Trốn cách ly, kinh doanh khi có quyết định tạm dừng vì Covid-19 sẽ bị xử lý hình sự

Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân (TAND) tối cao ngày 30/3/2020 đã có công văn 45/TANDTC-PC gửi tới TAND các cấp, hướng dẫn xác định tội danh và xét xử tội phạm có liên quan đến phòng, chống dịch Covid-19. Cụ thể, công văn hướng dẫn TAND các cấp xác định tội danh theo quy định của bộ luật Hình sự (BLHS) và tổ chức xét xử đối với một số hành vi vi phạm pháp luật phổ biến, có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong phòng, chống dịch Covid-19

Trốn cách ly, làm lây bệnh sẽ bị xử lý hình sự

Theo đó, người đã được thông báo mắc bệnh hoặc trở về từ vùng dịch Covid-19 đã được thông báo cách ly mà thực hiện một trong các hành vi là trốn khỏi nơi cách ly; không tuân thủ quy định cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng các biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối, làm lây bệnh cho người khác, thì bị coi là trường hợp thực hiện "hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người" được quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người.

Đối với người chưa bị xác định mắc Covid-19, nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, quyết định phong tỏa mà thực hiện một trong các hành vi là trốn khỏi khu vực bị cách ly, khu vực bị phong tỏa; không tuân thủ quy định cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng các biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối, gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch bệnh thì sẽ bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại Điều 295.

Tội danh và mức xử phạt nêu trên cũng áp dụng đối với chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ (như quán bar, vũ trường, karaoke, dịch vụ mátxa, cơ sở thẩm mỹ...) thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh để phòng chống dịch bệnh Covid-19 của cơ quan, người có thẩm quyền, gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên do phát sinh chí phí phòng, chống dịch bệnh.

Tung tin sai sự thật sẽ bị xử lý

Văn bản của TAND tối cao cũng hướng dẫn xử lý hình sự đối với các hành vi khác, như phát tán thông tin sai sự thật về tình hình dịch bệnh, thông tin đời tư của nhân viên y tế, công dụng của thuốc...

Theo đó, người phát tán thông tin giả, thông tin sai sự thật, xuyên tạc về tình hình dịch Covid-19, gây dư luận xấu sẽ bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288.

Người trái phép đưa thông tin cá nhân, bí mật đời tư, xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh Covid-19, người nhiễm Covid-19, nghi ngờ nhiễm Covid-19 sẽ bị xử lý về tội Làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155.

Người phát tán thông tin giả, thông tin sai sự thật, xuyên tạc về tình hình dịch Covid-19 sẽ bị xử lý theo quy định tại Điều 288 BLHS

Riêng người có hành vi lợi dụng dịch bệnh để đưa thông tin không đúng sự thật về công dụng của thuốc, vật tư y tế về phòng, chống dịch bệnh nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác thì xử lý về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174.

Bên cạnh đó, đối với hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch bệnh Covid-19 để mua vét hàng hóa đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố là mặt hàng bình ổn giá hoặc hàng hóa được Nhà nước định giá, nhằm bán lại để thu lợi bất chính bị xử lý về tội đầu cơ theo quy định tại điều 196.

Ngoài ra, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao cũng hướng dẫn TAND các cấp chủ động phối hợp với các cơ quan tố tụng áp dụng thủ tục rút gọn đối với vụ án có đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn theo quy định tại điều 456 của bộ luật Tố tụng hình sự; đối với vụ án không đủ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn thì đưa ra xét xử trong thời hạn không quá 1/2 thời hạn theo quy định của bộ luật Tố tụng hình sự.