Rào cản mới với doanh nghiệp xuất khẩu

Khủng hoảng kinh tế khiến nhiều nước dựng rào cản thương mại để hạn chế hàng NK. Các quy định liên quan tới tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm mà các thị trường lớn như: Mỹ, Pháp, Nhật… đặt ra đang gây khó khăn cho DN hoạt động trong lĩnh vực XK. Hàng XK của VN vốn đã khó, nay càng khó hơn!

Các DN VN sẽ phải cẩn thận hơn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn mới từ các nước NK

Thống kê từ Vụ XNK – Bộ Công Thương cho biết: Tổng kim ngạch XK 8 tháng đầu năm ước đạt 37,3 tỷ USD, giảm 14,2% so với cùng kỳ năm 2008. Kim ngạch XK suy giảm, chủ yếu do bị giảm giá, bất chấp khối lượng hàng XK tăng mạnh.

Theo ông Nguyễn Tôn Quyền - Tổng Thư ký Hiệp hội Lâm sản VN, cuối năm là thời điểm nhóm sản phẩm đồ gỗ sẽ vào mùa XK. Đây là một trong những ngành hàng góp phần đẩy mạnh XK vào cuối năm. Kể từ 1/10/2009, những khó khăn tại thị trường Mỹ liên quan tới quy định, nguồn gốc, xuất xứ (Luật Lacey) sẽ khiến DN XK chật vật hơn.

Theo đó, việc thực hiện khai báo NK các sản phẩm gỗ sẽ được mở rộng, với việc bổ sung các sản phẩm nằm trong chương 44 (kế hoạch thuế quan hài hòa) như bột giấy và ván ép, cùng một số sản phẩm khác. Việc mở rộng sản phẩm phải khai báo sẽ được tiếp tục vào tháng 4/2010.

Luật Lacey buộc nhà NK khai báo chi tiết đối với từng loại sản phẩm thực yếu như một điều kiện nhập khẩu các thông tin. Chẳng hạn, tên khoa học của thực vật (theo giống và loài), giá trị NK, khối lượng thực vật, tên của quốc gia mà thực vật được thu hoạch (có thể khác với nước xuất xứ thành phẩm). Những yêu cầu này sẽ tác động tới DN XK, những đối tác cung ứng hàng cho các nhà nhập khẩu của Mỹ.

Do đó, các nhà NK có thể yêu cầu người bán hỗ trợ việc xác định sản phẩm theo yêu cầu khai báo NK. Họ cũng có thể yêu cầu đối tác phải có hệ thống kiểm tra chi tiết, lần tìm lại quốc gia xuất xứ thu hoạch để việc khai báo được chính xác. Đối với thị trường Châu Âu, việc quy định 1005/2008 của Ủy ban Châu Âu (EC) sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2010 cũng là một rào cản lớn tác động tới sản phẩm XK của DN VN.

Theo EC, việc đặt ra quy định này nhằm ngăn chặn và xóa bỏ hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp. Do đó, mỗi lô hàng XK sang Liên minh Châu Âu (EU) phải có bản cam kết của nhà máy chế biến về nguồn gốc sản phẩm.

Một quy định khác tại thị trường Mỹ, theo đánh giá của Bộ Công Thương, cũng sẽ tác động mạnh tới XK của DN VN. Đó là quy định liên quan tới tiêu chuẩn kỹ thuật đối với cá da trơn NK. Hay như Luật An toàn sản phẩm tiêu dùng của Mỹ, đặc biệt là với hai mặt hàng dệt may và đồ chơi của trẻ em, sẽ tác động mạnh tới các DN XK. Những mặt hàng mà cơ quan an toàn vệ sinh thực phẩm của Mỹ đặc biệt lưu ý là: sách vở, dụng cụ học tập, sản phẩm dùng để vệ sinh răng miệng và đồ gỗ.

Thương vụ VN tại Canada cũng khuyến cáo các DN XK sang thị trường này cần lưu ý tuân thủ những quy định Luật về dán nhãn và quảng cáo hàng dệt may và Luật Thuế hải quan. Ngoài ra, chất liệu sợi dùng trong quần áo trẻ em cần tuân thủ quy định về độ cháy. Thương vụ VN tại Canada cũng cho biết: Nhà XNK thường giao dịch dựa trên cơ sở mẫu hàng, do vậy các mẫu hàng cần tuân thủ đúng quy định và tiêu chuẩn của Canada về an toàn, độ bền, chất lượng, trọng lượng, chất liệu.

Trước tình hình trên, lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết: Sẽ theo dõi sát những diễn biến liên quan tới quy định kỹ thuật tại các thị trường để có biện pháp ứng phó cần thiết.

Về phía DN, các quy định này vốn mang tính kỹ thuật rất cao, nên cũng cần phải chủ động tìm hiểu kỹ, để có thể đưa ra được những sản phẩm có chất lượng phù hợp. Quan trọng hơn, các DN phải lưu ý đến các giải pháp thị trường nhằm tránh từ xa nguy cơ bị kiện, chuyển dần từ cạnh tranh bằng giá sang cạnh tranh bằng chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm và thị trường...