Việt Nam định hướng hợp tác lao động ASEAN trong kỷ nguyên chuyển đổi số

Ngày 17/10, Bộ Nội vụ tổ chức Hội thảo “Lao động và việc làm trong bối cảnh hội nhập” nhằm triển khai kế hoạch hợp tác quốc tế năm 2025 và chuẩn bị cho Cuộc họp Quan chức cấp cao về Lao động ASEAN (SLOM). Sự kiện được kết nối trực tuyến với Hội thảo khu vực về Kinh tế chăm sóc và người lao động chăm sóc ở ASEAN, quy tụ đại diện các bộ, ngành, chuyên gia và tổ chức quốc tế.

Phát biểu tại hội thảo, bà Hà Thị Minh Đức - Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nội vụ), đại diện Việt Nam tại Nhóm Quan chức cấp cao ASEAN về Lao động, cho biết năm 2025 là thời điểm đặc biệt quan trọng, đánh dấu 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN đồng thời kết thúc Chương trình công tác Bộ trưởng Lao động ASEAN (ALM-WP) giai đoạn 2021 - 2025.

Hiện các quốc gia thành viên đang tích cực trao đổi để xây dựng kế hoạch hợp tác mới giai đoạn 2026 - 2030, phù hợp với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, trong đó ưu tiên phát triển nhân lực, bảo đảm việc làm bền vững và thúc đẩy hội nhập số. Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia chủ động và năng động trong việc tham gia định hình khung hợp tác mới này.

Trong tiến trình tham vấn, Việt Nam tập trung vào việc xác định rõ các ưu tiên chiến lược nhằm gắn kết chính sách lao động trong nước với định hướng chung của khu vực. Các nội dung trọng tâm gồm chuyển đổi số trong lĩnh vực lao động, phát triển việc làm bền vững và xanh hóa việc làm, nâng cao chất lượng an sinh xã hội và đào tạo kỹ năng thích ứng với thị trường lao động mới.

Bộ Nội vụ đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan để tổng hợp, đề xuất sáng kiến cụ thể trong kế hoạch hợp tác giai đoạn tới. Bà Hà Thị Minh Đức nhấn mạnh: “Đây là thời điểm quan trọng để Việt Nam chủ động kết nối các ưu tiên quốc gia với chiến lược phát triển của ASEAN, đồng thời đóng góp sáng kiến phản ánh nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động trong nước”.

Đại diện Ban Thư ký ASEAN cũng thông tin, việc xây dựng Chương trình công tác ALM-WP 2026 - 2030 đang được các nước thành viên đóng góp tích cực, trong đó Việt Nam được xem là một đối tác chủ động, có tầm nhìn dài hạn, tập trung vào các xu hướng mới như chuyển đổi số, việc làm xanh và kinh tế chia sẻ.

Hội thảo gồm 5 phiên làm việc chuyên đề, tập trung đánh giá kết quả hợp tác lao động - việc làm của ASEAN giai đoạn 2021 - 2025 và đề xuất định hướng mới. Các nội dung thảo luận xoay quanh lao động di cư, an toàn - vệ sinh nghề nghiệp, thanh tra lao động, bình đẳng giới và phát triển nguồn nhân lực.

Theo báo cáo của Ban Thư ký ASEAN, trong giai đoạn này, các quốc gia thành viên đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận như thúc đẩy đào tạo nghề, mở rộng cơ hội việc làm bền vững, và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực lao động số và việc làm phi truyền thống.

Riêng tại Việt Nam, nhiều sáng kiến được triển khai hiệu quả, nổi bật là lồng ghép bình đẳng giới trong chính sách lao động, thúc đẩy hợp tác liên ngành nhằm nâng cao an sinh xã hội, cùng với việc đánh giá tính tương thích giữa pháp luật lao động Việt Nam và chuẩn mực khu vực. Những hoạt động này giúp Việt Nam thích ứng linh hoạt với biến động của thị trường việc làm, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của lực lượng lao động trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng.

Theo định hướng của ASEAN, Chương trình công tác Bộ trưởng Lao động ASEAN 2026–2030 sẽ tiếp tục mục tiêu “nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân thông qua lực lượng lao động có kỹ năng, việc làm bền vững và môi trường làm việc an toàn, tiến bộ”.

Việt Nam đề xuất tập trung vào 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm:

1. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số và nền kinh tế tri thức;
2. Thúc đẩy việc làm xanh, hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động chuyển đổi sang các mô hình sản xuất bền vững;
3. Mở rộng hệ thống an sinh xã hội toàn diện, đảm bảo phúc lợi và an toàn nghề nghiệp cho người lao động;
4. Tăng cường đối thoại xã hội, cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao tiêu chuẩn lao động.

Các định hướng này phù hợp với Chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, đồng thời góp phần thực hiện các cam kết quốc tế về lao động bền vững, công bằng và phát triển bao trùm.

Các chuyên gia đánh giá, chuyển đổi số đang làm thay đổi sâu sắc thị trường lao động khu vực. Việt Nam, với vị thế là nền kinh tế năng động, đã chủ động lồng ghép yếu tố công nghệ vào các chương trình hợp tác ASEAN, từ xây dựng cơ sở dữ liệu lao động chung đến ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đào tạo kỹ năng.

Chính sách lao động mới của Việt Nam cũng hướng đến việc thúc đẩy mô hình việc làm linh hoạt, khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số trong quản trị nhân sự, tuyển dụng và đào tạo lại lao động. Những bước đi này không chỉ hỗ trợ quá trình hội nhập mà còn giúp Việt Nam trở thành trung tâm nhân lực số của khu vực.

Việc tích cực tham gia xây dựng khung hợp tác lao động ASEAN giai đoạn mới thể hiện vai trò chủ động và trách nhiệm của Việt Nam trong cộng đồng khu vực. Thông qua các sáng kiến cụ thể, Việt Nam không chỉ đóng góp cho sự phát triển của ASEAN, mà còn tăng cường năng lực thể chế, mở rộng hợp tác quốc tế và nâng cao vị thế trên trường khu vực.

Theo bà Hà Thị Minh Đức, mục tiêu cuối cùng là xây dựng một thị trường lao động ASEAN linh hoạt, bao trùm, thích ứng với kỷ nguyên chuyển đổi số, nơi mỗi quốc gia đều có cơ hội phát triển nguồn nhân lực bền vững và cạnh tranh toàn cầu.