Hàng không Việt có thể mất 25.000 tỷ đồng trong năm nay vì dịch bệnh

Sân bay Đà Nẵng vắng khách do dịch Covid-19. Ảnh: Nguyễn Đông.

Tại cuộc họp về ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến các lĩnh vực giao thông vận tải sáng 27/2, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Đinh Việt Thắng cho biết, doanh thu của các hãng hàng không Việt Nam có thể giảm khoảng 25.000 tỷ đồng trong năm 2020 vì dịch bệnh.

Lượng vận chuyển hành khách giảm mạnh

Theo ông Thắng, ngoài việc tạm ngừng khai thác thị trường Trung Quốc, các hãng hàng không đã cắt giảm 47% chuyến bay giữa Việt Nam và Hàn Quốc, giảm 25% chuyến bay với Đài Loan, và 69% chuyến bay với Hồng Kông, khiến lượng vận chuyển hành khách giảm nghiêm trọng, từ trung bình 26.000 khách/ngày còn khoảng 8.000 - 12.000 khách/ngày.

Trước tình hình dịch bệnh diễn biến khó lường, phức tạp và nghiêm trọng, Vietnam Airlines dự kiến lượng khách năm nay sẽ giảm 2,85 triệu, doanh thu giảm 12.500 tỷ đồng, tương đương mức lỗ 4.300 tỷ đồng. Còn các hãng hàng không như Vietjet, Bamboo Airways, vốn là công ty tư nhân, nên không gửi báo cáo tình hình thiệt hại tới Cục Hàng không.

Bên cạnh đó, số lượng chuyến bay sụt giảm cũng gây ảnh hưởng mạnh đến các sân bay thuộc Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam, sân bay Vân Đồn, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam. Sản lượng điều hành bay của Tổng công ty Quản lý bay trong tháng 2 chỉ đạt 78,3% kế hoạch, khi giảm điều hành 640 chuyến bay/tuần, chưa kể các chuyến bay quốc tế quá cảnh qua vùng trời Việt Nam cũng giảm.

Phát biểu tại cuộc họp, ông Thắng cũng đưa ra 2 kịch bản sụt giảm sản lượng của thị trường hàng không Việt Nam dựa trên diễn biến của dịch Covid-19. Theo đó, ở kịch bản lạc quan nhất là dịch bệnh được kiểm soát trước tháng 4/2020, tổng thị trường vận chuyển sẽ đạt mức 67 triệu hành khách, giảm 15,4% so với năm 2019. Trong đó, các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển được 12,7 triệu lượt khách quốc tế (giảm 28,3%) và 35 triệu lượt khách nội địa (giảm 5,5%). Còn tổng vận chuyển giảm 9,2%, đạt 48 triệu lượt khách.

Còn ở kịch bản xấu hơn là dịch bệnh được kiểm soát trước tháng 6 và phải huỷ hết đường bay đến/đi từ Hàn Quốc, tổng thị trường vận chuyển sẽ đạt mức 61,2 triệu hành khách, giảm 22,6% so với năm 2019. Trong đó, các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển được 10 triệu lượt khách quốc tế và 35 triệu lượt khách nội địa.

Cục trưởng Cục Hàng không cho rằng, dừng hết đường bay đến Hàn Quốc là kịch bản xấu, song còn có thể xấu hơn nếu dịch bệnh tiếp tục bùng phát. Theo ông Thắng, thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc chiếm tỷ lệ lớn trong tỷ trọng vận chuyển của các hãng hàng không Việt Nam. Từ khi có dịch bệnh, các hãng đã cắt toàn bộ đường bay đến Trung Quốc, tương đương giảm 8 triệu hành khách trong năm.

Một góc sân bay Nội Bài nằm cách xa nhà ga, nơi tập trung các máy bay chưa gom được khách. Ảnh: Việt Linh.

Miễn, giảm thuế phí để cứu hàng không

Để "giải cứu" ngành hàng không trước ảnh hưởng của dịch bệnh, Cục Hàng không kiến nghị Bộ Giao thông vận tải và Chính phủ cho áp dụng giảm 50% giá cất, hạ cánh và giá dịch vụ điều hành bay với các chuyến nội địa trong 3 tháng kể từ 1/3/2020 cũng như miễn thuế hoặc giảm 50% thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay trong 3 tháng kể từ 1/3/2020.

Phương án này sẽ giúp các hãng hàng không giảm tổng chi phí từ 1.000 đến 1.918 tỷ đồng; trong đó, 204 tỷ đồng đến từ giảm giá dịch vụ và 1.714 tỷ đồng đến từ miễn thuế. Còn nếu áp dụng chính sách trên nhưng chỉ giảm 50% thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường với nhiên liệu bay trong 3 tháng thì các hãng hàng không giảm chi phí khoảng 1.061 tỷ đồng, với 857 tỷ đồng trong đó từ thuế nhiên liệu.

Ghi nhận khó khăn trước mắt của ngành hàng không cũng như các kiến nghị từ Cục Hàng không và những đơn vị có liên quan, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể đề nghị Cục Hàng không phải nắm diễn biến của dịch và cập nhật số liệu thiệt hại một cách xác thực.

"Chỉ nghe doanh nghiệp báo cáo thì chưa chính xác, phải có kiểm chứng, số liệu thiệt hại phải được nắm hàng ngày, hàng tuần để có đề xuất", ông Thể yêu cầu.

Bên cạnh các vấn đề phải xin ý kiến Chính phủ, Bộ trưởng cũng khẳng định một số giải pháp Bộ có thể tự làm được như mở thêm đường bay mới ở trong nước và quốc tế.

Theo Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), doanh thu hàng không thế giới sẽ mất 29,3 tỷ USD, tức giảm 4%; trong đó khu vực châu Á - Thái Bình Dương giảm 27,8 tỷ USD (giảm 13% sản lượng) vì Covid-19. Riêng thị trường hàng không Trung Quốc thiệt hại 12,8 tỷ USD. Năm 2020, IATA dự báo hàng không châu Á - Thái Bình Dương giảm tăng trưởng 8,2%, thay vì tăng 4,8% như dự báo trước đó.