Ba Lan chìm trong không khí tang lễ

Ngày thứ năm của lễ quốc tang sau tai nạn máy bay thảm khốc, bầu không khí đau buồn vẫn bao trùm cả đất nước Ba Lan.

Dòng người tập trung trước Lâu đài Hoàng gia, xếp hàng vào viếng cố tổng thống.

Khung cảnh thủ đô Warsaw thanh bình nhưng buồn bã. Quốc kỳ và cờ đạo Ba Lan treo rủ dọc các con đường. Xe hơi phần lớn cắm băng đen trên nóc. Hàng bạch dương đầu xuân khẳng khiu trụi lá, vươn thẳng lên trời như những cây thánh giá.

Chiều 15/4, dòng người đổ về khu vực phố cổ của Warsaw, nhiều phụ nữ, thanh niên bày hoa, nến bán dọc đường. Tulip, hồng, thủy tiên vàng, được bó thành từng bó nhỏ, bán với giá 2-3 zloty (khoảng 12-15 nghìn đồng).

Nhiều tấm pano lớn được dựng lên, in ảnh của vợ chồng cố tổng thống và tên tuổi của những người tử nạn. Có những cửa sổ được thiết kế thành khung ảnh của toàn bộ 97 hành khách và phi hành đoàn, trong đó có nhiều quan chức cao cấp của chính phủ, quân đội, các tướng lĩnh, doanh nhân… Tất cả in hai màu đen trắng. Tại chân các tượng đài, trước cổng những cơ quan chính phủ nằm dọc con phố, đều có đặt nến, hoa. Trời Warsaw mưa lâm thâm, thấm nỗi buồn vào lòng người.

Từ Lâu đài Hoàng gia đến quảng trường trước dinh tổng thống, trên con phố Krakowskie Przedmiescie, đoàn người xếp hàng dài 2 km, chờ vào viếng cố tổng thống và phu nhân. Những đôi mắt đỏ hoe, những mái đầu cúi thấp. Họ nâng trên tay lá cờ hai màu trắng đỏ, nến và hoa. Thỉnh thoảng bắt gặp một tốp thanh niên đứng thành vòng tròn, cất lên những bài thánh ca và dân ca Ba Lan.

Các đoàn học sinh Ba Lan tham dự lễ viếng hôm 16/4.

Bà Barbara, một phụ nữ tuổi ngoài 50, thành kính đặt bó hoa dưới cột áp phích in ảnh vợ chồng cố tổng thống. Bà sống ở ngoại ô Warsaw, đã vượt 20 km để đến đây. “Đã lâu rồi tôi không tới trung tâm thủ đô, nhưng dịp này thì không thể vắng mặt. Tôi cùng một số bạn bè trong khu phố tới đây đặt hoa tưởng niệm. Tới lễ an tang tổng thống, tôi sẽ lại đến nữa”.

Anh Nguyễn Anh Huân, một Việt kiều sống lâu năm tại Ba Lan, cho biết, lễ quốc tang dự kiến có trên nửa triệu người tham dự. “Có thể sẽ đông hơn đám tang Giáo hoàng John Paul II cách đây mấy năm”.

Từ thứ bảy (17/4), mọi nhà hàng, quán bar, cửa hiệu không bán vật dụng thiết yếu đều đóng cửa. Các hãng truyền hình, báo chí từ khắp nơi trên thế giới đã xác định vị trí, lắp đặt máy móc từ thứ sáu, để chuẩn bị đưa tin tang lễ Tổng thống.

"Lần đầu tiên tôi đến Ba Lan, thật hy hữu rơi đúng thời điểm này”, nhà sử học Việt Nam Dương Trung Quốc bày tỏ. Ông cho biết việc đa số người dân Ba Lan theo đạo thể hiện rõ trong cách để tang của họ: Tự nguyện, thành tâm, không ồn ào. Người ta không chỉ tham dự tang lễ với tư cách cá nhân, mà còn xuất hiện nhiều tổ chức xã hội như thợ mỏ, tu sĩ, học sinh, hướng đạo sinh…

“Về mặt chính trị, đây là một tổn thất lớn đối với đảng cầm quyền, nhưng người dân Ba Lan cho thấy sự đoàn kết. Lúc này, tinh thần dân tộc được đặt lên trên hết”. Nhà sử học nhắc lại một khẩu hiệu mà ông thấy trên đường: “Lúc này ở Ba Lan không có cánh tả, cánh hữu, mà chỉ có một cái tang chung”.

Lễ tang Tổng thống Ba Lan dự kiến sẽ diễn ra vào hôm 18/4 với sự có mặt của gần 80 nhà lãnh đạo thế giới. Tuy nhiên, do tình hình hàng không châu Âu đang gián đoạn vì khói bụi từ núi lửa Iceland, Tổng thống Mỹ Barack Obama, Thái tử Anh Charles, Thủ tướng Đức Angela Merkel... cho biết không thể đến dự.