“Át chủ bài” của Tổng thống Trump là ai?

Jared Kushner vừa được Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump bổ nhiệm làm cố vấn cấp cao của Nhà Trắng, phụ trách cả việc đối nội lẫn đối ngoại.

Kushner là ai?

Thông báo bổ nhiệm được phát đi từ ban chuyển giao chính quyền của Tổng thống đắc cử Donald Trump, Kushner sẽ phối hợp với Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus, Giám đốc chiến lược Stephen K. Bannon cùng thực hiện những chương trình nghị sự của ông Trump; phụ trách cả đối nội lẫn đối ngoại, những chính sách, hiệp định thương mại với Trung Đông. Đồng thời, Kushner – cũng giống Tổng thống, sẽ không nhận đồng lương nào khi nắm giữ vị trí trong bộ máy chính quyền Mỹ.

Kushner 35 tuổi, là chồng của Ivanka Trump - ái nữ của ông Trump, và là người góp phần quan trọng vào chiến thắng của ông Donald Trump trên đường đua vào Nhà Trắng. Kushner đóng vai trò chủ chốt trong lựa chọn nhân sự, hoạch định chiến lược và gây quỹ cho Tổng thống đắc cử.

Nói về con rể trong bài phát biểu mừng chiến thắng cuộc bầu cử sơ bộ ở Indiana tháng 5/2016, ông Trump nhận xét đó là một doanh nhân bất động sản rất thành công, đồng thời “tôi cho rằng cậu ấy thích chính trị hơn bất động sản. Jared rất giỏi về chính trị".

Kushner xuất thân trong một gia tộc quyền quý tại New Jersey, cha là Charles Kushner – một nhà phát triển địa ốc, nhà tài trợ lớn cho đảng Dân chủ. Kushner bắt đầu nổi danh trong giới làm ăn sau khi cha ông bị kết án 2 năm tù với 18 tội danh về trốn thuế, mua chuộc nhân chứng và có những khoản đóng góp cho chiến dịch tranh cử bất hợp pháp vào năm 2004.

Kushner tốt nghiệp cử nhân luật và thạc sĩ quản trị kinh doanh tại đại học Havard, kết hôn với Ivanka - con gái đầu của Trump vào năm 2009, thâu tóm tờ New York Observer khi chỉ mới 25 tuổi. Năm 2006, ông chủ trì thương vụ mua cao ốc 41 tầng ở số 666 đại lộ 5 Manhattan với giá 1,8 tỷ USD, cũng là thương vụ mua bán tòa nhà đắt nhất trong lịch sử Mỹ, khi chỉ mới 26 tuổi.

Khác với các đời Tổng thống khác, con gái và con rể của ông Trump không thể hiện sự e dè hay miễn cưỡng khi phải có các hoạt động chính trị, do cha mình đắc cử. Họ tỏ ra rất hào hứng, hoạt động hiệu quả, tham gia sâu vào các hoạt động chính trường và dường như không thể thay thế, đóng góp vào sự thành công của tân Tổng thống trong quá trình tranh cử cũng như suốt nhiệm kỳ sắp tới.

Tân cố vấn cấp cao Nhà Trắng cùng vợ là cặp bài trùng trong việc hỗ trợ cha trên con đường chính trị. Ivanka Trump được cho sẽ là người “phụ nữ quyền lực nhất” dưới thời Tổng thống Trump, trong khi mẹ kế cô - bà Melania Trump lại tỏ ra không thể sát cánh cùng chồng khi quyết ở lại New York để đảm bảo việc học cho con trai út. Bài phát biểu của bà Melania cũng bị chỉ trích là đạo văn trong khi Ivanka lại được ủng hộ bởi có thái độ khiêm tốn, ôn hòa và đề cập đến các giá trị tiến bộ như tín dụng thuế, chăm sóc trẻ em, biến đổi khí hậu.

Kể từ khi ông Trump tranh cử, Ivanka và chồng vẫn luôn kề cận ông, dù đó là buổi phỏng vấn chính trị hay tiếp các lãnh đạo nước ngoài. Tổng thống đắc cử cho biết, Kushner đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong suốt chiến dịch tranh cử và quá trình chuyển giao quyền lực của ông. Vì thế, ông Trump tự hào bổ nhiệm chức vụ chủ chốt trong bộ máy quyền lực cho con rể.

“Kushner đã thành công xuất sắc trong cả lĩnh vực kinh doanh và bây giờ là chính trị", ông Trump nói.

Để đến Nhà Trắng, cả Kushner và vợ sẽ phải tiến hành thủ tục chuyển giao quyền điều hành các tập đoàn tài chính của mình, thôi nắm giữ một số chức vụ và tài sản bao gồm: Giám đốc Điều hành Kushner Companies, lãnh đạo báo New York Observer và sẽ không còn bất kỳ lợi ích nào liên quan đến các tòa nhà New York Observer, Thrive Capital và tòa nhà số 666 cũng như bất kỳ khoản đầu tư từ nước ngoài nào.

Những hoài nghi về xung đột lợi ích

Sau khi có thông báo bổ nhiệm trên, Đảng Dân chủ lập tức kêu gọi xem xét lại tính pháp lý, trong khi các thành viên của Ủy ban Tư pháp Hạ viện kêu gọi Bộ Tư pháp và Cơ quan Đạo đức Chính phủ cũng phải can thiệp về việc vi phạm luật chống gia đình trị, cũng như việc tạo ra xung đột lợi ích, khi Kushner có thể lợi dụng chính trị để mang đến lợi nhuận cá nhân.

Tổng thống đắc cử sẽ chính thức nhậm chức vào 20/1, thế nhưng một lần nữa, ông Trump tiếp tục hứng chịu những hoài nghi của dư luận, đối mặt với thách thức lớn nhất, chưa từng có trong lịch sử Tổng thống Mỹ: tách biệt hoạt động chính trị với kinh doanh của gia tộc Trump.

Không giống những vị trí khác trong nội các, cố vấn cấp cao được bổ nhiệm mà không cần thông qua sự phê chuẩn của Thượng viện. Để không vi phạm các quy định, sau khi tham vấn Văn phòng Đạo đức Chính phủ Mỹ, ông Kushner ngoài việc từ bỏ quyền điều hành các công ty cá nhân ông cũng không được tham gia tư vấn bất kỳ lĩnh vực nào có thể ảnh hưởng đến những lợi ích tài chính còn lại của ông, bao gồm các bất động sản tại New York, những lợi ích từ vợ ông Ivanka trong một tổ hợp khách sạn mới tại Washington cũng như thương hiệu thời trang mang tên Ivanka. Và cũng giống cha vợ, ông Kushner sẽ không nhận lương của Nhà Trắng.

Tuy nhiên, với việc đưa người thân vào những vị trí chủ chốt trong bộ máy chính quyền, ông Trump không thể tránh khỏi bị chỉ trích để xảy ra xung đột lợi ích. Nổi bật nhất, truyền thông Mỹ nhắc lại nghi vấn Kushner chính là người thúc đẩy ông Trump loại bỏ Thống đốc New Jersey, ông Chris Christie khỏi ban chuyển giao quyền lực. Ông Chris khi còn là một biện lý đã đóng vai trò then chốt trong việc cáo buộc cha của Kushner trốn thuế, giả mạo bằng chứng và phải ngồi tù.

Theo New York Times, trước khi ông Trump thắng cử, con rể ông cũng đã có buổi gặp chủ tịch Ngô Tiểu Huy của tập đoàn Anbang Trung Quốc – một công ty mua bất động sản tích cực nhất của Trung Quốc. Cả hai đã có bản thảo thỏa thuận nhằm phát triển cá dự án “đất vàng” của Jared ở quận Manhattan.  

>>Tổng thống Donald Trump: "Tề gia" trước khi "trị quốc"