TP.HCM: Quy hoạch đô thị dựa trên giá trị sông rạch

Tham dự hội thảo có ông Nguyễn Thiện Nhân - Bí thư Thành ủy TP.HCM, ông Võ Văn Hoan - Phó chủ tịch UBND TP.HCM, lãnh đạo sở ngành, các chuyên gia, các nhà tư vấn, nhà đầu tư và doanh nghiệp…

Ông Nguyễn Thanh Nhã - Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc cho biết, hệ thống sông rạch chiếm 16,8% diện tích toàn TP.HCM. Ngoài sông Sài Gòn dài 256km, TP.HCM còn có một hệ thống kênh rạch lớn nhỏ như Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Tàu Hủ - Bến Nghé, Tân Hóa - Lò Gốm… lên đến 112 tuyến, với tổng chiều dài hơn 900km.

Thành phố đã ban hành hai quyết định (QĐ 50/2004 và QĐ 22/2017) về quản lý và sử dụng hành lang ven bờ sông, suối, kênh rạch; Quyết định số 28/2016 quy định phân cấp quản lý. Tuy nhiên, đến nay việc quản lý, khai thác các tuyến sông rạch còn nhiều bất cập.

Đối với quy hoạch, ngoại trừ đồ án năm 2010 do Viện Quy hoạch thực hiện ở quận 12, Hóc Môn, Củ Chi, bờ hữu sông Sài Gòn (10 đồ án quy hoạch phân khu) là liền lạc với nhau, là cơ sở pháp lý cho các địa phương quản lý, còn những quận huyện khác cũng có đồ án nhưng quy hoạch không cùng thời điểm, dẫn đến ý tưởng khác nhau, không liền lạc.

Thực trạng hiện nay, đối với sông Sài Gòn, các dự án bất động sản san sát nhau, không có khoảng trống dành cho hoạt động cộng đồng. Ngoài ra, việc đầu tư chỉnh trang hoàn chỉnh hệ thống kè bờ tại các dự án đã hoàn thành như Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Tân Hóa - Lò Gốm, kết quả đem lại chủ yếu về ý nghĩa môi trường, dân sinh, nhưng không khai thác được quỹ đất hai bên.

Các chuyên gia tại hai phiên thảo luận của hội thảo đã có tham luận về quy hoạch thiết kế  và môi trường cũng như chính sách và tổ chức thực hiện. Kiến trúc sư Olivier- GĐ Cty DE-SO (Pháp) đưa ra tóm tắt các nghiên cứu về sông Sài gòn và mạng lưới kênh sông đô thị ở TP.HCM như là một cơ hội độc đáo để xác định không gian công cộng chính của Thành phố. KTS - Kỹ sư Nguyễn Anh Tuấn - Trung tâm Nghiên cứu Kiến trúc (Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM) chỉ ra hướng tiếp cận quy hoạch dựa trên giá trị sông rạch. Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM mong muốn khai thác tiềm năng kinh tế của quỹ đất thuộc hành lang bảo vệ sông rạch và thực hiện kè bờ một phần sông Sài Gòn, sông Đồng Nai và kênh rạch nội thành. Sở Tư pháp đưa ra một số gợi ý hoàn thiện thể chế chính sách và tổ chức thực hiện cũng như nêu rõ các quy định pháp luật về quản lý, phát triển hệ thống bờ kè.

Ngoài ra, các chuyên gia đến từ những trường đại học, những tổ chức chuyên ngành kiến trúc trên thế giới còn đưa ra nhiều bài học kinh nghiệm về kinh tế địa phương gắn liền với cảnh quan sông ngòi kênh rạch từ các quốc gia; các vấn đề về kỹ thuật cho việc xây dựng bờ kè, thiết kế đô thị nhạy cảm với nước.

Sau các phiên thảo luận, hội thảo đã đưa ra được đánh giá tổng thể vị thế sông rạch của TP.HCM và hiện trạng, từ đó đề xuất giải pháp quản lý, lập thiết kế đô thị, cũng như cơ chế thu hút đầu tư…