Vượt khủng hoảng Covid-19 và phục hồi kinh tế cách nào? (Kỳ 1)

Tăng cường kiểm tra diện rộng Covid-19, không để gián đoạn chuỗi cung ứng

Để khôi phục hoạt động doanh nghiệp và niềm tin của toàn khu vực, việc tăng cường hợp tác công tư (PPP) nâng cao năng lực kiểm tra diện rộng khả năng lây nhiễm với giá hợp lý là vô cùng cần thiết. Cùng với đó là việc thực hiện song song với các xét nghiệm RT-PTR của Chính phủ.

Cụ thể, triển khai các trạm kiểm tra xe (người vẫn ngồi trong xe) tại tất cả cơ quan chính phủ AMS; mở các phòng khám di động và các cơ sở chăm sóc cộng đồng để tăng khả năng tiếp cận thử nghiệm; ban hành hướng dẫn kiểm tra đơn giản và dễ hiểu về những việc cần làm và phải đến đâu cho người dân khi tiếp xúc với người dương tính với Covid-19.

Kiểm tra và theo dõi lây nhiễm bằng việc áp dụng các công nghệ mới để kiểm tra, theo dõi và phát triển hệ thống kiểm tra, theo dõi trên toàn ASEAN. Trên cơ sở đó sẽ hỗ trợ từng bước mở lại biên giới và hỗ trợ sự phục hồi của thương mại, giao thông và du lịch.

Để không bị gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa và dịch vụ thiết yếu trong thời gian đại dịch, AMS nên hướng dẫn và khuyến khích khu vực tư nhân tăng cường sản xuất khẩu trang, tấm che và thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) trong khi thực thi nghiêm ngặt các tiêu chuẩn do ASEAN đặt ra. Đồng thời, tạo nền tảng PPP để hợp tác sản xuất và hiệu quả cũng như phân phối công bằng mặt nạ, máy thở và các thiết bị y tế quan trọng khác cho các lĩnh vực ưu tiên.

Xây dựng một đầu mối thông tin ngay lập tức và chính xác về các điều kiện địa phương cụ thể khi làn sóng thứ hai của đại dịch xảy ra trong AMS, để cung cấp hỗ trợ nhanh chóng và giải quyết các thiếu hụt về vật tư y tế.

Bên cạnh đó, các AMS cần ưu tiên các cơ chế thông quan bằng việc thiết lập các làn xanh cho thương mại xuyên biên giới để tăng cường khả năng tiếp cận các hàng hóa thiết yếu và vật tư y tế bao gồm PPE. Đặc biệt, cần áp dụng các chương trình hoãn thuế; sử dụng linh hoạt trong việc thu thuế, lệ phí và thuế, ở mức độ khả thi nhất; đơn giản hóa khai báo nhập khẩu, loại bỏ hạn chế xuất khẩu. Cân nhắc sử dụng tài khoản ký quỹ và thư tín dụng làm cơ chế giúp đẩy nhanh việc giao hàng hóa thiết yếu, bao gồm PPE, xét nghiệm y tế và máy móc.

Đồng thời, trong thời điểm này, AMS nên thống nhất không áp dụng các biện pháp phi thuế quan (NTM) mới đối với luân chuyển qua biên giới các hàng hóa y tế, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác, hoặc đưa ra các biện pháp mới có thể làm tăng chi phí của các doanh nghiệp hoặc phá vỡ chuỗi cung ứng hơn nữa trong bất kỳ lĩnh vực nào.

Liên kết giao thương, thành lập quỹ phục hồi sau đại dịch

Các AMS cần liên kết để đảm bảo tính liên tục của hàng hóa hàng không quốc tế, vận tải đường thủy, đường bộ xuyên biên giới và các dịch vụ hậu cần, bao gồm cả phi hành đoàn và lái xe, để hỗ trợ chuỗi cung ứng và giao hàng quốc tế. Các dịch vụ thiết yếu, như vận chuyển hàng hóa, phải có khả năng cung cấp dịch vụ đầy đủ đảm bảo thúc đẩy hiệu quả hoạt động và tính bền vững môi trường. Trong đó, có ít nhất một cổng giao thương tại mỗi AMS sẽ được mở 24/7 và công bố một danh sách các cổng giao thương được chỉ định trước.

Thống nhất định nghĩa về hàng hóa thiết yếu và chấp thuận tiêu chuẩn kiểm tra lây nhiễm giữa các nước ASEAN. Đồng thời, thống nhất quy trình quản lý giao thương về hàng hóa thiết yếu. Trong đó, xác định rõ các ngành công nghiệp được phép hoạt động trong thời gian cách ly xã hội và quy trình lấy giấy phép hoạt động; tiếp tục áp dụng phân loại dịch vụ thiết yếu cho một số ngành/sản phẩm nhất định để được miễn đóng cửa và hạn chế biên giới đối với an ninh quốc tế, an ninh lương thực và an ninh năng lượng và theo quy định của các giao thức đa bên; xem việc miễn trừ cho nông nghiệp như là một dịch vụ thiết yếu; áp dụng các quy định và chính sách thích đáng để cung cấp đầu vào nông nghiệp kịp thời bao gồm: nguyên liệu và công nghệ như hạt giống chất lượng và các sản phẩm bảo vệ cây trồng; công nhận các công ty vận tải và hậu cần cũng như khâu trung gian dọc theo chuỗi vận chuyển là những dịch vụ thiết yếu.

Các biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) trong cuộc khủng hoảng Covid-19 phải tiếp tục được thực hiện. Đồng thời, tiếp tục trì hoãn, giảm hoặc từ bỏ nghĩa vụ nộp thuế; quy định về việc giảm hoặc gia hạn thanh toán tiền thuê thương mại và tiện ích, cung cấp quyền tiếp cận nguồn vốn với lãi suất không phần trăm. Khuyến khích khu vực tư nhân, đặc biệt là các tập đoàn lớn, cung cấp tài chính và trợ giúp xã hội cho nhân viên và nhà cung cấp.

Thành lập Quỹ Phục hồi đại dịch ASEAN thông qua sự bảo trợ của Ngân hàng Phát triển châu Á hoặc các tổ chức tài chính đa phương khác nhằm giảm bớt tác động kinh tế của đại dịch. Khi thành lập Quỹ Phục hồi đại dịch ASEAN, các chính phủ phải đảm bảo rằng bước đầu tiên là lập bản đồ các sáng kiến và dự án hiện có liên quan trên toàn ASEAN để tránh mọi cách tiếp cận trùng lặp, chồng chéo và không nhất quán nhằm tối đa hóa lợi ích của Quỹ cho xã hội và nền kinh tế ASEAN. Các quỹ cũng có thể được sử dụng để giải quyết các vấn đề kinh tế và xã hội trước mắt và cũng giúp xây dựng khả năng kháng cự và liên minh thông qua khuôn khổ kinh doanh có trách nhiệm và toàn diện.

(*) Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Kinh doanh ASEAN (ASEAN BAC), Phó chủ tịch VCCI

Tựa do Doanh Nhân Sài Gòn đặt lại