 |
Tháng trước, xóm nhỏ của chúng tôi xao động khi nghe tin cậu con trai của một gia đình trong xóm vừa trở về từ một nước Bắc Âu và phải đi thẳng vào bệnh viện để điều trị vì bị trầm cảm nặng nề.
Qua các bức thư của giáo sư dạy cậu và những cuộc trò chuyện với cậu, gia đình nhận ra cậu có vấn đề về sức khỏe tâm thần kéo dài, và dù vô cùng thất vọng về ước mơ con trai du học thành đạt không thành, gia đình vẫn phải chấp nhận đưa cậu về nước do lo sợ những rủi ro khác.
Sau một tháng ra vào bệnh viện điều trị và được các bác sĩ tâm lý tư vấn, thanh niên này đã cởi mở hơn, sức khỏe được cải thiện và gia đình cậu hiểu ra họ đã có hành động hợp lý, kịp thời để cứu con trai thoát khỏi cuộc sống mà cậu không thể thích nghi.
Theo mô tả của cậu thanh niên thì những đường phố ở Bắc Âu lúc nào cũng lạnh lẽo. Không hòa nhập được với người bản xứ sống khép kín và lạnh lùng, cậu còn nhận ra ngay cả người Việt với nhau cũng không mấy gần gũi. Ai nấy đều chìm đắm vào việc học, thời gian còn lại thì vất vả tìm việc làm để kiếm thêm thu nhập trang trải cuộc sống nơi xứ người, nên cậu càng thêm cô đơn.
Khi người bạn gái bản xứ nói lời chia tay, như giọt nước tràn ly, tinh thần cậu suy sụp, ảnh hưởng đến kết quả học tập, rồi thất vọng về năng lực bản thân, cậu muốn trở về. Lúc đầu gia đình cậu chưa thể chấp nhận việc này, coi đó như sự thất bại, chứ không nhận thức được tại sao cậu không thể thích nghi với cuộc sống và việc học tập tại một nước Bắc Âu.
Đọc báo thấy những sinh viên Việt Nam tài năng thành công ở các đấu trường quốc tế, lên mạng xã hội nhìn thấy những bức ảnh trong đó các thanh niên Việt Nam chia tay gia đình ở sân bay với sự hưng phấn và niềm tin sẽ du học thành tài. Nhưng các nền giáo dục tiên tiến nhất cũng không thể giúp một người bình thường trở nên tài giỏi mọi mặt, điều đó còn tùy thuộc vào nền tảng văn hóa, khả năng thích ứng với cuộc sống thay đổi, và nghị lực là quan trọng nhất để vượt qua bao nhiêu khó khăn và cám dỗ.
Không có gia đình nào để lộ ra việc con cái họ vì muốn ở lại nước du học nên đã cố tình nợ môn học và trốn học đi làm ở các tiệm "nail" hoặc các nông trại hẻo lánh. Nhiều gia đình rất cẩn trọng khi chọn trường cho con du học, không chỉ là trường có ngành nghề đào tạo phù hợp, uy tín cao, mà còn phải xem môi trường ở những nơi đó có phân biệt chủng tộc, kỳ thị người nước ngoài hay không và khí hậu có khắc nghiệt quá không.
Rất nhiều sinh viên phải sống co cụm trong cộng đồng đồng hương, không thể hòa nhập với con người và cuộc sống bản xứ do không thích nghi được với văn hóa nơi đó. Họ còn phải chịu áp lực che giấu những khó khăn để gia đình không lo lắng.
Khó khăn có thể đến từ bất cứ đâu. Một nữ sinh viên kể em học ở một trường quốc tế tại Trung Quốc và học chung với rất nhiều sinh viên đến từ các nước Tây Á. Đó là một thử thách lớn bởi sự khác biệt về tôn giáo, tập tục sinh hoạt cộng đồng, trang phục và kể cả chuyện ăn uống đều có thể dẫn đến va vấp, làm tổn thương nhau nếu như sinh viên đến từ các nước khác không có kiến thức về văn hóa, tôn giáo của vùng Tây Á.
Người Tây Á có cá tính mạnh mẽ, luôn bảo vệ đức tin trong tôn giáo, thường phê phán những phụ nữ mặc trang phục hở hang và ngắn trên mắt cá chân. Trong ăn uống, họ có những yêu cầu rất khắt khe, kiêng cữ nhiều thứ cho là không hợp vệ sinh, như thịt heo chẳng hạn.
Muốn "chung sống hòa bình" với sinh viên bản xứ, sinh viên các nước khác đều phải trang bị những hiểu biết về văn hóa, tôn giáo của địa phương để có thái độ cư xử, đúng mực và thể hiện văn hóa của chính bản thân, để có những người bạn tốt trong học tập và cuộc sống hằng ngày. Thế nên trong hành trang du học, tài chính và ngoại ngữ vẫn chưa đủ đối với một học sinh.
