 |
Các chuyên gia định hướng nghề nghiệp đã viết rất nhiều về những yếu tố cần thiết để thành công. Tuy nhiên theo Carol Dweck, giáo sư của đại học Stanford, đồng thời là tác giả của nhiều nghiên cứu nổi tiếng về lĩnh vực tâm lý, một sự thay đổi đơn giản đến từ cách bạn nghĩ cũng có thể tạo ra sự khác biệt.
Rất đơn giản: Đó là yêu cầu sự giúp đỡ.
"Bạn sẽ không nhận ra khả năng tiềm ẩn của bản thân cho đến khi bạn thực hiện một cam kết đầy đủ để phát triển chúng", bà nói.
Dweck nhấn mạnh rằng tập trung đến cách bạn nghĩ về khả năng thực sự của bản thân có thể khiến bạn thay đổi hướng đi trên con đường đời. Nhà tâm lý học đề cập tới hai quan niệm được mặc định từ trước đến nay: Cố định và tăng trưởng.
Trong lối suy nghĩ cố định, mọi người nghĩ tài năng và khả năng hiện tại của họ là không thể thay đổi. Nếu bạn nghĩ theo cách này, bạn sẽ lo lắng về bản thân, sẽ công nhận những thiếu sót ở hiện tại là do năng lực có hạn và cuối cùng giới hạn những khả năng vốn có của mình. Chính vì thế, nếu bạn có lối suy nghĩ này, bạn có xu hướng sợ phải nhờ cậy những lời giúp đỡ.
Ngược lại, khi bạn chấp nhận một tư duy tăng trưởng, bạn tin rằng tài năng và khả năng của bạn có thể được phát triển thông qua những công việc khó khăn với chiến lược tốt và cố vấn tuyệt vời.
Bà trả lời CNBC: "Tất cả những ai thành công đều nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ nhiều người xung quanh".
Hơn nữa, tin tưởng vào phát triển khả năng của bản thân dù không đảm bảo chắc chắn bạn sẽ thành công, nhưng nó giúp bạn đầy lùi những lo lắng khác. Cweck giải thích rằng một tư duy tăng trưởng sẽ khuyến khích bạn thực hiện những điều mạo hiểm, từ đó xóa đi nỗi lo lắng về khả năng của bạn.
Trên thực tế, mọi người đều mang trong mình sự pha trộn của cả hai kiểu tư duy này. Chính vì vậy, điều quan trọng đó là bạn phải hiểu nguồn gốc tạo nên tư duy cố định với niềm tin rằng tài năng cũng như khả năng là một điều không thể dịch chuyển.
Thay đổi cách bạn nghĩ
Dweck cho rằng thất bại là kết quả tất yếu của những suy nghĩ cố định. Một ví dụ điển hình đó là khi bạn thử làm một cái gì đó nhưng không đạt được điều bạn mong muốn, thậm chí còn bị chỉ trích từ những người xung quanh. Với lối suy nghĩ cố định, ngay lập tức bạn sẽ có suy nghĩ là "Tôi đã làm hết sức mình rồi, mọi thứ đã kết thúc". Tuy nhiên, ở những người có tư duy tăng trưởng, họ lại tìm kiếm những gì mình đã học được trong quá trình mà họ trải qua.
Để thay đổi quá trình suy nghĩ này, bạn phải bắt đầu bằng cách tìm ra những nguyên nhân gây nên suy nghĩ cố định ở bạn. Đó có phải là sự phải đối của người thân không hay là một yếu tố nào khác đang dần giết chết chính khả năng của bạn?
Lý thuyết suy nghĩ cũng quan trọng trong môi trường làm việc, Dweck nói với CNBC. Chuyên gia đã làm việc với nhiều công ty, nơi cô giúp xác định văn hóa doanh nghiệp là gì và liệu đó có phải là một môi trường thuận lợi cho sự phát triển.
"Chúng tôi đã có một nghiên cứu với nhóm người trong công ty Fortune 500 và Fortune 1000, và nhận thấy rằng các công ty đã thể hiện ý nghĩ tăng trưởng của mình bằng cách để những nhân viên cảm thấy rằng họ được nâng cao quyền lực và được giao những nhiệm vụ quan trọng của công ty", bà nói thêm rằng những công ty này cũng nuôi dưỡng sự sáng tạo.
"Các nhà quản lý đã thấy nhiều tiềm năng tăng trưởng trong nhân viên của họ", Dweck nhớ lại về chuyến thăm một công ty tài chính ở Chicago, nơi khuyến khích nhân viên có những suy nghĩ tăng trưởng, bà nhấn mạnh rằng, ở đó "mọi người đều cảm thấy mình được trọng dụng".
Nuôi dưỡng thiên tài và tư duy tăng trưởng
"Khi ai đó ủng hộ một quan niệm cố định, nó có thể giới hạn khả năng họ, ngay cả khi họ đang có những thành công nhất định tại thời điểm đó. Lý do là bởi vì nếu họ bắt đầu gặp khó khăn và lảo đảo thì họ có thể mất tự tin, hơn nữa, họ cũng không thể tạo ra môi trường tư duy phát triển cho người khác", bà nói.
Trong môi trường của những người thiên tài, mọi người cạnh tranh nhau để chứng tỏ bản thân mình tài giỏi, thay vì học tập từ những điều xung quanh. Tuy nhiên, họ lại có xu hướng phải trở nên nổi bật so với những người khác, Dweck nói.
Trong khi đó, ở những công ty với lối tư duy phát triển thì họ lại thực sự đánh giá cao cách làm việc theo nhóm với mong muốn giúp đỡ, cùng nhau phát triển. Môi trường của những người thiên tài có rất nhiều sự cạnh tranh và rất nhiều bí mật phải gìn giữ, bởi vì mọi người đều mong muốn mình trở nên hoàn hảo trong mắt người khác.
(Theo Nhịp Sống Kinh Tế - Tựa bài do DNSG Online đặt lại)
