Sức sống, kiên cường, khả năng chống chịu của các doanh nghiệp Việt Nam trong điều kiện khó khăn, khủng hoảng đang bừng dậy, dù lợi nhuận không còn, thậm chí thua lỗ, doanh thu sụt giảm, nhưng các doanh nhân vẫn cố gắng tới mức cao nhất chăm lo cho người lao động, tỷ lệ việc làm vẫn duy trì ở mức rất cao.
Tuy nhiên, hiện tại tình hình doanh nghiệp đã được cải thiện, nhưng vẫn còn rất gian nan và những biện pháp trợ giúp kịp thời từ Chính phủ là vô cùng quan trọng. Điều mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp lúc này là các cơ quan và tổ chức có liên quan thúc đẩy thực thi thật nhanh, hiệu quả, minh bạch và công tâm các gói hỗ trợ đã được ban hành.
Chỉ số PCI vừa được VCCI công bố cũng ghi nhận sự hài lòng của cộng đồng doanh nghiệp với các cấp bộ Đảng, chính quyền đạt mức cao nhất trong vòng một thập kỷ rưỡi vừa qua. Ở trong nước, niềm tin của người dân và doanh nghiệp đang tiếp tục được khơi dậy.Trên phạm vi quốc tế, làn sóng dịch chuyển các chuỗi cung ứng toàn cầu lớn nhất trong lịch sử nhân loại, kể từ sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, đang nhắm chọn Việt Nam là điểm đến an toàn. Đất nước ta một lần nữa lại đứng trước cơ hội hóa rồng, hóa hổ.
Để đón nhận cơ hội này, cần đẩy mạnh cải cách thể chế là nền tảng quan trọng nhất. "Khi tôi hỏi nhiều doanh nghiệp lớn, ngay cả trong lúc đang khó khăn nhất của đại dịch, xem họ cần gì, tôi thấy họ cũng nói một điều tương tự. Họ không xin tiền vì biết ngân sách nhà nước rất khó khăn, họ chỉ xin cơ chế. Chúng ta tin rằng tâm thế đó của họ là tâm thế của người chiến thắng. Và chúng ta càng hiểu một chân lý giản dị là chính sự minh bạch hóa, đơn giản hóa để rút ngắn tối đa thời gian và chi phí thực hiện các thủ tục hành chính mới là giải pháp cứu cánh bền vững cho doanh nghiệp.
Để chủ động đón nhận dòng vốn đầu tư FDI mới, Chính phủ cần giao cho các bộ ngành phối hợp với VCCI, các địa phương và cộng đồng doanh nghiệp triển khai sớm một chiến dịch vận động xúc tiến đầu tư chiến lược ở tầm quốc gia để gặp gỡ, làm việc trực tiếp với đại bản doanh của các chuỗi cung ứng toàn cầu, chủ động tham gia kiến tạo và vận động đưa các công đoạn sản xuất, kinh doanh phù hợp, có giá trị gia tăng cao hơn vào Việt Nam mà không thụ động chờ họ tìm đến với mình.
Đồng thời, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, có đủ sức trở thành đối tác có tiềm năng của các tập đoàn xuyên quốc gia, đề nghị xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển công nghiệp hỗ trợ và chương trình quốc gia nâng cao năng lực quản trị của cộng đồng doanh nghiệp, hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy nhanh thực hiện các yêu cầu quốc tế hóa và số hóa, thực hiện các mô hình kinh doanh bền vững, sáng tạo và có trách nhiệm.
Nhà nước kiến tạo song hành với cộng đồng doanh nghiệp sáng tạo và có trách nhiệm xã hội sẽ là đôi cánh để nền kinh tế Việt Nam có thể bay lên.
(Trích bài tham luận tại Hội thảo "Tái cấu trúc doanh nghiệp" do CLB Các nhà Kinh tế tổ chức)
(*) Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)