Xuất nhập khẩu giảm tốc, Việt Nam vẫn duy trì thặng dư thương mại hơn 13 tỷ USD

Theo số liệu sơ bộ từ Cục Hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam trong kỳ 1 tháng 9/2025 (từ ngày 1 đến 15/9) đạt 39,05 tỷ USD, giảm 3,25% so với nửa đầu tháng 8, tương ứng giảm 1,31 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 19,2 tỷ USD, giảm 4,3% (863,18 triệu USD).

Đà giảm này xuất phát từ sự sụt giảm của nhiều nhóm hàng chủ lực. Hàng dệt may giảm 335 triệu USD (18,2%), giày dép giảm 253,1 triệu USD (25,61%), điện thoại và linh kiện giảm 116,82 triệu USD (4,7%), trong khi gỗ và sản phẩm gỗ giảm 112,98 triệu USD (15,7%). Sự sụt giảm này phản ánh rõ sức cầu tại các thị trường xuất khẩu lớn như Mỹ và châu Âu đang chậm lại, nhất là ở những ngành hàng thâm dụng lao động.

Tuy nhiên, vẫn có những điểm sáng khi rau quả và nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện ghi nhận mức tăng trên 200 triệu USD so với nửa đầu tháng 8. Lũy kế từ đầu năm đến hết ngày 15/9, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 325,26 tỷ USD, tăng 16,42% so với cùng kỳ 2024, tương ứng tăng 45,88 tỷ USD. Đáng chú ý, nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 71,75 tỷ USD, tăng 46,66% và trở thành động lực tăng trưởng chính.

Khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục đóng vai trò chủ đạo trong hoạt động xuất khẩu. Trong nửa đầu tháng 9, xuất khẩu của khối này đạt 15,21 tỷ USD, chiếm 79,2% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước.

Tính từ đầu năm, khối FDI đạt 243,64 tỷ USD, tăng 21,71% so với cùng kỳ 2024, cho thấy sự phụ thuộc ngày càng lớn của xuất khẩu Việt Nam vào khối doanh nghiệp ngoại.

Ở chiều ngược lại, tổng kim ngạch nhập khẩu trong nửa đầu tháng 9 đạt 19,85 tỷ USD, giảm 2,21% (448,5 triệu USD) so với nửa đầu tháng 8. Sự sụt giảm chủ yếu đến từ nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện giảm 206,39 triệu USD (2,84%) cùng máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác giảm 122,7 triệu USD (24,92%). Mặc dù giảm mạnh, máy vi tính và linh kiện vẫn là nhóm hàng nhập khẩu lớn nhất với 7,07 tỷ USD trong kỳ.

Điện thoại và linh kiện là nhóm hàng duy nhất ghi nhận mức tăng trên 100 triệu USD so với kỳ trước, phản ánh nhu cầu nhập khẩu ở một số phân khúc vẫn duy trì.

Khối doanh nghiệp FDI tiếp tục dẫn dắt nhập khẩu với trị giá 14,46 tỷ USD trong kỳ, chiếm 72,87% tổng kim ngạch nhập khẩu cả nước. Mặc dù giảm 3,11% so với nửa đầu tháng 8, lũy kế đến 15/9, nhập khẩu của khối này vẫn đạt 211,81 tỷ USD, tăng 27,21% so với cùng kỳ 2024.

Tính chung từ đầu năm, tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam đạt 311,95 tỷ USD, tăng 19,37% (50,61 tỷ USD). Nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tiếp tục dẫn đầu khi tăng gần 40% (29,16 tỷ USD).

Bên cạnh đó, máy móc thiết bị, sản phẩm từ sắt thép, kim loại thường và chất dẻo cũng ghi nhận mức tăng rõ rệt, cho thấy nhu cầu nhập khẩu phục vụ sản xuất công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử, vẫn rất lớn.

Xuất khẩu giảm mạnh hơn nhập khẩu khiến cán cân thương mại trong nửa đầu tháng 9 ghi nhận thâm hụt 644,75 triệu USD. Tuy nhiên, xét từ đầu năm đến hết ngày 15/9, cán cân thương mại của Việt Nam vẫn thặng dư 13,31 tỷ USD.

Điều này cho thấy dù gặp khó khăn từ nhu cầu toàn cầu suy yếu, nền kinh tế Việt Nam vẫn duy trì được trạng thái cân bằng tích cực trong hoạt động thương mại, tạo nền tảng ổn định cho tăng trưởng những tháng cuối năm.