Dòng người 'như thác' chờ được Trump ân xá những ngày cuối nhiệm kỳ

Và, càng về những ngày cuối nhiệm kỳ của Trump, các nỗ lực vận động hành lang để được hưởng ân xá từ tổng thống càng diễn ra "sôi động". Theo CNN, kể từ khi truyền thông Mỹ phát đi kết quả phiếu bầu phổ thông với chiến thắng thuộc về ông Biden cách đây 6 tuần, hàng loạt cuộc điện thoại và email từ những cá nhân muốn hưởng lợi từ quyền khoan hồng của tổng thống đã liên tiếp tràn về Cánh Tây Nhà Trắng. 

Trong khi đó, tờ New York Times nhận định, giai đoạn chuyển giao quyền lực là lúc hàng loạt đồng minh đổ xô đến Trump, với hy vọng tìm kiếm đặc quyền là lệnh ân xá từ tổng thống đương nhiệm, đặc biệt sau khi ông thông báo ân xá cho cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael T. Flynn - người cách đây 3 năm từng thừa nhận khai man với Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), vào ngày 25/11/2020.

Tổng thống Mỹ đương nhiệm Donald Trump và Michael Flynn - cựu cố vấn an ninh quốc gia từng thừa nhận khai man với FBI, đã được ông ra lệnh ân xá vào tháng 11/2020. Ảnh: USA Today

"Lũ lượt" gửi đơn xin ân xá

Động thái nói trên của Trump không chỉ đơn thuần là hành động làm sạch hồ sơ cho một cựu cố vấn an ninh quốc gia từng phục vụ ông, mà còn phát đi thông điệp rằng, ông có thể sẽ ban hành nhiều lệnh ân xá hoặc giảm nhẹ tội cho các đồng minh khác đang tìm kiếm sự khoan hồng, trước khi bản thân rời nhiệm sở. Và cần biết rằng, việc ra quyết định ân xá trong giai đoạn chuyển giao lực giữa các đời tổng thống không phải là một điều mới lạ tại Mỹ. 

Cụ thể, vào tháng 12/1992, Tổng thống George H.W. Bush đã ân xá cho 6 bị cáo trong bê bối Iran - Contra (các quan chức cấp cao trong nhiệm kỳ thứ hai của Reagan bí mật tạo điều kiện bán vũ khí cho Iran). Trong khi đó, Tổng thống Bill Clinton cũng ân xá cho nhà tài phiệt Marc Rich - người bị truy tố về tội trốn thuế và gian lận thuế, vào tuần cuối của nhiệm kỳ vào năm 2001.

Link bài viết

Xa hơn, Tổng thống Andrew Johnson từng ban lệnh ân xá vô điều kiện cho các quân nhân đã phục vụ trong quân đội bị đánh bại của Liên minh miền Nam sau Nội chiến 1861 - 1865 giữa hai miền bắc và nam Mỹ. Còn Tổng thống Jimmy Carter năm 1977 ân xá cho hơn 200.000 người trốn nghĩa vụ quân sự.

Như vậy, Trump hoàn toàn có thể sẽ ra lệnh ân xá cho các con, đồng minh và thậm chí là cả chính mình trước khi rời Nhà Trắng - quyết định sẽ gây tranh cãi như một số tổng thống Mỹ trước đây.

Trên thực tế, CNN dẫn nguồn tin cho biết, Trump nhận được cả các bản tóm tắt vụ việc, và sẵn sàng tham khảo ý kiến từ cộng sự đối với một số trường hợp, trong khi nhóm của ông lập cả một bản thống kê để theo dõi đơn xin ân xá từ các đồng minh thân cận nhất.

Đồng thời, vì Trump thường ít quan tâm tới hệ thống đánh giá yêu cầu khoan hồng của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, nên các nỗ lực xin ân xá đang ngày càng trở nên quyết liệt hơn trong thời gian gần đây. Hiện, những người xin ân xá đang tìm cách tiếp cận Nhà Trắng trực tiếp hơn; hoặc gọi hoặc email cho cố vấn cấp cao Jared Kushner (con rể Trump), chánh văn phòng Mark Meadows hay cố vấn Nhà Trắng Pat Cipollone, khi không thể tự liên hệ với tổng thống đương nhiệm.

"Mọi người đều nghĩ rằng, không có quy trình chính thức nào cho việc này, và họ nên liên hệ trực tiếp với chính quyền. Mọi người đều hy vọng tìm được một người bạn của một người bạn của một người bạn của một người anh em họ có thể giúp cho email của họ được đọc", CNN dẫn một nguồn thạo tin cho biết.

Giai đoạn chuyển giao quyền lực là lúc hàng loạt đồng minh đổ xô đến Trump, với hy vọng tìm kiếm đặc quyền là lệnh ân xá từ tổng thống đương nhiệm. Ảnh: AFP

Ai sẽ được ơn?

Theo các luật sư cùng những người khác có mối liên hệ với Nhà Trắng, Trump nhiều khả năng sẽ sử dụng quyền hạn của mình để "giải cứu" các đồng minh thuộc vòng tròn chính trị xung quanh ông. Và, vì số lượng người thuộc vòng tròn kết nối xung quanh Trump gặp rắc rối với pháp luật tương đối lớn, nên câu hỏi về quyết định ân xá của tổng thống Mỹ đương nhiệm cũng trở nên đề tài được chú ý đặc biệt.

Ấy là chưa kể đến việc, trong quá khứ, Trump thường xuyên sử dụng quyền hạn này để phục vụ cho lợi ích của các đồng minh và người ông quen biết. Jack Goldsmith - tác giả một cuốn sách về Trump, cho biết rằng, tính đến ngày 10/11/2020, trong số 41 lệnh ân xá hoặc giảm án mà Trump đưa ra trong nhiệm kỳ, 88% có mối liên hệ cá nhân hoặc chính trị với ông. 

Theo CNN, Trump đang cân nhắc ân xá cho tổng cộng hơn 20 người, chủ yếu là các gương mặt thân cận mà ông cho rằng đang bị nhắm đến hoặc sẽ trở thành mục tiêu trong tương lai vì lý do chính trị. Ngoài ra, hàng trăm người khác cũng đã tiếp cận trực tiếp với Nhà Trắng, bên cạnh hàng chục nghìn đơn xin ân xá đang "nằm chờ" tại Bộ Tư pháp.

Dù vậy, cần biết rằng, đơn xin từ tất cả cố vấn hay cộng sự không cùng quan điểm với Trump đều đã bị loại bỏ. Một người từng thường xuyên trò chuyện với Trump nhưng đã khuyên ông nên làm dịu lập trường hậu bầu cử giờ không còn nhận được cuộc gọi từ tổng thống nữa, CNN nêu ví dụ.

8 trong số những người đã được Tổng thống Trump ban lệnh ân xá trong nhiệm kỳ của mình. Từ trái qua, Alice Marie Johnson, Judith Negron, Michael Flynn, Scooter Libby, Roger Stone, Jack Johnson, Joe Arpaio và Susan B. Anthony. Ảnh: CNN

Bên cạnh Michael T. Flynn, hai cựu cố vấn chiến dịch tranh cử của Trump là Rick Gates và George Papadopoulos - hai người từng bị kết án bắt nguồn từ cuộc điều tra nghi vấn Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, cũng đang tìm kiếm lệnh ân xá. Ngoài ra, các trợ lý cùng cộng sự của Trump đã bị kết án gồm cựu luật sư Michael D. Cohen, người bạn lâu năm Roger J. Stone Jr. và cựu Chủ tịch chiến dịch tranh cử Paul Manafort.

Những gương mặt khác trong vòng tròn xung quanh Trump sắp phải đối diện cáo buộc liên bang còn có cựu chiến lược gia Stephen K. Bannon - người từng bị truy tố tội danh lừa đảo nhà tài trợ quyên tiền cho chiến dịch hỗ trợ kế hoạch xây tường biên giới với Mexico do Trump đề xuất; và Elliott Broidy - người đã nhận tội hồi tháng 10/2020 trong một vụ kiện vận động hành lang ở nước ngoài.

Được biết, quyết định ân xá sẽ xóa sạch án tích cho một người, và Trump có thể ban lệnh này gần như cho bất cứ ai. Theo Hiến pháp Mỹ, "tổng thống có quyền ban hành lệnh ân giảm (giữ nguyên bản án nhưng xóa sổ hình phạt) và ân xá với các tội danh tại Mỹ, trừ trường hợp bị xem xét bãi nhiệm". 

Thế nên, Trump sẽ không cần sự chấp thuận của bất kỳ bên nào và cũng không cần phải đưa ra lý do khi khoan hồng cho ai đó. Tuy nhiên, quyền ân xá của tổng thống Mỹ không phải là tuyệt đối, vì chỉ được áp dụng cho tội phạm liên bang, và không có hiệu lực với tội phạm cấp bang.