Quy định mới về thẩm quyền lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích

Theo quy định, thẩm quyền tổ chức lập nhiệm vụ và quy hoạch di tích thuộc về Chủ tịch UBND cấp tỉnh nơi có di tích, hoặc Bộ trưởng, người đứng đầu ngành, cơ quan, tổ chức ở trung ương được giao trực tiếp quản lý di tích.

Các chủ thể này có trách nhiệm tổ chức lập nhiệm vụ và nội dung quy hoạch nhằm bảo đảm yêu cầu bảo tồn giá trị văn hóa, lịch sử của di tích trong quá trình phát triển đô thị và kinh tế - xã hội.

Trong trường hợp di tích phân bố trên địa bàn từ hai tỉnh trở lên, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là người có thẩm quyền quyết định giao đơn vị chủ trì lập nhiệm vụ và quy hoạch di tích, căn cứ vào đề xuất của UBND các tỉnh hoặc cơ quan trung ương có liên quan.

Việc giao trách nhiệm này nhằm thống nhất đầu mối tổ chức thực hiện, đồng thời đảm bảo hiệu quả trong quản lý tài nguyên di sản trải rộng trên nhiều địa phương.

Về thẩm quyền thẩm định, Nghị định quy định Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch là cơ quan chủ trì thẩm định nhiệm vụ và nội dung quy hoạch đối với di sản thế giới và di tích quốc gia đặc biệt.

Việc thẩm định được thực hiện trên cơ sở phối hợp với các bộ, ngành liên quan và được trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo đề nghị của các cơ quan quản lý trực tiếp.

Trong khi đó, với cụm di tích quốc gia hoặc tổ hợp di tích quốc gia và di tích cấp tỉnh trong cùng một khu vực địa lý, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục đảm nhiệm vai trò thẩm định sau khi nhận đề nghị từ đơn vị có thẩm quyền quản lý.

Thẩm quyền phê duyệt nhiệm vụ và quy hoạch di tích được phân định cụ thể. Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền phê duyệt đối với di sản thế giới và di tích quốc gia đặc biệt.

Đối với các di tích khác, Chủ tịch UBND cấp tỉnh hoặc người đứng đầu cơ quan trung ương được giao quản lý trực tiếp sẽ thực hiện phê duyệt sau khi có ý kiến thẩm định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Trường hợp di tích trải dài trên nhiều địa phương, việc phê duyệt do đơn vị chủ trì thực hiện, song phải có sự thống nhất bằng văn bản của các bên liên quan.

Ngoài ra, trong trường hợp cụm di tích quốc gia hoặc quần thể gồm cả di tích quốc gia và cấp tỉnh phân bố trong cùng một khu vực địa lý, Bộ trưởng hoặc người đứng đầu cơ quan trung ương trực tiếp quản lý di tích sẽ là người phê duyệt nhiệm vụ và quy hoạch, nhưng phải đảm bảo đã có ý kiến thẩm định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cùng với ý kiến thống nhất của Chủ tịch UBND cấp tỉnh nơi có di tích.

Sau khi được phê duyệt, toàn bộ hồ sơ quy hoạch di tích phải được cơ quan có thẩm quyền thẩm định kiểm tra, đóng dấu xác nhận trước khi chính thức công bố.

Đây là bước quan trọng nhằm đảm bảo tính pháp lý, minh bạch và hiệu lực thực hiện của quy hoạch trong thực tế, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa trong chiến lược phát triển bền vững của địa phương và quốc gia.

Nghị định sẽ có hiệu lực từ ngày 1/9/2025.