Nông nghiệp công nghệ cao: Học từ Israel

Sinh viên thực hành tại trung tâm nông nghiệp Arava. (Nguồn: Đại sứ quán Israel tại Việt Nam)

Việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp đang nhận được sự quan tâm của Chính phủ và nhiều doanh nghiệp. Tuy nhiên, những rào cản về chính sách, khoa học công nghệ khiến cho việc phát triển nông nghiệp công nghệ cao còn chậm.

Mới đây, đoàn Cơ quan Phát triển Quốc tế Israel (Mashav) đã sang Việt Nam để làm việc với các trường đại học và thăm các viện nông nghiệp, trang trại ở Việt Nam để tìm hiểu và hỗ trợ ứng dụng công nghệ nông nghiệp thông qua chương trình thực tập sinh nông nghiệp tại Israel cho sinh viên nông nghiệp Việt Nam.

Phóng viên TTXVN đã có buổi trao đổi với Giám đốc Cơ quan Phát triển Quốc tế Israel (Mashav) - ông Gil Haskel xung quanh vấn đề này.

* Ông có thể cho biết đôi điều về Chương trình thực tập sinh nông nghiệp tại Israel cho sinh viên Việt Nam và theo ông, chương trình này có thể hỗ trợ gì cho ngành nông nghiệp Việt Nam?

- Ông Gil Haskel: Israel tổ chức một chương trình thực tập cho các sinh viên ngành nông nghiệp từ 25 nước trên thế giới. Đối tác lớn nhất của chương trình trong số các nước này là Việt Nam, với khoảng 700 sinh viên mỗi năm.

Các sinh viên này học hết năm thứ 2 trong các chuyên ngành nông nghiệp. Trước năm thứ 3, họ tới Israel trong vòng 1 năm để thực tập và được đào tạo thực tế công việc. Họ sẽ học nông nghiệp ít nhất 1 ngày trong tuần. Thời gian còn lại, họ làm việc ở nông trại, với dụng cụ kỹ thuật hiện đại.

Cho tới nay, hàng nghìn sinh viên Việt Nam đã hưởng lợi từ chương trình này, tổng cộng lên tới gần 10.000 người. Chúng tôi tin rằng hàng nghìn sinh viên này sẽ trở thành “xương sống” của nông nghiệp hiện đại ở Việt Nam.

* Vậy sự hợp tác này giữa hai bên đã có những kết quả như thế nào?

Ông Gil Haskel (Nguồn: Đại sứ quán Israel tại Việt Nam)

- Chương trình này đã diễn ra được 14 năm. Lần này chúng tôi tới Việt Nam và thảo luận với Chính phủ Việt Nam những hoạt động sau đào tạo của các sinh viên sau khi họ trở về Việt Nam. Họ có thể thiết lập nông trại của riêng mình, những nông trại hiện đại quy mô lớn; làm việc cho các dự án nông nghiệp quy mô lớn của các công ty đa quốc gia; hoặc họ có thể quay về các trường đại học và dạy về nông nghiệp.

Tôi đã tới một số dự án của những cựu sinh viên tốt nghiệp từ chương trình này. Chúng tôi đã tới xem dự án trồng dưa hấu trong nhà kính, dự án trồng măng tây và dự án nuôi cá rô phi. Tất cả các dự án này có năng suất cao hơn gấp 7-10 lần so với trước khi họ đi học ở Israel.

Theo các báo cáo, 5% số học viên đã thành lập nông trại hoặc công ty riêng, khoảng một nửa làm việc cho các công ty nước ngoài, tư nhân, tổ chức nhà nước. 20% đã ra nước ngoài học tập và làm việc trong khi 25% tiếp tục ở trường đại  học.

Hầu hết các dự án nông nghiệp công nghệ cao lớn đều có sự tham gia của sinh viên tốt nghiệp ở Israel, như VinEco, TH True Milk, Lam Sơn, Hoàng Anh Gia Lai và Trung Nguyên...

Có thể thấy, chương trình này rất có lợi cho sản lượng nông nghiệp ở Việt Nam. Nếu tất cả số sinh viên này ứng dụng những gì họ đã chứng kiến và học được Israel, họ sẽ biến đổi bộ mặt của nông nghiệp Việt Nam rất mạnh mẽ. Đây chính là mục đích của chương trình này.

* Israel là một đất nước nghèo tài nguyên thiên nhiên nhưng đã vươn lên trở thành một quốc gia khởi nghiệp và có nền nông nghiệp áp dụng công nghệ cao đi đầu trên thế giới. Vậy phía Israel đã chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao ở Việt Nam như thế nào?

- Nền nông nghiệp Israel dựa trên ý tưởng “làm nhiều hơn khi có ít hơn,” vì chúng tôi thiếu nguồn nước, đất đai và nhiều thứ nữa. Chúng tôi phải tìm cách đẩy mạnh nông nghiệp với công nghệ cao để nâng cao năng suất.

Kết quả là hiện nay chỉ có 3% dân số làm trong ngành nông nghiệp. Chúng tôi đang sử dụng ít nước hơn cho trồng trọt, nhưng vẫn có thể sản xuất đủ cho trong nước, thậm chí là xuất khẩu.

Ở Việt Nam, Mashav còn có các chương trình về đổi mới, sáng tạo. Chúng tôi mời những người trẻ từ Việt Nam đến chương trình đào tạo của Mashav ở Israel. Chúng tôi cho họ chứng kiến hệ sinh thái của Israel về start-up và cách các start-up tác động đến linh vực kinh tế của Israel.

Chúng tôi tổ chức các khóa học về đổi mới, làm thế nào để ứng dụng đổi mới vào các dự án nông nghiệp. Chúng tôi rất sẵn lòng hợp tác với những câu chuyện thành công ở Việt Nam để đẩy mạnh hơn nữa hệ thống này.

Để một quốc gia thành công trong lĩnh vực startup, cần có sự biến đổi của toàn bộ hệ sinh thái, tổng thể giữa khu vực chính phủ và và phi chính phủ. Tất cả phải được phối hợp với nhau. Chính phủ, các học giả, giới kinh doanh, nguồn tài chính. Sẽ là không đủ nếu chỉ có một trong số đó. Có như vậy, các doanh nhân trẻ phát triển một ý tưởng thành một start-up, thành một công ty nhỏ, và từ đó thành một đơn vị sản xuất quy mô lớn. Chỉ khi những thành phần này được phối hợp trong hệ thống Việt Nam, các bạn mới có thể xây dựng những start-up như Israel. Và Israel sẵn sàng hợp tác với Chính phủ Việt Nam để xây dựng một hệ sinh thái như vậy.

* Ông có khuyến nghị gì với thế hệ trẻ start-up nông nghiệp và với Chính phủ Việt Nam để phát triển nông nghiệp công nghệ cao trong sự hợp tác với Israel?

- Chúng tôi cũng đã mời quan chức Việt Nam trong nhiều ngành đến Israel để chứng kiến trực tiếp cách làm ở Israel. Chúng tôi cũng đề xuất cử các chuyên gia Israel tới Việt Nam để làm việc với chính quyền, thiết lập hệ thống sinh thái phù hợp.

Lời khuyên của tôi là Việt Nam nên cho phép những người trẻ có được điều kiện, năng suất làm việc tốt nhất có thể, từ hỗ trợ vốn, công nghệ... Nếu không có điều kiện đó, sẽ không có gì xảy ra cả. Đây là một quá trình dài, một sự thay đổi cấu trúc trong cách chính phủ nhìn nhận người trẻ và tinh thần khởi nghiệp. Mashav có nhiệm vụ chuyển giao kiến thức, công nghệ cho Việt Nam và đây là điều chúng tôi đã và đang làm.

Khi mở ra một doanh nghiệp, bạn cần hiểu thị trường, lĩnh vực, mặt hàng nông nghiệp. Tuy nhiên, không phải tất cả công nghệ đều ứng dụng được cho mọi nông dân. Vì thế, bạn cần chọn công nghệ phù hợp nhất. Những điều học được từ chương trình thực tập này không chỉ là về lợi ích công nghệ, mà còn về cách thức quản lý, vận dụng ý tưởng tốt hơn.

(Theo Vietnamplus)