Giải khát cho dân vùng cao

Sản xuất thiết bị bơm nước không cần điện, có khả năng bơm liên tục suốt ngày đêm trong mọi điều kiện môi trường, chi phí lắp đặt rẻ giúp người dân vùng cao không còn phải vất vả đi bộ hàng cây số hay xuống suối sâu gánh nước về sử dụng. Đó là sáng tạo mang tên bơm va, hình thành từ những lần đi phượt khắp các vùng cao của hai tác giả trẻ Bùi Văn Liệu và Trịnh Xuân Thành.

Đọc E-paper

Đề tài "Ứng dụng bơm va cấp nước cho vùng sâu, vùng xa" của Bùi Văn Liệu và Trịnh Xuân Thành đã đoạt Giải ứng dụng, Giải thưởng Holcim Prize 2014, trị giá 70 triệu đồng. Liệu và Thành sẽ còn được cấp 200 triệu đồng để ứng dụng thí điểm thực tế.

Bơm va, hay còn gọi là bơm ram, đã có từ rất lâu trên thế giới với nhiều cấu tạo khác nhau nhưng chủ yếu vẫn dựa trên nguyên lý nước va, giúp bơm nước không dùng nguồn năng lượng như điện hay gas, nên tiết kiệm nguồn nhiên liệu không thể thay thế trong tự nhiên.

Ý tưởng hình thành nên dự án này của hai chàng trai trẻ bắt đầu từ những lần đi phượt. Cả hai thấy người dân ở những vùng cao, hẻo lánh vô cùng vất vả với việc lấy nước. Có những nơi người dân phải đi bộ đến vài cây số để mang về một thùng nước.

Tiêu chí của dự án này là phải đáp ứng được nhu cầu cấp nước cho sinh hoạt và cả tưới tiêu, giá lắp đặt rẻ, sử dụng những vật liệu dễ kiếm để nhân rộng và phát triển mô hình. Bên cạnh đó, quan trọng nhất là dễ áp dụng ở nhiều vùng nông thôn, miền núi, hải đảo, không gây tác động xấu đến môi trường và không sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác.

Sau 3 tháng khảo sát thực tế ở Sơn La, Hòa Bình và Vĩnh Phúc, dự án được triển khai thử nghiệm tại khu vực xã Đại Đình huyện vùng núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc). Đây là khu vực hẻo lánh, người dân phải đi bộ 3 - 4km để lấy nước về dùng, nhiều người muốn sử dụng máy bơm để đỡ vất vả nhưng không được vì cả khu vực này đến nay vẫn chưa có điện.

Hệ thống bơm nước do Liệu và Thành lắp đặt gồm một bơm va với bình tích áp, hệ thống van một chiều và định hướng, cửa thông khí... Ngoài ra còn có đường nước ra và nước vào. Khi nước được đưa từ nơi cao hơn bơm 1,5 - 2m để tạo thế năng, dòng nước qua ống sẽ bị chặn bởi một van bị đẩy xuống sinh ra áp lực va rất lớn.

Bơm sẽ lợi dụng áp lực này để đẩy nước lên qua ống đẩy với chiều cao cột nước gấp nhiều lần, dẫn nước lên két nước. Theo ước lượng, trong một giờ làm việc, bơm va có thể cung cấp khoảng 2,5m³ nước. Bơm có thể làm việc trong mọi điều kiện thời tiết và bơm suốt ngày đêm đều có chu kỳ nước ổn định và hiệu ứng va xảy ra liên tục.

Theo tính toán, bơm va có rất nhiều ưu điểm so với các loại máy bơm thông thường, chi phí chỉ bằng một nửa (1,5 triệu đồng/máy), hoạt động trong mọi điều kiện môi trường, sau hai năm mới phải thay van một chiều vận hành, chi phí trong một năm sử dụng bơm va chỉ là 250.000 đồng.

Sau khi thử nghiệm thành công, hai tác giả đã tính đến bước tiếp theo là hoàn chỉnh thêm các tính năng để có thể đưa vào sản xuất đại trà loại bơm này.

>Sáng tạo cho đảo xa
>Nhà sáng chế bắt tay doanh nghiệp
>Sản xuất xe hai bánh tự cân bằng
>Máy in 3D "made in Vietnam"