Tiết kiệm hơn 800 tỷ đồng mỗi năm nhờ cải cách kiểm tra chuyên ngành

Ngày 24/9/2020, tại buổi họp báo giới thiệu Đề án "Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu", ông Nguyễn Văn Cẩn - Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã chỉ ra các bất cập, tồn tại của công tác kiểm tra chuyên ngành, từ đó cho thấy cần thiết phải cải cách, đổi mới công tác này để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính đến ngày 31/12/2019, vẫn còn khoảng 70.000 mặt hàng còn thuộc diện điều chỉnh bởi các chính sách, quy định liên quan đến quản lý chuyên ngành và kiểm tra chuyên ngành.

Trình tự, thủ tục và phương thức kiểm tra chưa thống nhất. Hiện nay, mỗi loại hình kiểm tra lại có trình tự, thủ tục khác nhau được quy định chi tiết tại các luật chuyên ngành và các nghị định hướng dẫn. Tuy nhiên, thực tế triển khai lại không thống nhất giữa các bộ, ngành, không thống nhất giữa luật và nghị định hướng dẫn. Doanh nghiệp phải thực hiện nhiều bước, làm thủ tục tại nhiều cơ quan, tổ chức… Đáng chú ý, tỷ lệ kiểm tra chuyên ngành nhiều nhưng phát hiện vi phạm rất thấp.

Với vai trò cơ quan được Chính phủ giao soạn thảo Đề án, Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan) đã chủ động phối hợp các hiệp hội, bộ, ngành, doanh nghiệp, đồng thời tham khảo ý kiến chuyên gia, phù hợp điều kiện Việt Nam để xây dựng đề án. Hiện đề án đã được trình Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành. Đây là chủ trương lớn, cải cách, tiên tiến, phù hợp các nước tiên tiến.

Đề án nhằm cải cách thực chất công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa nhập khẩu, giảm chi phí, giảm thời gian cho doanh nghiệp, phát huy trách nhiệm của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Tại cuộc họp, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết thêm, Dự án Tạo thuận lợi Thương mại do USAID (Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ) tài trợ đã thực hiện đánh giá tác động của đề án. Theo đó, đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, tỷ lệ số tờ khai kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm trong một năm cắt giảm được 86.166 tờ khai (khoảng 54,4%) (giảm từ 158.424 tờ khai (số liệu tờ khai của năm 2019) xuống còn 72.258 tờ khai).

Tổng số ngày kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm doanh nghiệp tiết kiệm được khi áp dụng mô hình mới so với mô hình hiện tại trong một năm là 2.484.038 ngày (giảm từ 3.965.394 ngày xuống còn 1.481.356 ngày). Do đó, chi phí tiết kiệm được cho doanh nghiệp trong một năm nhờ số ngày cắt giảm là hơn 881 tỷ đồng, tương đương 37,8 triệu USD.