Bất chấp đại dịch, thù lao của các CEO Mỹ vẫn tăng

Từ trái sang: Brian Niccol - CEO của Chipotle, Tom Greco - CEO của Advance Auto Parts, Arnold Donald - CEO của Carnival Corp.

Theo AP News, nhiều hội đồng quản trị trên khắp nước Mỹ đã xem Covid-19 là sự kiện hy hữu, vượt ngoài tầm kiểm soát, và thực hiện một loạt thay đổi trong cách tính thù lao dành cho CEO. Kết quả, thù lao dành cho CEO tại các công ty lớn nhất vẫn tiếp tục tăng vào năm ngoái, bất chấp việc nền kinh tế trải qua một năm suy giảm kỷ lục và lợi nhuận của hàng loạt công ty trên toàn thế giới bị ảnh hưởng. 

Theo đó, mức thù lao trung bình của một CEO thuộc nhóm S&P 500 trong năm qua đạt 12,7 triệu USD. Dẫn dữ liệu phân tích từ công ty nghiên cứu thị trường Equilar, AP News cho biết, hơn một nửa số CEO trong cuộc khảo sát kiếm được nhiều tiền hơn vào năm ngoái. Được biết, mức thù lao này cao hơn 5% so với mức thù lao trung bình cho cùng một nhóm CEO vào năm 2019.

Ví dụ, tổng thù lao của Tom Greco - CEO tại Advance Auto Parts, một nhà cung cấp phụ tùng ô tô có trụ sở tại bang Bắc Carolina, tăng 4,7% vào năm 2020, lên 8,1 triệu USD. Còn tại Carnival Cruise Lines, tổng thù lao dành cho CEO Arnold Donald lên tới 13,3 triệu USD, tăng 19% so với một năm trước đó, dù hãng du thuyền này báo lỗ 10,2 tỷ USD. Năm qua, Carnival đã cho phép quyền mua cổ phiếu đối với các giám đốc điều hành, nhằm khuyến khích họ gắn bó hơn với công ty trong đại dịch. Với Arnold Donald, khoản lợi ích này ước khoảng 5,2 triệu USD. 

Ở phần còn lại của bức tranh thù lao, khoản chi trả dành cho những người lao động bình thường cũng tăng, song không bằng "sếp" của họ, trong khi hàng triệu người khác bị mất việc. 

"Đây đáng lẽ phải là một năm chúng ta cùng san sẻ gánh nặng. Nhưng thay vào đó, nó lại trở thành một năm mà các CEO được bảo vệ khỏi rủi ro, trong khi chính những nhân viên tuyến đầu phải trả giá", Sarah Anderson - chuyên gia kinh tế tại Viện Nghiên cứu Chính sách (Institute for Policy Studies) tại Washington, nhận xét.

Thù lao dành cho CEO tại các công ty lớn nhất nước Mỹ vẫn tiếp tục tăng vào năm ngoái, bất chấp việc nền kinh tế trải qua một năm suy giảm kỷ lục. Ảnh: Equilar

Theo AP News, mức tăng 5% nói trên thực tế chưa phản ánh được đầy đủ sự biến động trong thù lao của CEO, khi một số công ty phát triển mạnh nhờ hưởng lợi trực tiếp của đại dịch. Đơn cử, nhờ doanh số bán hàng bùng nổ của Lowe’s, thù lao của Marvin Ellison - CEO hãng bán lẻ chuyên về cải thiện nhà cửa này, đã tăng gần gấp đôi. 

Ngược lại, thù lao của một số CEO khác lại bị cắt giảm. Tại Duke Energy, HĐQT đã cắt thù lao cho hiệu suất ngắn hạn của CEO Lynn Good, sau khi thu nhập trên cổ phiếu của công ty sụt giảm so với mục tiêu, một phần do các khách hàng công nghiệp sử dụng ít năng lượng hơn trong mùa dịch. Mức lương của Good đã giảm 2,6%, xuống còn 14,3 triệu USD.

Nhìn chung, 61% trên tổng số 342 CEO trong cuộc khảo sát của Equilar có thù lao tăng lên vào năm 2020. Đáng chú ý, tỷ lệ này vào một năm trước đó là 62% - thời điểm nền kinh tế Mỹ và cả lợi nhuận doanh nghiệp đều tăng trưởng. Cần biết rằng, con số 61% này đã bao gồm việc nhiều CEO lựa chọn cắt giảm lương trong năm qua, như một nỗ lực nhằm san sẻ gánh nặng cũng như tiết kiệm tiền mặt cho doanh nghiệp.

Dù vậy, tiền lương thường chỉ là một phần nhỏ trong tổng thù lao của một CEO - con số có được sau một loạt các công thức tính toán vốn nổi tiếng là vô cùng phức tạp từ các doanh nghiệp. Theo AP News, hằng năm, các doanh nghiệp Mỹ đều lấp đầy báo cáo ủy quyền với vô số biểu đồ và chú thích, để cho thấy thù lao của CEO đã tăng, giảm như thế nào so với hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Và, chính trong khu vực "phức tạp" này mà nhiều doanh nghiệp đã sử dụng đòn bẩy để rốt cục giúp CEO nhận thù lao nhiều hơn.

Tiền lương chỉ chiếm tỷ lệ 7,7% trong tổng thù lao trả cho CEO tại doanh nghiệp thuộc nhóm S&P 500. Ảnh: Equilar

Trước tình huống này, những cá nhân cấp tiến ở Washington đang cố gắng thúc đẩy việc thay đổi các quy tắc nhằm thu hẹp khoảng cách thù lao giữa CEO và người lao động. Theo đó, doanh nghiệp được yêu cầu phải cho biết CEO kiếm được nhiều hơn bao nhiêu so với người lao động thông thường tại doanh nghiệp. Và, con số trung bình trong cuộc khảo sát năm nay là 172 lần, tăng từ mức 167 lần cho cùng các CEO đó vào một năm trước đó. Đồng nghĩa, nhân viên phải làm việc cả đời mới có thể kiếm được bằng mức mà các sếp của họ làm trong chỉ một năm.

Thế nên, không khó hiểu khi một dự luật tại Quốc hội Mỹ đã đề xuất tăng thuế đối với các doanh nghiệp có CEO sở hữu thù lao cao hơn 50 lần hoặc hơn so với mức thù lao trung bình của người lao động. Đồng thời, tại một số doanh nghiệp, các cổ đông cũng đang phản đối các gói thù lao cho CEO do HĐQT thông qua. Đơn cử, tại đại hội đồng cổ đông thường niên của Chipotle Mexican Grill vào đầu tháng này, chỉ 51% biểu quyết ủng hộ các gói thù lao trả cho CEO, so với tỷ lệ 95% vào một năm trước đó.