Nghiên cứu về hợp đồng giành giải Nobel kinh tế 2016

Ngày 10/10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố giải Nobel Kinh tế học năm 2016 đã thuộc về 2 nhà khoa học Oliver Hart và Bengt Holmström với nội dung nghiên cứu về Lý thuyết Hợp đồng.

“Công trình của họ đặt nền tảng tri thức cho việc thiết kế các chính sách và thể chế ở nhiều lĩnh vực, từ luật phá sản cho tới các kết cấu chính trị”, Reuters dẫn một tuyên bố của Viện hàn lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển. Giá trị của giải thưởng Nobel Kinh tế là 8 triệu Crown Thụy Điển, tương đương 928.000 USD.

Được biết, giáo sư Oliver Hart sinh ra tại London (Anh), nhưng học tập, làm việc và hiện là công dân Mỹ. Ông là giáo sư kinh tế của Đại học Harvard. Trong khi đó, Bengt Holmstrom là công dân Phần Lan, nhưng hiện cũng cư trú lâu dài tại Mỹ. Ông đang giảng dạy tại Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT).

Tác phẩm của giáo sư Hart đã làm sáng tỏ những vấn đề như những công ty nào nên sáp nhập với nhau, công thức pha trộn đúng đắn của các nguồn tài chính, và khi nào các thể chế như các trường học nên đi theo mô hình tư nhân hay công cộng. Trong khi đó, tác phẩm của giáo sư Holmstrom giúp hiểu rõ về cách làm hợp đồng với các nhà điều hành doanh nghiệp.

Đại diện Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển nhận xét, nghiên cứu của hai nhà khoa học thoạt nghe có vẻ không thú vị. Tuy nhiên, nó lại có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thấu hiểu nền kinh tế hiện đại. Do hợp đồng là khái niệm quen thuộc với tất cả mọi người, như hợp đồng bảo hiểm, lao động, quyền sở hữu trí tuệ… Nghiên cứu của Hart và Holmstrom tập trung vào việc cân bằng nhu cầu của các bên tham gia vào hợp đồng - chia sẻ lợi ích tài chính giữa các bên. Đây là vấn đề giữa “rủi ro và động lực”.

Nghiên cứu nói trên có thể trả giúp lời cho các câu hỏi: Liệu các tổ chức cung cấp dịch vụ công, như trường học, bệnh viện hay nhà tù nên thuộc sở hữu công hay tư; Liệu giáo viên, nhân viên y tế và nhân viên nhà lao nên được trả lương cố định hay dựa vào thành quả công việc; hoặc Các lãnh đạo nên được trả lương bằng tiền thưởng hoặc quyền chọn cổ phiếu ở mức độ nào... Nhìn chung, nó sẽ là công cụ giúp đánh giá chính xác các hợp đồng, để xem liệu cá nhân, Chính phủ và các doanh nghiệp đang có một thương vụ tốt hay không.

Khi được hỏi qua điện thoại về cảm giác khi nhận được thông tin mình được trao giải Nobel Kinh tế, Tiến sĩ Bengt Holmstrom cho biết ông rất ngạc nhiên và hạnh phúc. Ông cũng cảm thấy may mắn và muốn bày tỏ sự biết ơn với các đồng nghiệp cũng như gia đình. Trả lời cho câu hỏi ông nghĩ thế nào về các khoản thưởng dành cho CEO của các công ty, và có nên thưởng lớn cho họ hay không, ông cho biết trong kinh tế không có tiêu chuẩn về thưởng cho lãnh đạo. Nhưng quan điểm của ông là ngày nay, vấn đề này quá phức tạp.

Oliver Hart thì cho biết ông nhận điện thoại thông báo lúc 4h40 sáng. Và phản ứng đầu tiên của ông là ôm vợ và đánh thức con trai để cho họ biết tin này.

Kinh tế thường là giải thưởng cuối cùng được trao trong mỗi mùa Nobel hàng năm, sau Nobel Y học, Hóa học, Vật lý, Văn học và Hòa bình. Nobel cho lĩnh vực kinh tế không thuộc cơ cấu giải thưởng ban đầu trong di chúc của nhà khoa học Thụy Điển - Alfred Nobel. Riêng giải dành cho kinh tế được bổ sung từ năm 1968, nhân kỷ niệm 300 năm thành lập Ngân hàng Trung ương Thụy Điển - Sveriges Riksbank, cũng là đơn vị đóng góp quỹ cho giải thưởng này. Lúc đầu, giải thưởng này không nằm trong nhóm giải thưởng Nobel được thiết lập bởi nhà sáng lập - nhà khoa học về thuốc nổ Nobel.

Giải Nobel Kinh tế là giải Nobel thứ 5 được công bố năm nay. Trước đó, các giải Nobel về y học, vật lý, hóa học, và hòa bình đã được công bố vào tuần trước. Dự kiến, giải Nobel Văn học sẽ được công bố vào ngày thứ Năm tuần này.

Danh sách những người từng đoạt giải Nobel Kinh tế các năm 2000 - 2015:

>Nhà kinh tế học đoạt giải Nobel không ủng hộ TPP

>Diễn đàn Kinh tế Thế giới 2016: Những nhà Nobel kinh tế nói gì?

>5 lý do người Do Thái giành nhiều giải Nobel nhất