“Con đường tơ lụa” hiện đại

Một kế hoạch đầy tham vọng kiến tạo con đường tơ lụa hiện đại bằng đường bộ và xe lửa nối Đông Á với châu Âu đang có những tiến triển bước đầu.

Nhịp cầu đầu tiên của “con đường tơ lụa hiện đại” là sự kiện khai thông tuyến đường biên giới dọc Hành lang kinh tế Đông Tây. Đây là tuyến kết nối giữa Lao Bảo (Việt Nam) - Dansavanh (Lào), và giữa Savanakhet (Lào) - Mukdahan (Thái Lan). Tuyến đường cao tốc này, với thỏa thuận quá cảnh mới, chạy từ Đà Nẵng (Việt Nam) qua Savannakhet (Lào) và sang Thái Lan. Tuyến đường cũng sẽ được mở rộng tới Myanmar, một quốc gia nhỏ hơn thuộc hệ thống sông Mekong (GMS) và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).

Ý tưởng về tuyến đường này xuất phát từ Hội nghị Bộ trưởng Thương mại lần thứ 6 của 8 nước thành viên “Kế hoạch hợp tác kinh tế khu vực Trung Á” (CAREC) tổ chức cách đây hai năm. Hội nghị thông qua kế hoạch chiến lược, xây dựng “con đường tơ lụa hiện đại” của thế kỷ XXI với tổng vốn đầu tư lên tới 20 tỷ USD, kết nối toàn bộ tuyến đường bộ và đường sắt tại châu Á.

Khi tuyến đường được khai thông, ông Arjun Thapan -Tổng giám đốc đặc trách Đông Nam Á của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) cho biết: “Có thể xuất phát từ Thái Lan, sang làm việc tại Lào và tới VN ăn tối ở Đà Nẵng, tất cả chỉ trong vòng một ngày”. Khoảng 1.200 chiếc xe thương mại, 400 chiếc từ mỗi nước, được cấp giấy phép để sử dụng Hành lang Đông Tây đi vào các nước láng giềng. Theo Thỏa thuận giao thông xuyên biên giới giữa các nước này, một số hàng hóa có thể được chứng nhận là “có nguy cơ thấp” và được phép chuyển nhanh qua các trạm kiểm soát biên giới.

Các nhà lập kế hoạch đã hình dung ra một mạng lưới xa lộ rộng lớn, và đường xe lửa xuyên Á châu, cho phép đi lại bằng đường bộ tới Singapore, qua Malayssia, Thái Lan, VN, Lào sang Trung Quốc, và một ngày nào đó tới tận châu Âu.

Thực tế, ước mơ đó đang ngày càng gần với hiện thực hơn. Tuyến xe lửa xuyên Á châu do Liên Hiệp Quốc đầu tư đã lắp được gần 74.700km đường ray, chạy qua 29 quốc gia và dự tính sẽ hoàn tất trong vòng 10 -15 năm tới. Trong khi đó, nhiều “con đường tơ lụa” khác đã thực sự hình thành, ráp nối thành một mạng lưới liên thông đường bộ của cả châu Á. Chẳng hạn, Trung Quốc và Ấn Độ đã mở tuyến đường nối bang Sikkim của Ấn Độ và khu tự trị Tây Tạng của Trung Quốc, có thể qua Mông Cổ, Afghanistan, Kazakhstan, Iran, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ. Bên cạnh đó, hành lang hoạt động kinh tế, thương mại và đầu tư giữa châu Á và Trung Đông tăng gấp 4 lần trong thập kỷ qua và cũng đã hình thành một “con đường tơ lụa mới” khi nối châu Á và các nước Trung Đông với cửa ngõ là Malaysia.