hướng đến mục tiêu vừa thúc đẩy phát triển toàn vùng, vừa thu hẹp khoảng cách chênh lệch về trình độ phát triển giữa các địa phương trong vùng; cùng nhau tổ chức thực hiện thí điểm những mô hình, cơ chế, chính sách mới vượt trội; kịp thời chia sẻ kinh nghiệm để toàn vùng Đông Nam Bộ phát triển nhanh và bền vững.
Trong lúc chờ hoàn thiện thể chế và thành lập hội đồng điều phối vùng, các địa phương cần chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình công tác, tổ chức hội nghị, hội thảo, gặp gỡ trao đổi nội dung liên kết; có kế hoạch phân công, điều phối liên kết hiệu quả, không để lợi ích kinh tế bị chi phối bởi địa giới hành chính; lĩnh vực nào là lợi thế tối ưu, cần ưu tiên phát triển ở đâu phải rất rõ ràng, bảo đảm sự tập trung nguồn lực và không làm triệt tiêu lợi thế chung của toàn vùng, nhằm phấn đấu thực hiện mục tiêu tổng quát và một số chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của vùng Đông Nam Bộ.
Cùng nhau đi đầu trong việc phát huy các tiềm năng, thế mạnh của vùng, tập trung đổi mới mô hình tăng trưởng và thúc đẩy hợp tác mạnh mẽ các lĩnh vực: quy hoạch vùng và địa phương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 bảo đảm tính liên kết, đồng bộ, thống nhất, hiệu quả và bền vững; đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đặc biệt là tập trung kết nối hạ tầng giao thông, xem đây là vấn đề có ý nghĩa chiến lược.
Để TP.HCM tiếp tục phát huy vai trò, vị thế của một đầu tàu kinh tế cả nước, các chương trình liên kết giữa TP.HCM và vùng Đông Nam Bộ cần tiếp tục duy trì, hợp tác sâu và toàn diện hơn nữa, nhất là trong lĩnh vực phát triển giao thương, hạ tầng giao thông, chuyển đổi số, nông nghiệp, du lịch để bảo đảm phát triển ổn định.
Điều mà không chỉ TP.HCM quan tâm mà các tỉnh vùng Đông Nam Bộ cũng mong mỏi không kém là cần có cơ chế riêng để tự vay vốn xây dựng hạ tầng giao thông trên tinh thần đối ứng nhanh, hiệu quả.
Nghị quyết 24 đã chỉ rõ: "Phát triển mạnh, đồng bộ hệ thống logistics cấp quốc gia, quốc tế gắn với cảng biển, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế, các trục hành lang kinh tế trọng điểm và tuyến thương mại liên vùng tại TP.HCM; tỉnh Bình Dương; Long Thành, Nhơn Trạch (tỉnh Đồng Nai); thị xã Phú Mỹ (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu); tỉnh Tây Ninh. Đến năm 2026 hoàn thành đường Vành đai 3 TP.HCM và mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất. Phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành đường Vành đai 4 TP.HCM; tập trung nguồn lực để đầu tư xây dựng các công trình giao thông theo quy hoạch đã được duyệt như Biên Hòa - Vũng Tàu, TP.HCM - Mộc Bài, TP.HCM - Chơn Thành, Dầu Giây - Liên Khương, Gò Dầu - Xa Mát, Chơn Thành - Đức Hòa, Chơn Thành - Gia Nghĩa; nâng cấp, mở rộng hệ thống cao tốc quốc lộ: TP.HCM - Trung Lương, TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, tuyến kết nối Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Quốc lộ 20B). Đầu tư hoàn thiện hệ thống đường ven biển qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, TP.HCM. Đẩy nhanh, hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị TP.HCM, tuyến đường sắt đô thị kết nối TP.HCM với các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành; nghiên cứu đầu tư tuyến đường sắt vận tải hàng hóa Biên Hòa - Vũng Tàu kết nối với Cảng biển Cái Mép - Thị Vải; TP.HCM - Cần Thơ". |