Mỹ - Trung tạm “ngừng bắn”, hy vọng mới cho nhà đầu tư?

Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin tại vòng đàm phán hôm thứ Sáu 11/10/2019

Tuy nhiên, thỏa thuận này gần giống với một minh chứng cho tinh thần thiện chí của hai bên hơn là để giải quyết tranh chấp thương mại. 

Dù Tổng thống Donald Trump đã mô tả cuộc đàm phán mới này như là một “lễ hội tình yêu”; song hai bên vẫn chưa đưa ra các chi tiết thỏa thuận rõ ràng. Truyền thông nhà nước Trung Quốc thậm chí không xem những tuyên bố mới là một thỏa thuận, mà thay vào đó nói hai bên đã đạt tiến bộ đáng kể về thỏa thuận trong đàm phán.

Đồng thời, sự nhượng bộ của Mỹ dường như không mấy đáng kể, vì dù mức tăng thuế từ 25% lên 30% áp trên khoảng 250 tỷ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc sẽ được hoãn lại, song các mức thuế khác dự kiến vẫn sẽ tăng vào ngày 15/12/2019.

Về phía Trung Quốc, để đổi lấy việc Washington hoãn tăng thuế theo kế hoạch, nước này đã đề nghị mua nông sản Mỹ. Cụ thể, chính phủ Trung Quốc hứa sẽ mua 40-50 tỷ USD nông sản (với mức giá giả định khá cao) để giúp nông dân Mỹ. 

Link bài viết

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng cam kết sẽ hành động để tự do hóa lĩnh vực dịch vụ tài chính, thắt chặt các quy tắc sở hữu trí tuệ và minh bạch hơn với các can thiệp vào thị trường tiền tệ. Cùng ngày, trên các phương tiện truyền thông, Trung Quốc đã công bố thời gian biểu tự do hóa lĩnh vực dịch vụ tài chính - điều sẽ có lợi cho nền kinh tế nước này cũng như các công ty nước ngoài.

Dẫu vậy, các chuyên gia thương mại lo ngại rằng một động thái hướng tới giao dịch thương mại điện tử sẽ làm suy yếu hệ thống thương mại toàn cầu. Trung Quốc đã tuyên bố cải cách dịch vụ tài chính giống như những lời hứa đã từng đưa ra trước đây nhưng chưa từng thực hiện triệt để.  

Cho tới nay, các nhà đàm phán đã kéo được hai bên ngồi lại với nhau, dù vẫn còn rất nhiều bất đồng. Ông Trump đã gọi thỏa thuận này là “giai đoạn một”, và nói thêm rằng để có một thỏa thuận lớn cuối cùng thì các bước phải được hoàn thành tuần tự. Khi các nhà đàm phán chuyển sang các vấn đề nội bộ của Trung Quốc như doanh nghiệp nhà nước hoặc chính sách dữ liệu, đàm phán có thể sẽ trở nên khó khăn hơn.

Trước đó, vào ngày 7/10/2019, chính quyền Trump đã bổ sung 28 công ty Trung Quốc vào danh sách đen hay còn gọi là danh sách thực thể của Mỹ để đáp trả Trung Quốc về hành vi mà Mỹ xem là vi phạm quyền của người thiểu số theo đạo Islam ở Tân Cương. Một phát ngôn viên của Trung Quốc đã cáo buộc hành động này là vi phạm nghiêm trọng các quy tắc cơ bản trong quan hệ quốc tế và là sự can thiệp trắng trợn vào các vấn đề nội bộ của Trung Quốc.

Link bài viết

Cho đến nay, bầu không khí giữa các nhà đàm phán thương mại đã được cải thiện rõ ràng. Song, đáng ngạc nhiên là hai bên không đưa ra một tuyên bố chung hay một văn bản chính thức nào về thỏa thuận - điều có thể dẫn tới hiểu lầm giống như các vòng đàm phán trước đây.

Và mọi chuyện chỉ trở nên rõ ràng hơn khi thỏa thuận được chính thức hóa. “Lễ hội tình yêu” có thể sẽ không dễ chịu chút nào và sớm kết thúc.

Trong những tuần tới, các nhà đàm phán sẽ cố gắng đưa ra những chi tiết chính xác. Ông Trump sẽ gặp ông Tập tại Chile trong cuộc họp của diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương vào ngày 13 và 14/11/2019 - nơi ông hy vọng sẽ ký văn bản.

Ngay cả khi hai nhà lãnh đạo đặt bút ký, các doanh nghiệp vẫn sẽ phải đối mặt với sự không chắc chắn và những khoản thuế quan khổng lồ. Tín hiệu tốt đẹp khép lại giai đoạn một có thể trong tầm tay, nhưng cuộc chiến thương mại thì vẫn chưa kết thúc.