Bất ngờ là, khoản lợi nhuận này không đến từ các loại nước chấm, gia vị - những sản phẩm chủ lực đã làm nên thương hiệu của Ajinomoto.
“Chuyển mình” với chất bán dẫn
Ajinomoto từ lâu đã nuôi tham vọng sánh ngang với những gã khổng lồ thực phẩm toàn cầu như Nestle. Công ty đã thực hiện một loạt thương vụ mua lại ở Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 2013 đến năm 2017.
Tại Mỹ, Ajinomoto mua nhà sản xuất thực phẩm đông lạnh Windsor Quality Holdings với giá khoảng 800 triệu USD vào năm 2014. Tại Nam Phi, hãng mua lại nhà sản xuất thực phẩm Promasidor với giá 532 triệu USD vào năm 2016. Tại Nhật Bản, họ đã sở hữu toàn bộ công ty liên doanh nước ngoài sản xuất đồ uống Ajinomoto General Foods với giá khoảng 245 triệu USD vào năm 2015.
Nhưng nhiều thương vụ mua lại ở nước ngoài không thành công, buộc công ty phải xóa sổ phần lớn các công ty này vào năm 2019. Kết quả là niềm tin của nhà đầu tư giảm mạnh.
Trước khi dịch bệnh bùng nổ, Ajinomoto phải cạnh tranh với nhiều đối thủ trên hầu hết thị trường. Trong lĩnh vực nước giải khát, cà phê họ phải đối mặt với Nestle. Trong mảng thực phẩm đông lạnh, công ty “rượt đuổi” với nhà lãnh đạo nội địa Nhật Nichirei. Trong khi đó ở mảng thực phẩm khô, các nhà đầu tư đang tìm kiếm các sản phẩm mới ngoài súp thương hiệu Knorr.
 |
ABF được dát mỏng lên một chất nền, sau đó được mạ đồng để chế tạo thành các mạch |
Philippines, Thái Lan, Brazil và Việt Nam vốn là những thị trường nước ngoài quan trọng của Ajinomoto. Nhưng tại các quốc gia này, công ty cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất thực phẩm địa phương và chứng kiến tỷ suất lợi nhuận giảm nhanh trong vòng một thập kỷ qua. Giữa năm 2020, dịch Covid-19 bùng phát, tác động hoàn toàn đến doanh thu của cả công ty trên toàn thế giới.
Tương tự Fujifilm chuyển mình từ một nhà sản xuất phim ảnh thành một cường quốc dược phẩm, Olympus chuyển đổi từ một nhà sản xuất máy ảnh đang gặp khó khăn thành nhà sản xuất ống nội soi hàng đầu, Ajinomoto đã thể hiện khả năng tái tạo đặc biệt của các doanh nghiệp Nhật Bản.
Sản phẩm “chuyển mình” của Ajinomoto là chất ABF, nằm bên trong hầu hết các máy tính để bàn và laptop. ABF là một hỗn hợp mỏng được sử dụng để gắn bộ vi xử lý vào một lớp cơ sở được gọi là chất nền, tạo thành một phần của gói chip, kết nối chip với bo mạch chủ và bảo vệ nó khỏi bị hư hại. Ngoài ra, chất này còn đang được sử dụng rộng rãi cho các chip điện toán công suất cao trong vệ tinh, trạm gốc 5G và các ô tô tự lái.
Tính đến tháng 3 năm nay, báo cáo doanh thu cho thấy mảng kinh doanh bao gồm điện tử và chăm sóc sức khỏe chiếm 22% tổng lợi nhuận hoạt động của Ajinomoto. Giá cổ phiếu của công ty đang ở mức cao kỷ lục trong suốt 5 năm qua. Đặc biệt, trong khoảng hơn 2 năm trở lại đây, giá cổ phiếu của công ty đã tăng đến 80%.
Các nhà đầu tư đã tập trung vào triển vọng cho phân khúc phi thực phẩm, hay các mảng khác chủ yếu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe bao gồm chất lỏng được sử dụng trong thuốc nhỏ giọt tĩnh mạch, vật liệu để nuôi cấy tế bào và sản xuất thuốc theo hợp đồng, cũng như ABF.
Qua kết quả báo cáo, các nhà phân tích đặt ra câu hỏi từ bao giờ và làm cách nào, Ajinomoto có thể tiến xa và tiến nhanh như thế. Shigeo Nakamura - người đứng đầu bộ phận sản phẩm hóa chất của công ty cho biết: “Dịch Covid-19 tạo ra làn sóng lớn về nhu cầu nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và gây ra tình trạng thiếu chip trên toàn cầu. Doanh số bán hàng của Ajinomoto thậm chí có thể cao hơn nếu khách hàng của họ mở rộng nâng cấp nhanh hơn để đáp ứng nhu cầu chuyển hóa hiện tại”.
Quá trình tích lũy lâu dài
Là một công ty chuyên về thực phẩm, hành trình Ajinomoto đầu tư sản xuất chất bán dẫn và thuyết phục khách hàng không hề dễ dàng. Sản phẩm làm ra bắt buộc phải đáp ứng nhiều yêu cầu như độ bám dính tốt, khả năng chịu nhiệt cao và không dẫn điện. Mặt khác giá cả phải cạnh tranh và phù hợp với nhiều thiết bị. Vì vậy, không có nhiều người kỳ vọng rằng Ajinomoto sẽ thành công trong lĩnh vực này.
 |
Cơ cấu bán hàng của Ajinomoto trong các lĩnh vực |
Trong hơn một thế kỷ, Ajinomoto đã trở thành thương hiệu chuyên sản xuất các mặt hàng thực phẩm gồm gia vị, bột súp và thực phẩm đông lạnh. Mặc dù, ngày nay công ty sử dụng các nguyên liệu tự nhiên như mía và sắn để làm gia vị nhưng trong lịch sử, công ty đã từng tạo ra sản phẩm thông qua việc tổng hợp các chất hóa học. Vì vậy, nhiều nhân viên của Ajinomoto đã tham gia vào mảng nghiên cứu hóa chất.
Chia sẻ với Nikke Asia, Nakamura nói: “Vào những năm 1973, khi Ajinomoto ngừng sản xuất hóa chất, chúng tôi đã quyết định nên làm điều gì đó mới mẻ và đặc biệt hơn. Đó là lý do bộ phận hóa chất ra đời, bắt đầu nghiên cứu về các chất bán dẫn”.
Năm 1999, chất ABF lần đầu ra mắt thị trường, thu hút sự chú ý lớn của giới công nghệ, tiếp cận nhiều khách hàng và có tốc độ phát triển nhanh chóng, thúc đẩy doanh thu chung của cả công ty. Ajinomoto không tiết lộ cụ thể, nhưng theo Nikke Asia có nhiều thông tin cho biết chất nền ABF được dùng trong bộ vi xử lý máy tính do Intel và Advanced Micro Devices sản xuất.
Song từ năm 2008 - 2016, doanh số bán hàng của sản phẩm này giảm mạnh. Lý do là chất này không thích hợp khi sử dụng cho các loại điện thoại thông minh - thiết bị thống trị thị trường lúc bấy giờ. Hiện tại, dịch Covid-19 làm thay đổi nhiều về mô hình làm việc trên toàn cầu, làm việc trực tuyến trở thành xu hướng nổi bật, nhu cầu sử dụng máy vi tính, laptop lại tăng cao.
Ngoài ra, sự tăng trưởng trở lại của ABF một phần được thúc đẩy bởi sự gấp rút xây dựng các trung tâm dữ liệu cho điện toán đám mây và các trạm gốc cho mạng 5G.
“Trước đây, chúng tôi chỉ có các nhà sản xuất máy tính là khách hàng. Nhưng giờ đây, cơ sở khách hàng đó rộng hơn rất nhiều. Nhà máy của công ty ở Gunma, phía bắc Tokyo, cũng đang sẵn sàng để thúc đẩy sản xuất. Hiện nhà máy chỉ hoạt động một ca duy nhất mỗi ngày nhưng sản lượng có thể tăng gấp đôi” - Nakamura chia sẻ.
Unimicron - Nhà sản xuất bảng mạch in của Đài Loan, một trong những khách hàng lớn của Ajinomoto, cho biết trong 3 năm, từ nay đến năm 2023, họ sẽ chi 2,56 tỷ USD để mở rộng năng lực sản xuất các sản phẩm liên quan đến chất nền ABF.
Michael Shen - Chủ tịch của Unimicron chia sẻ trong một buổi trò chuyện với các nhà đầu tư: “Chúng tôi sẽ tiếp tục tăng vốn đầu tư hàng năm. Vì với tình hình hiện tại, bất kỳ sản phẩm nào từ chất nền ABF mà chúng tôi đang có, khách hàng của chúng tôi đều có nhu cầu”.
Nhờ những khách hàng như Unimicron, Ajinomoto dự kiến số lượng xuất xưởng của chất ABF sẽ tăng hơn gấp đôi trong 5 năm tới, tính từ nay cho đến 2024.
