Nhựa - Chìa khóa cho một thế giới xanh và bền vững

Trong nhiều năm qua, ngành nhựa Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, trở thành một trong những ngành công nghiệp trụ cột, đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế quốc gia.

Hiện nay, cả nước có hơn 4.000 doanh nghiệp nhựa đang hoạt động, trong đó 90% là doanh nghiệp vừa và nhỏ, với tổng số lao động trên 250.000 người. Sản phẩm nhựa Việt Nam đã có mặt tại hơn 190 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó các thị trường chủ lực gồm Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản và ASEAN.

Nhờ đặc tính nhẹ, bền và linh hoạt, nhựa đã trở thành vật liệu không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực. Trong ngành bao bì, nhựa giúp bảo quản thực phẩm, hạn chế lãng phí, tiết kiệm năng lượng và bảo đảm an toàn cho chuỗi vận chuyển toàn cầu.

Trong y tế, nhựa là nguyên liệu chủ yếu để sản xuất dụng cụ và vật tư vô trùng, bảo vệ sức khỏe bệnh nhân; đồng thời, nhựa sinh học mở ra triển vọng trong cấy ghép và y học tái tạo.

Trong xây dựng, nhựa được ứng dụng trong ống nước, cửa, vật liệu composite, giúp nâng cao tuổi thọ công trình và tối ưu khả năng chống thấm, cách nhiệt. Trong giao thông, các linh kiện bằng nhựa giúp giảm trọng lượng phương tiện, tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải.

Trong công nghệ cao, nhựa đáp ứng yêu cầu khắt khe về cách điện, chống cháy và độ chính xác, được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất thiết bị điện tử. Đối với lĩnh vực tiêu dùng và thời trang, nhựa mang lại sự tiện lợi, đa dạng và tính thẩm mỹ cho nhiều sản phẩm từ phụ kiện, đồ gia dụng đến dụng cụ thể thao và du lịch.

Khi được quản lý hiệu quả, nhựa không còn là gánh nặng môi trường mà trở thành nguồn nguyên liệu tái tạo giá trị cao. Trên thế giới, nhựa tái chế đã được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực: từ thời trang, vật liệu xây dựng cho đến thiết bị gia dụng và công nghiệp.

Các thương hiệu nổi tiếng như Adidas, Nike, Uniqlo đã sử dụng nhựa tái chế để sản xuất giày dép, quần áo và phụ kiện, mở rộng mô hình tiêu dùng bền vững. Trong xây dựng, nhựa tái chế không chỉ góp phần giảm khai thác tài nguyên thiên nhiên mà còn tiết kiệm chi phí và bảo đảm độ bền, an toàn.

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp tiên phong như Tập đoàn Stavian, Duy Tân, An Phát đã đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ tái chế, đồng thời xây dựng hệ thống thu gom, dần hình thành mô hình kinh tế tuần hoàn trong ngành nhựa. Đây là bước đi vừa đáp ứng xu hướng phát triển toàn cầu, vừa nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.

Năm 2024, ngành nhựa Việt Nam ghi nhận doanh thu khoảng 31,5 tỷ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt gần 10 tỷ USD. Chỉ tính riêng 7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã nhập khẩu 5,55 triệu tấn nhựa nguyên liệu, trị giá 7,325 tỷ USD, tăng 18,8% về lượng và 11,6% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.

Trên thị trường quốc tế, các sản phẩm nhựa Việt Nam tiếp tục duy trì tăng trưởng ổn định, đặc biệt ở các thị trường quan trọng như Mỹ, Canada, Nhật Bản, Indonesia và EU.

Ông Đinh Đức Thắng - Chủ tịch Hiệp hội Nhựa Việt Nam nhận định rằng ngành nhựa đang bước vào giai đoạn phát triển đầy tiềm năng, song cũng không ít thách thức. Với ưu thế phát thải carbon thấp hơn nhiều so với vật liệu truyền thống, nhựa ngày càng khẳng định vai trò trong nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt ở các lĩnh vực vận tải, hàng không vũ trụ, điện - điện tử và công nghiệp chế tạo.

Xu hướng đô thị hóa nhanh chóng tại các quốc gia đang phát triển, trong đó có Việt Nam, đã làm gia tăng đáng kể nhu cầu nhựa trong xây dựng. Sự trỗi dậy của tầng lớp trung lưu cùng sự bùng nổ của thương mại điện tử tiếp tục thúc đẩy nhu cầu sản phẩm nhựa gia dụng, bao bì và đóng gói.

Song song đó, làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu đã đưa Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi để ngành nhựa mở rộng quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Trong bối cảnh phát triển bền vững là xu hướng tất yếu, các doanh nghiệp Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ thông qua đầu tư vào nhựa tái chế, nhựa sinh học và các dòng sản phẩm thân thiện với môi trường. Đây không chỉ là chìa khóa mở rộng thị trường xuất khẩu mà còn góp phần nâng tầm thương hiệu quốc gia trên trường quốc tế.

Nhựa không nên chỉ được nhìn nhận như nguyên nhân của khủng hoảng môi trường, mà cần được đánh giá như một phần giải pháp. Khi được sản xuất, sử dụng và tái chế đúng cách, nhựa có thể đóng vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển bền vững. Với nền tảng sản xuất và thương mại ngày càng hoàn thiện, cùng cam kết vững chắc của doanh nghiệp và cơ quan quản lý, ngành nhựa Việt Nam có đầy đủ điều kiện để đóng góp tích cực vào mục tiêu tăng trưởng xanh.

Đã đến lúc thay đổi góc nhìn: nhựa không phải “vấn đề”, mà chính là “chìa khóa” cho một thế giới xanh. Sự chung tay của cơ quan quản lý, cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng trong thiết kế sản phẩm dễ tái chế, tối ưu hóa việc sử dụng, phân loại rác tại nguồn, thu gom hiệu quả và tái sinh vật liệu sẽ giúp nhựa thực sự trở thành giải pháp thiết thực trong hành trình kiến tạo một tương lai xanh và bền vững cho Việt Nam cũng như toàn cầu.