![]() |
Vùng đồng bằng sông Cửu Long chiếm 12% diện tích và 19% dân số nước ta, cung cấp khoảng 50% sản lượng lúa và 95% gạo xuất khẩu, 65% lượng nuôi trồng thủy sản, 60% lượng cá xuất khẩu và 70% các loại trái cây. Trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước đã dành nhiều ưu tiên, trong xây dựng chính sách, huy động nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội đồng bằng sông Cửu Long. Trong đó, giai đoạn 2016-2020, tỷ trọng ngân sách của Trung ương đầu tư cho các tỉnh, thành khu vực đồng bằng sông Cửu Long chiếm 17%.
Mặc dù đạt nhiều kết quả trong phát triển, tuy nhiên, theo Phó thủ tướng Lê Văn Thành, đồng bằng sông Cửu Long chưa khai thác hết tiềm năng, đầu tư chưa xứng tầm với tiềm năng, lợi thế của vùng. Đặc biệt, đầu tư cho hạ tầng giao thông chưa cao so với các vùng khác. Vì vậy, việc sớm xây dựng, thẩm định, phê duyệt để triển khai đồng bộ quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng để định hướng, xác định được trọng tâm, trọng điểm thu hút nguồn lực đầu tư phát triển trên cơ sở các tiềm năng, lợi thế của vùng.
Phó thủ tướng Lê Văn Thành yêu cầu đơn vị chủ trì (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) và đơn vị tư vấn lập quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long phải đặc biệt chú trọng hệ thống hạ tầng giao thông, bảo đảm kết nối đồng bộ, thông suốt. “Giai đoạn tới đây, từ nay đến năm 2030, hệ thống hạ tầng giao thông của đồng bằng sông Cửu Long sẽ có bước phát triển đột phá, vượt bậc”, Phó thủ tướng đề nghị rà soát, cập nhật đầy đủ các quy hoạch hạ tầng giao thông vận tải thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (gồm các quy hoạch mạng lưới đường bộ, đường sắt, cảng biển, cảng hàng không, sân bay, đường thủy nội địa) vào quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Cụ thể, ưu tiên phát triển hệ thống đường cao tốc có ý nghĩa chiến lược của vùng. Trước mắt ngay trong thời gian từ nay đến 2025 sẽ triển khai đầu tư các tuyến cao tốc Cần Thơ - Cà Mau; Sóc Trăng - Châu Đốc - Cần Thơ - Trần Đề (khoảng 400km). Đồng thời, mở rộng cảng hàng không quốc tế Cần Thơ, đầu tư, khai thác hiệu quả hệ thống đường bộ ven biển, cảng biển (trong đó có cảng Trần Đề) và giao thông thủy, hạ tầng hàng không, hệ thống các công trình dịch vụ - hậu cần nhằm giảm chi phí logistics, hỗ trợ hiệu quả cho việc sản xuất, chế biến, xuất khẩu nông sản của vùng.
“Khi có hệ thống giao thông đồng bộ thì đóng góp của đồng bằng sông Cửu Long sẽ gấp nhiều lần hiện nay”, Phó thủ tướng Lê Văn Thành nói. Đồng thời, cập nhật các quy hoạch hạ tầng năng lượng, nhất là năng lượng tái tạo bảo đảm phù hợp với đặc điểm từng vùng, miền, hạn chế tối đa đầu tư đường dây truyền tải. Phó thủ tướng cho biết, hiện Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo sát sao để có thể hoàn thiện, phê duyệt Quy hoạch Điện VIII trong thời gian sớm nhất.
Theo đó, nguồn điện đã được bố trí cơ bản phù hợp với đặc điểm từng vùng, miền. Theo tính toán, đã giảm hơn 6.600km đường dây truyền tải, tương đương hơn 250 nghìn tỷ đồng. Cơ cấu nguồn điện đã được điều chỉnh phù hợp hơn, giảm năng lượng hóa thạch, tăng năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, đặc biệt là có phương án tăng điện gió trong tổng cơ cấu. Trong thời gian tới, sẽ không tính nguồn điện mặt trời vào tổng hệ thống, thay vào đó khuyến khích phát triển điện mặt trời theo hướng tự sản xuất, tự tiêu dùng.
Phó thủ tướng Lê Văn Thành cũng đặc biệt lưu ý quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long cần rà soát, bổ sung thêm các giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu, nước biển dâng. Theo Phó thủ tướng, đồng bằng sông Cửu Long là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, do đó đặt ra yêu cầu về hệ thống thủy lợi, chống xâm nhập mặn, sạt lở bờ sông - bờ biển, đặc biệt là hệ thống các hồ, các điểm dự trữ nước chiến lược, các tuyến đường ven biển phải được chú trọng cả về quy hoạch, cả về cơ chế, chính sách thu hút đầu tư, phát triển. “Đây là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng, nếu không có giải pháp cụ thể, quy hoạch đúng đắn thì sau này, thiệt hại sẽ rất lớn”, Phó thủ tướng lưu ý.
Bên cạnh đó, quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long cũng cần chú ý hệ thống phúc lợi xã hội (y tế, giáo dục), bảo tồn, tôn tạo và phát triển bản sắc văn hóa, các công trình văn hóa, di tích lịch sử cách mạng. Nhắc lại phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021 rằng “văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”, Phó thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh việc, giữ gìn và phát huy các di sản thiên nhiên, lịch sử, văn hóa của từng địa phương và toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long, để tạo ra “sức mạnh mềm” trong phát triển kinh tế - xã hội nói chung, du lịch, dịch vụ nói riêng.