Nobel y học về tay ba người Mỹ

Nguồn BBC| 06/10/2009 09:44

Ba nhà nghiên cứu người Mỹ đã nghiên cứu tìm ra cách cơ thể bảo vệ nhiễm sắc thể vốn chứa các thông tin quan trọng của mã gien.

Giải Nobel y học năm nay đã được trao cho ba nhà nghiên cứu người Mỹ để ghi nhận nghiên cứu tìm ra cách cơ thể bảo vệ nhiễm sắc thể vốn chứa các thông tin quan trọng của mã gien.

Từ trái qua phải: Elizabeth Blackburn, Carol Greider và Jack Szostak.

Ba người được giải là Carol Greider, Elizabeth Blackburn và Jack Szostak.

Nghiên cứu của họ đã cho thấy cách các chromosome, hay nhiễm sắc thể được sao chép và giúp chúng ta hiểu thêm tình trạng lão hóa, ung thư và tế bào mầm.

Câu trả lời nằm ở hai đầu của nhiễm sắc thể gọi là telomere và ở chất enzim hình thành ra telomere, được gọi là telomerase.

Toàn bộ 46 cặp nhiễm sắc thể đã hình thành ra hệ thống gien của con người, tức DNA.

Khi một tế bào chuẩn bị phân chia, phân tử DNA ở hai đầu của chuỗi nhiễm sắc thể được sao chép.

Nhưng các khoa học gia ngạc nhiên vì tính bất bình thường của quá trình sao chép.

Các nhà khoa học đã tìm ra cách nhiễm sắc thể sao chép

Bảo vệ mã nguồn cuộc sống

Đối với một trong hai chuỗi DNA, vấn đề là ở chỗ điểm cuối cùng của chuỗi không thể sao chép được.

Chính vì vậy các nhiễm sắc thể sẽ ngắn lại sau mỗi lần tế bào phân chia nhưng thực tế không phải khi nào cũng vậy.

Nếu các telomere liên tục ngắn lại thì tế bào sẽ lão hóa nhanh.

Trái lại, nếu telemore giữ nguyên độ dài thì tế bào sẽ sống vĩnh cửu và đây cũng có thể gây vấn đề. Đó là trường hợp các tế bào ung thư.

Những người đoạt giải năm nay đã giải được bài toán này khi họ khám phá ra cách telemore hoạt động và tìm ra enzim sao chép các telemore này.

Elizabeth Blackburn từ Đại học California ở San Francisco và Jack Szostak của Trường Y khoa Harvard đã phát hiện ra rằng một chuỗi DNA nhất định trong telemore đã giúp cho nhiễm sắc thể không bị xuống cấp.

Được góp sức bởi Carol Greider, khi đó còn là nghiên cứu sinh của Đại học Johns Hopkins, bà Blackburn đã bắt đầu nghiên cứu xem telomere được hình thành như thế nào và hai người đã phát hiện ra telomerase, enzim giúp các phân tử DNA để sao chép toàn bộ nhiễm sắc thể mà không bị mất đoạn cuối cùng.

Nghiên cứu của họ đã khiến nhiều người tìm các cách mới để chữa ung thư do người ta hy vọng có thể loại bỏ telomerase. Cũng đã có những thử nghiệm lâm sàng các loại vắc-xin nhắm vào những tế bào mà telomerase có mức độ hoạt động cao.

Một số bệnh di truyền được cho là do telomerase hỏng hóc.

* Jack W. Szostak sinh năm 1952, là công dân Mỹ nhưng sinh ở Anh. Ông là giảng viên tại ĐH Y Harvard từ năm 1979 và hiện là giáo sư về gen tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts ở Boston.

* Carol W. Greider sinh năm 1961 ở Mỹ, từng học tại ĐH California ở Santa Barbara và Berkeley - nơi Blackburn là giáo sư hướng dẫn luận án tiến sĩ của bà. Sau khi thực hiện xong bằng sau tiến sĩ, bà là giáo sư tại khoa sinh học phân tử và gen tại ĐH Y John Hopkins ở Baltimore từ năm 1997.

* Elizabeth H. Blackburn (có hai quốc tịch Mỹ và Úc) sinh năm 1948 tại Úc, có bằng tiến sĩ tại Cambridge (Anh). Bà từng giảng dạy ở ĐH California Berkeley, từ năm 1990 là giáo sư sinh học và sinh lý học tại ĐH California ở San Francisco.