Mumbai dẫn đầu thế giới về số lượng công ty IPO năm 2023

Theo hãng tư vấn toàn cầu EY, số lượng doanh nghiệp IPO tại Sở Giao dịch Chứng khoán Quốc gia và Sở Giao dịch Chứng khoán Bombay - đều ở Mumbai, dự kiến tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái, lên 209 công ty.

Con số IPO ở Thâm Quyến dự kiến giảm 33% xuống còn 126, ở Thượng Hải giảm 36% xuống còn 99 và ở Hồng Kông giảm 19% xuống còn 61.

Tuy nhiều về số lượng, nhưng các sàn giao dịch Ấn Độ vẫn thua Trung Quốc về lượng tiền thu về từ IPO. Dẫu vậy, việc niêm yết mới ở Ấn Độ đang trên đà huy động được nhiều tiền hơn so với Hồng Kông, phản ánh sức mạnh kinh tế của quốc gia Nam Á. Kinh tế Ấn Độ năm 2023 được thúc đẩy bởi nhu cầu xây dựng cơ sở hạ tầng, ảnh hưởng đến sự mở rộng của thị trường chứng khoán.

Ông Ringo Choi, lãnh đạo IPO khu vực châu Á-Thái Bình Dương của EY cho biết: “Ấn Độ có dấu hiệu tăng trưởng tích cực trong những năm gần đây, nhờ dân số trẻ và niềm tin của người dân vào tiềm năng đất nước. So với một thập kỷ trước, cơ sở hạ tầng của Ấn Độ đã cải thiện đáng kể. Tôi tin thị trường IPO của nước này sẽ còn mạnh mẽ hơn.”

Nhu cầu IPO của Ấn Độ lớn đến mức, đặc biệt là với công ty vốn hóa nhỏ, khiến một số nhà phân tích lo lắng. Ông Nitin Bhasin, người đứng đầu bộ phận cổ phiếu tại Ambit - một công ty chuyên về dịch vụ tài chính nói rằng, không ít tiếng nói lo ngại đất nước đang chứng kiến sự hưng phấn chưa hợp lý. Ông mượn cụm từ mà cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ Alan Greenspan sử dụng năm 1996, khi đề cập đến bong bóng dotcom bắt đầu phồng lên.

Ông Bhasin nói thêm: “Sự bùng phát các đợt IPO có thể tiếp tục, do nhiều nhà đầu tư trong nước ưa chuộng thương vụ vốn hóa nhỏ. Điều này có thể dẫn đến rủi ro, là các công ty được định giá cao hơn thực tế.”

Ấn Độ đang hưởng lợi từ sự phục hồi chậm của Trung Quốc, do một số công ty có xu hướng rút khỏi đất nước tỷ dân. Chỉ số chứng khoán Sensex của Ấn Độ đã tăng 10,3% trong năm nay tính đến ngày 1/12, trong khi chỉ số CSI300 của Trung Quốc giảm 10,4% và Hang Seng của Hồng Kông mất 16,5%.

Bà Eunice Tan, Chủ tịch Phụ trách Tín dụng tại S&P Global nhận định, động cơ tăng trưởng ở châu Á - Thái Bình Dương sẽ chuyển từ Trung Quốc sang Nam Á và Đông Nam Á. Kinh tế Ấn Độ có thể duy trì tăng trưởng 7% từ giờ đến năm 2026. Trong khi Trung Quốc khoảng 4,6%, Việt Nam 6,8%, Philippines 6,4% và Indonesia 5%.

Sự tương phản giữa thị trường IPO ở Ấn Độ và Hồng Kông - cửa ngõ từng được các nhà đầu tư nước ngoài lựa chọn nếu muốn kiếm lợi từ Đại Lục, đang rõ ràng hơn. EY dự đoán Hồng Kông sẽ đứng thứ 6 về huy động vốn trong năm nay, giảm 58% so với năm 2022, xuống còn 5,3 tỷ USD. Đặc khu hành chính này xếp sau Ấn Độ, với các đợt IPO dự kiến huy động khoảng 6,6 tỷ USD. Hồng Kông dẫn đầu bảng xếp hạng IPO toàn cầu 7 lần trong 15 năm gần nhất.

Một số nhà phân tích cho biết, thị trường chứng khoán Hồng Kông, nơi các công ty Trung Quốc chiếm 80%, bị ảnh hưởng bởi căng thẳng Mỹ - Trung, kinh tế Trung Quốc tăng chậm và hạn chế của chính phủ với đầu tư ra nước ngoài. Năm 2023, Alibaba hoãn niêm yết 2 đơn vị là Alibaba Cloud và Hema Fresh, tất cả đều dự kiến diễn ra ở Hồng Kông.

Theo EY, đến cuối năm nay, các đợt IPO ở Thượng Hải và Thâm Quyến có thể huy động được lần lượt 27,1 tỷ USD và 20,2 tỷ USD. Tại Mỹ, IPO trên Nasdaq và Sở giao dịch chứng khoán New York, dự kiến đạt 11,4 tỷ USD và 10,7 tỷ USD.

Hoạt động IPO của Ấn Độ được thúc đẩy bởi các doanh nghiệp muốn hành động trước cuộc tổng tuyển cử vào tháng 5/2024. Ông Gaurav Sood, chuyên gia tại ngân hàng đầu tư Avendus Capital nhận định, các công ty đẩy nhanh quá trình, để tránh sự biến động thị trường có thể phát sinh do sự kiện lớn như bầu cử.

Những người hưởng lợi từ sự bùng nổ thị trường chứng khoán Ấn Độ, bao gồm tập đoàn cơ sở hạ tầng JSW - nhà điều hành cảng thương mại lớn thứ hai đất nước sau Adani Group, khi huy động được 336 triệu USD với đợt chào bán cổ phiếu trong tháng 9. Câu chuyện thành công tương tự phải kể đến Cello World và Campus Activewear. Những thương vụ đáng chú ý còn một cái tên bất ngờ là Mankind Pharma, nhà sản xuất bao cao su, khi phát hành cổ phiếu ra công chúng thu về số tiền 556 triệu USD vào tháng 5/2023.

Một số doanh nghiệp dự định chào bán cổ phiếu mới vào năm 2024, có nhà sản xuất xe máy điện Ola, nhà cung cấp thực phẩm Swiggy, nhà bán lẻ đồ chăm sóc trẻ em FirstCry và nhà bán lẻ kính mắt Lenskart. Theo Prime Database, một tổ chức nghiên cứu thị trường, 40 công ty đang chờ phê duyệt để niêm yết, với giá trị ước tính gần 6 tỷ USD.

Theo dữ liệu chính phủ, sự chuyển hướng sang cổ phiếu ở Ấn Độ, phản ánh mức thu nhập tăng dần của người dân trong thập kỷ qua, trong lúc lãi suất cũng giảm với các chương trình tiết kiệm nhỏ.

Nhờ đó, vai trò của nhà đầu tư nội trong các thương vụ IPO ngày càng tăng. Prime Database thống kê, từ 2014 đến ngày 7/11/2023, các tổ chức nước ngoài đã đầu tư 1,16 nghìn tỷ rupee vào IPO ở Ấn Độ, trong khi các tổ chức trong nước là 1,19 nghìn tỷ rupee.

Chuyên gia Bhasin từ Ambit nói tiếp: “Người dân có nhiều tiền hơn, nên bắt đầu tìm kiếm tài sản có hiệu suất cao, ngoài gửi ngân hàng, bất động sản hay vàng. Điều này thu hút họ hướng tới cổ phiếu. Trong thời kỳ COVID-19, nhiều người đã tiết kiệm, giá cổ phiếu tương đối rẻ, cộng với lợi nhuận cao trong vài năm qua, cũng khuyến khích họ đầu tư hơn.”