Từ 2026, người dân sẽ phải kê khai số lượng nhà đất sở hữu để tích hợp dữ liệu quốc gia

Theo dự thảo, tổ chức và cá nhân có nghĩa vụ cung cấp các trường dữ liệu cơ bản gồm: thông tin nhận diện (họ tên, số định danh, giấy tờ pháp lý), loại hình nhà sở hữu, địa chỉ, diện tích, số lượng, thời hạn và hình thức sở hữu, cùng tình trạng pháp lý của tài sản. Việc thu thập dữ liệu này nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ, chính xác và minh bạch, phục vụ công tác quản lý, điều tiết thị trường và hoạch định chính sách nhà ở.

Ngoài ra, các thông tin về nhà ở thuộc diện thụ hưởng chính sách như nhà ở xã hội, nhà ở cho người có công, hộ nghèo, cận nghèo cũng sẽ được cập nhật.

Người thuộc nhóm thụ hưởng sẽ cần cung cấp thông tin định danh cá nhân, hình thức đăng ký (mua, thuê, thuê mua) và dự án cụ thể. Đối với tài sản công, các cơ quan, tổ chức được giao quản lý có trách nhiệm cung cấp dữ liệu về số lượng, diện tích, mục đích sử dụng và tình trạng quản lý.

Theo Bộ Xây dựng, việc bổ sung quy định này khắc phục hạn chế của Nghị định 94 trước đây - vốn chưa có quy định chi tiết về thông tin sở hữu nhà ở. Quy định mới sẽ giúp nâng cao chất lượng dữ liệu, tạo cơ sở cho việc minh bạch hóa thị trường bất động sản, phục vụ điều hành chính sách vĩ mô và phát triển nhà ở xã hội.

Đặc biệt, Bộ Xây dựng cũng đề xuất thiết lập mã định danh bất động sản thống nhất trên toàn quốc. Mỗi dự án và sản phẩm bất động sản sẽ được gắn một mã số duy nhất, đảm bảo tính định danh trong suốt vòng đời dữ liệu. Mã số này sẽ được cơ quan chuyên môn cấp tỉnh khởi tạo khi dự án được phê duyệt, và liên kết với dữ liệu pháp lý như quyết định đầu tư, quy hoạch chi tiết, giấy phép xây dựng và tiến độ triển khai.

Hệ thống dữ liệu mới sẽ bao gồm đầy đủ các loại hình nhà ở, từ nhà ở thương mại, nhà xã hội, nhà công vụ, nhà tái định cư, đến nhà lưu trú công nhân, nhà cho thuê và nhà ở của người nước ngoài tại Việt Nam.

Theo kế hoạch, giai đoạn chuẩn bị sẽ được triển khai từ quý IV/2025, thí điểm tại 5 thành phố lớn: Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ. Sang hai quý đầu năm 2026, hệ thống sẽ được vận hành kỹ thuật và cập nhật dữ liệu, đồng thời tích hợp với Hệ thống thông tin quốc gia về nhà ở và thị trường bất động sản.

Từ quý III/2026, hệ thống dự kiến vận hành thử nghiệm nội bộ, và chính thức đưa vào hoạt động từ quý IV/2026. Sau khi hệ thống ổn định, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với các địa phương đánh giá, hoàn thiện và duy trì cơ sở dữ liệu định kỳ từ năm 2027 trở đi.

Bộ Xây dựng cho biết sẽ đầu tư, nâng cấp hoặc thuê dịch vụ hạ tầng kỹ thuật để bảo đảm khả năng kết nối dữ liệu đa ngành, đặc biệt là liên thông với cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý. Hai cơ quan sẽ phối hợp trong việc chuẩn hóa dữ liệu, gắn mã định danh thửa đất với mã định danh bất động sản, giúp quản lý thống nhất và chính xác giữa thông tin về nhà ở và quyền sử dụng đất.

Các UBND tỉnh, thành phố sẽ ban hành Quy chế phối hợp về chia sẻ và cung cấp thông tin nhà ở, bất động sản, bảo đảm dữ liệu được cập nhật thường xuyên, kịp thời và đúng quy định. Tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ thông tin theo thời hạn, qua hình thức trực tuyến trên hệ thống phần mềm dùng chung sau khi hoàn thiện.

Trước đó, Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã hướng dẫn các địa phương chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai theo mô hình chính quyền hai cấp sau sáp nhập, đồng thời triển khai mã định danh thửa đất (ID) tại các khu vực đã có dữ liệu địa chính số hóa. Việc gắn mã định danh bất động sản được xem là bước tiếp nối, giúp kết nối toàn diện giữa thông tin đất đai và nhà ở, tiến tới xây dựng bản đồ số hóa thống nhất quốc gia.

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc người dân cung cấp thông tin về số lượng và tình trạng sở hữu nhà đất không chỉ giúp tăng tính minh bạch và phòng ngừa đầu cơ bất động sản, mà còn là bước quan trọng trong chuyển đổi số ngành xây dựng - bất động sản, tạo cơ sở dữ liệu phục vụ quản lý thuế, quy hoạch đô thị và chính sách an sinh nhà ở trong tương lai.