Theo Gia Cát Lượng, muốn lãnh đạo hiệu quả, người làm tướng "đầu tiên phải tổ chức bên trong, sau đó mới tổ chức bên ngoài. Đầu tiên phải sắp xếp chính mình, sau đó mới sắp xếp đến người khác".
Là một nhà cầm quân kiệt xuất, Gia Cát Lượng có cách nhìn người, dùng người rất tinh thông. Theo ông, một người làm tướng tài phải "khi tĩnh lặng thì như một con cá dưới nước sâu, khi hành động thì nhanh như một con rái cá".
1. Người đứng đầu phải biết mọi thứ về cấp dưới, đừng khinh thường bất kì ai
Một tài liệu cổ đại nói: Những người khinh thường người khác không có cách nào để chiếm được lòng người. Lãnh đạo khinh thường người dưới sẽ không thể khiến họ tâm phục khẩu phục mà làm việc hết sức có thể.
Hiểu người trên, biết người dưới, người lãnh đạo phải thấu hiểu ý của người trên và tỉnh táo trước những điều cấp dưới của họ nói. Hãy cân nhắc kỹ trước lời nói, hành động, bởi tất cả mọi người đều hướng ánh mắt và lắng nghe bạn.
2. Biết năng lực cấp dưới và cho họ cơ hội để phát huy
Sử dụng nhân tài phù hợp là một trong những vấn đề mà Gia Cát Lượng rất chú trọng. Ông từng đề nghị tổ chức một đội quân theo sự đánh giá về tài năng như tốc độ, bắn cung, đấu kiếm... để có những đơn vị tinh nhuệ, thiện chiến, phát huy thế mạnh của họ tối đa trong mỗi trận chiến. Ông cũng đưa ra những tiêu chuẩn để tìm kiếm những nhà lãnh đạo có khả năng ở nhiều cấp độ khác nhau.
- Người cẩn trọng, can đảm, thiện chiến có thể lãnh đạo một nghìn lính.
- Người có trái tim nhạy cảm, thấu hiểu lòng người sẽ biết được khó khăn của người khác, cứu người khỏi cái đói, cái lạnh sẽ là người có thể lãnh đạo một vạn lính.
- Một người có khả năng gắn bó với người khôn ngoan, khuyến khích người có năng lực, cẩn thận trong từng việc nhỏ, chân thành, đáng tin cậy, rộng lượng, người giữ vững tinh thần trước mọi xáo trộn là người có thể lãnh đạo cả trăm nghìn lính.
- Một người có tấm lòng nhân đạo trải rộng tới mọi người dưới quyền, đáng tin cậy, công bằng sẽ giành được sự trung thành và tín nhiệm. Nếu họ coi mọi người như người thân trong gia đình, đó là người lãnh đạo đẳng cấp thế giới, là người không thể bị chống lại.
>Cách chọn người của Gia Cát Lượng và Hưng Đạo Vương
3. Người đứng đầu phải thắng được lòng người bằng sự công bằng và chăm sóc những nhu cầu nhỏ nhất của cấp dưới