20 năm chương trình bình ổn thị trường: Lợi cả đôi bên, doanh nghiệp và người tiêu dùng

Lan tỏa và điều phối thị trường

Điều đáng ghi nhận là phần lớn các DN bình ổn thị trường đã xây dựng các chuỗi liên kết, hình thành vùng nguyên liệu ổn định, lâu dài tại các tỉnh, thành. Trong đó, các DN sản xuất như Vissan, Ba Huân, San Hà, C.P Việt Nam, Vĩnh Thành Đạt… đã có nhà máy chế biến thực phẩm quy mô lớn, hiện đại đồng thời thiết lập hệ thống trang trại chăn nuôi, liên kết phủ khắp các tỉnh thành. Trong khi đó, các hệ thống phân phối như Saigon Co.op, Bách hóa Xanh, MM Mega Market, Central Retail… có hệ thống kho bãi, logistics, siêu thị phủ khắp cả nước, là đầu mối liên kết, thu mua tại chỗ các mặt hàng nông sản với sản lượng lớn, cung cấp cho thị trường cả nước…

Nhờ vậy mà tổng sản lượng hàng bình ổn thị trường ngày càng lớn, chiếm lĩnh thị phần cao, đủ sức điều tiết thị trường và sẵn sàng can thiệp, bổ sung nguồn cung khi có hiện tượng khan hàng, sốt giá. Cụ thể, chương trình đã ngăn chặn kịp thời hiện tượng sốt giá trong đợt dịch cúm gia cầm năm 2003, sốt giá gạo năm 2008, sốt giá trứng gia cầm năm 2013, sốt giá đường năm 2014… Riêng trong năm 2022, lượng hàng trứng gia cầm bình ổn thị trường chiếm 79% thị phần, thịt gia cầm chiếm 33,8%, dầu ăn chiếm 28,2%, đường chiếm 21,3%, thịt gia súc chiếm 18,6%...

Không chỉ vậy, chương trình bình ổn thị trường của TP.HCM đã lan tỏa không chỉ trong cộng đồng DN mà còn lan truyền sang nhiều địa phương khác. Từ nguồn vốn ngân sách hỗ trợ 45 tỷ đồng, doanh thu đạt 344 tỷ đồng năm 2002, đến năm 2013, TP.HCM đã không còn ứng vốn ngân sách, doanh thu đã đạt 13.242 tỷ đồng. Năm 2022, doanh thu của chương trình dự kiến đạt 22.355 tỷ đồng. Ngoài ra, từ 2 DN nhà nước tham gia đầu tiên, đến nay chương trình đã huy động 69 DN và 12 tổ chức tín dụng, trong đó có nhiều đơn vị quy mô lớn, thương hiệu mạnh, chiếm lĩnh thị phần cao.

Nhìn lại quá trình 20 năm triển khai, Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM Bùi Tá Hoàng Vũ cho rằng, chương trình đã có những thành công đáng trân trọng khi không chỉ bình ổn giá trong dịp Tết mà được thực hiện quanh năm, hướng đến an sinh xã hội, phát triển bền vững. Chương trình đã góp phần đồng hành cùng với người tiêu dùng, hoàn thiện hệ thống từ nhà sản xuất đến nhà phân phối và người tiêu dùng. Đến nay, quy mô chương trình đã tăng nhiều lần so với giai đoạn trước, cung ứng kịp thời và ổn định cho người tiêu dùng những mặt hàng có giá cả hợp lý, chất lượng và mang lại nhiều lợi ích cho cả nhà sản xuất, phân phối và người tiêu dùng.

Chương trình bình ổn giá mang lại lợi ích thiết thực cho DN và người tiêu dùng

Chia sẻ tại hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện chương trình giai đoạn 2002-2022, định hướng triển khai giai đoạn 2022-2032 diễn ra ngày 29/12/2022, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho rằng, TP.HCM với vai trò đầu tàu kinh tế đã đóng góp không nhỏ trong thành công chung của cả nước và trong thành công đó, không thể không kể đến vai trò của chương trình bình ổn thị trường giai đoạn 2002-2022 của thành phố.

Cụ thể, chương trình đã triển khai hiệu quả, đồng bộ các nhóm giải pháp, bảo đảm cân đối cung cầu hàng hóa, hình thành các chuỗi cung ứng tối ưu, phát triển đồng bộ hệ thống phân phối. Các biện pháp này đã góp phần ổn định giá cả, kiềm chế lạm phát, đưa chỉ số CPI của thành phố thường xuyên ở mức thấp hơn bình quân cả nước. Bên cạnh đó, chương trình cũng góp phần minh bạch thị trường hàng hóa, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển hoạt động thương mại, kích cầu tiêu dùng, nhờ vậy mà tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ của thành phố luôn duy trì ở mức cao so với các thành phố trực thuộc trung ương.

Tập trung phát triển mạng lưới

Thành công là vậy nhưng theo các chuyên gia, để chương trình bình ổn giá tiếp tục phát huy hiệu quả, nhiệm vụ trọng tâm tiếp theo là phải phát triển hệ thống phân phối, phủ rộng mạng lưới điểm bán hàng, gia tăng hiệu quả lưu thông hàng hóa, giảm tối đa chi phí trung gian từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng.

Theo bà Thắng, trong giai đoạn 2002-2022, TP.HCM đã ban hành nhiều chính sách, triển khai nhiều giải pháp phát triển, hoàn thiện hạ tầng thương mại. Đến nay, hạ tầng thương mại thành phố tương đối hoàn thiện so với mặt bằng chung của cả nước, ước hiện có 10.983 điểm bán hàng bình ổn thị trường.

Để chương trình tiếp tục triển khai hiệu quả, thành phố phải phát triển hạ tầng thương mại ở một số khu vực, đặc biệt tại các quận ven, huyện ngoại thành, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu lưu trú công nhân, khu dân cư tập trung đông người lao động thu nhập thấp… Trong khi đó, các DN cần tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng cường ứng dụng thương mại điện tử trong vận hành chuỗi cung ứng sản phẩm bình ổn thị trường, hỗ trợ lẫn nhau nhằm tạo mối liên kết chặt chẽ, phát huy khai thác thế mạnh và tiềm năng của từng DN. 

Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho rằng, trong dài hạn, TP.HCM cần cơ cấu lại lĩnh vực thương mại trong nước theo hướng đổi mới sáng tạo và số hóa

Điều quan trọng là chương trình bình ổn thị trường TP.HCM cần đa dạng giải pháp nâng cao hiệu quả chương trình, xoay quanh nhân tố chính là hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN. Trong đó, cần hình thành cơ chế liên kết chặt chẽ giữa DN cung ứng và phân phối hàng bình ổn thị trường theo hướng nâng cao trách nhiệm phân phối sản phẩm bình ổn thị trường, tăng hiệu quả bán hàng, giảm chi phí phân phối… Bên cạnh đó, nên khảo sát, nghiên cứu thay đổi cơ bản quy ước về giá bán bình ổn thị trường, bảo đảm giá hợp lý trên cơ sở tổng hợp đầy đủ dữ liệu thị trường, có sự đồng thuận của DN và bảo đảm khả năng dẫn dắt thị trường. 

Và “trong dài hạn, thành phố cần cơ cấu lại lĩnh vực thương mại trong nước theo hướng đổi mới sáng tạo và số hóa, công nghệ hóa phương thức kinh doanh, tăng cường kết nối, tham gia chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị, các hệ sinh thái toàn cầu và khu vực”, bà Thắng nhấn mạnh.