Hội chứng mệt mỏi mãn tính

TS-BS. VÕ XUÂN QUANG - Phòng khám Đa khoa Quốc tế Yersin| 11/03/2016 06:03

Theo trang Medscape, một trong những tin tức y khoa nổi bật trong năm 2015 là sự thừa nhận về tình trạng bệnh lý khá đặc biệt: mệt mỏi.

Hội chứng mệt mỏi mãn tính

Theo trang Medscape, một trong những tin tức y khoa nổi bật trong năm 2015 là sự thừa nhận về tình trạng bệnh lý khá đặc biệt: mệt mỏi. Cho đến nay, những người có triệu chứng của căn bệnh này ở Việt Nam không phải là hiếm. Phần lớn các bác sĩ cho rằng bệnh nhân chỉ bị bệnh "giả bộ”, hoặc rối loạn thần kinh tim, rối loạn thần kinh thực vật, đôi khi còn bị kết luận là suy nhược thần kinh.

Đọc E-paper

Căn bệnh này được gọi là hội chứng mệt mỏi mãn tính (Chronic fatigue syndrom - CFS), hay bệnh không dung nạp gắng sức toàn thân (Systemic exertion intolerance disease - SEID). Dưới đây là một số thông tin vắn tắt về căn bệnh này, được tác giả Stephen J Gluckman đăng tải trên trang uptodate.com.

CFS và SEID là một rối loạn gây ra tình trạng mệt không giải thích được, liên tục và đôi khi dẫn đến suy nhược cơ thể.

Sống với CFS - SEID có thể khó khăn vì ngay cả bác sĩ cũng hiểu biết hạn chế về lý do tại sao hoặc làm thế nào mà CFS - SEID phát triển. Những lựa chọn điều trị cũng còn rất hạn chế. Mặc dù CFS - SEID không làm rút ngắn cuộc sống, nhưng nó có thể ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống.

Triệu chứng

Mệt mỏi dai dẳng là dấu hiệu của hội chứng mệt mỏi mãn tính. Thông thường, sự mệt mỏi xuất hiện đột ngột, thường sau một nhiễm trùng như nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc nhiễm bạch cầu đơn nhân.

Cũng có thể có một số triệu chứng khác như sự gia tăng mệt mỏi sau khi tập thể dục hoặc khi gắng sức, rối loạn trí nhớ, thiếu tập trung, khó ngủ, chóng mặt khi đứng lên.

Thông thường, những người có CFS - SEID hay hoạt động ở mức cao trước đó và không có biểu hiện đáng lo về việc bị ốm, cũng không có nhiều vấn đề về thể chất, chẳng hạn như đau lưng mãn tính, nhức đầu kinh niên...

Nhiều người, nếu không phải hầu hết những người có CFS - SEID có triệu chứng thể chất mà không tìm ra nguyên nhân sau khi khám hoặc xét nghiệm. Người bị CFS - SEID có thể bị nghi ngờ tạo nên những triệu chứng giả, và chính người bệnh nhiều khi tự hỏi không biết điều gì đang xảy ra với mình nên thường hay tức giận, thất vọng, thậm chí trầm cảm.

Tuy nhiên, CFS - SEID cũng có thể xảy ra cùng một lúc với các bệnh khác mà không phải là quan hệ nhân quả.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của CFS - SEID, theo một số giả thuyết là do nhiễm trùng mãn tính bởi virus Epstein Barr, nhiễm virus XMRV và virus bệnh bạch cầu ở chuột, bệnh Lyme, hội chứng dị ứng toàn bộ, hội chứng mẫn cảm với hóa chất, nhiễm nấm men toàn thân. Tuy nhiên, trong các nghiên cứu được thực hiện một cách cẩn thận, những nguyên nhân trên không rõ ràng.

Một số nguyên nhân nghi ngờ khác đang được nghiên cứu, chẳng hạn có bằng chứng CFS - SEID là một rối loạn miễn dịch làm cho hệ thống phòng thủ của cơ thể hoạt động một cách bất thường. Tuy vậy, điều này không có nghĩa là hệ thống miễn dịch bị suy yếu.

Một hướng nghiên cứu nữa tập trung vào hạ huyết áp mạn tính (huyết áp thấp) gây ra bởi một vấn đề trong hệ thống thần kinh.

Nhóm người có nguy cơ cao bị mắc hội chứng CFS - SEID là người trẻ và trung niên (cao hơn ở trẻ em hoặc người lớn tuổi). CFS - SEID cao gấp đôi ở phụ nữ so với nam giới, và có nhiều khả năng người da trắng bị CFS - SEID cao hơn so với các nhóm dân tộc khác.

Chẩn đoán

CFS - SEID thường được chẩn đoán dựa trên việc hỏi bệnh sử và khám thực thể, cũng có thể xét nghiệm máu và nước tiểu.

Để được chẩn đoán bị CFS - SEID phải có tình trạng mệt không giải thích được, kéo dài hay tái phát, cộng với một số vấn đề nhu đã nêu ở trên.

(Ảnh minh họa: Nguồn Internet)

Điều trị

Không có cách chữa khỏi hẳn hội chứng mệt mỏi mãn tính. Mục tiêu của điều trị là làm giảm các triệu chứng của sự mệt mỏi và giúp người bị bệnh đối phó với nó. Liệu pháp hành vi nhận thức và tập thể dục tăng dần được coi là phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

Liệu pháp hành vi nhận thức là một loại liệu pháp có thể giúp giảm các triệu chứng của hội chứng CFS - SEID. Nó thường bao gồm một loạt buổi trò chuyện với một nhà tâm lý hoặc nhân viên tư vấn. Liệu pháp hành vi nhận thức không chữa CFS - SEID, nhưng nó giúp đối phó tốt hơn với sự mệt mỏi.

Tập thể dục tăng dần nên bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng và từ từ tăng cường độ vì tập nặng có thể làm cho CFS - SEID tồi tệ hơn.

Người bệnh có thể được bác sĩ cho thử một đợt kháng sinh, đặc biệt là nếu xét nghiệm máu có dương tính với  bệnh Lyme. Kết quả này chỉ đơn thuần chỉ ra rằng người bệnh đã tiếp xúc với vi khuẩn gây bệnh Lyme, không có nghĩa là các triệu chứng CFS - SEID có liên quan đến bệnh Lyme.

Phương pháp điều trị chưa được chứng minh có cải thiện các triệu chứng của CFS - SEID bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng sinh, thuốc chống virus, vitamin, khoáng chất bổ sung thảo dược.

Mặc dù không có điều trị đặc hiệu cho CFS - SEID, điều quan trọng là phải hiểu rằng CFS - SEID không phải là một căn bệnh mới. Y khoa đã có một số kiến thức và kinh nghiệm đáng kể với CFS - SEID. Một số điểm cần lưu ý bao gồm:

Mức độ nghiêm trọng của CFS - SEID là thay đổi, nhưng các triệu chứng là có thật và tình trạng này có thể diễn tiến nặng. Các triệu chứng không phải là giả bộ. Bởi vì không có xét nghiệm để chứng minh sự tồn tại của CFS - SEID, nhiều người phải đấu tranh để được xác nhận căn bệnh của họ với bác sĩ, thành viên gia đình, bạn bè hay chủ lao động.

Hầu hết người bị CFS - SEID có trầm cảm ở nhiều mức độ. Trầm cảm có thể được điều trị thành công, và điều trị trầm cảm có thể giúp bệnh nhân đối phó với CFS - SEID tốt hơn.

Yếu tố quan trọng nhất để đối phó thành công với CFS - SEID là người bệnh và bác sĩ điều trị phải thiết lập mối quan hệ gắn bó. Điều này bao gồm niềm tin của cả hai bên và sự xác nhận rằng CFS - SEID là có thực!

(Ảnh minh họa: Nguồn internet)
Không có cơ sở để kết luận liệu các triệu chứng của CFS - SEID bắt nguồn từ tâm trí hoặc là kết quả của một sự bất thường chưa xác định. Nếu nguyên nhân là trong tâm trí, những triệu chứng này ít thực hơn (khái niệm khó khăn cho một số bệnh nhân hoặc gia đình). Nếu nguyên nhân là sự bất thường trong cơ thể thì chỉ là do chưa biết cách để tìm ra và khống chế nó.

>Lý do làm bạn luôn mệt mỏi

>Hội chứng mệt mỏi mạn tính

>Xua tan cảm giác mệt mỏi

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
Hội chứng mệt mỏi mãn tính
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO