Tham gia chuỗi sáng tạo quốc tế

TONY PHAN| 13/07/2017 06:14

Công đoạn nghiên cứu và sáng tạo trong chuỗi giá trị toàn cầu đang có xu hướng dịch chuyển sang các quốc gia đang phát triển.

Tham gia chuỗi sáng tạo quốc tế

Mặc dù công đoạn nghiên cứu và sáng tạo trong chuỗi giá trị toàn cầu vẫn là sân chơi chủ yếu của các quốc gia phát triển nhưng công đoạn này đang có xu hướng dịch chuyển sang các quốc gia đang phát triển, đặc biệt tại châu Á, và mở ra cơ hội cho các nền kinh tế đang phát triển tại khu vực, trong đó có Việt Nam.

Đọc E-paper

Lý do dịch chuyển

Thứ nhất, ngày nay không có công ty toàn cầu nào có thể đảm nhận tất cả các khâu trong chuỗi giá trị toàn cầu. Do vậy, các công ty toàn cầu thường liên kết các đối tác bên ngoài để tiếp cận nguồn kiến thức, kỹ thuật và sử dụng nguồn kiến thức này.

Thứ hai là do khi đầu tư vào các thị trường tại các quốc gia đang phát triển, các công ty đa quốc gia (MNE) sẽ được tiếp cận nguồn đổi mới sáng tạo mới cũng như giảm được đáng kể khoản chi phí cho khâu nghiên cứu và phát triển (R&D). Hơn thế nữa, thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa khâu R&D cũng giúp các công ty giảm thiểu khả năng thất bại của những dự án nghiên cứu và tránh sự trượt dài trong việc mở rộng sản xuất.

Thứ ba là do sự phân chia nhiệm vụ lao động trong khâu đổi mới sáng tạo ngày càng cao đã thúc đẩy phát triển thị trường công nghệ toàn cầu. Điều này có nghĩa sự thành bại trong chiến lược cạnh tranh của các công ty MNE phụ thuộc vào khả năng của các công ty này trong việc điều tiết và nhanh chóng nắm bắt nguồn kiến thức bên ngoài. Các MNE phải bổ sung vào khả năng phát triển nguồn kiến thức nội tại bằng những công nghệ đỉnh cao được phát triển bên ngoài công ty.

Thứ tư, khi mạng lưới đổi mới sáng tạo được mở rộng sẽ thúc đẩy sự đa dạng bao gồm các thành phần trong hệ thống, các cứ điểm sản xuất, các mô hình kinh doanh và sự sắp xếp các mạng lưới. Điều này sẽ làm tăng áp lực khi muốn điều tiết mạng lưới một cách hiệu quả, nhưng cũng tạo ra nhiều cơ hội mới cho quá trình lan tỏa kiến thức, tạo điều kiện cho những người trong mạng lưới tại châu Á có thể nâng cấp khả năng học hỏi, hấp thụ kiến thức và sáng tạo.

Thứ năm, những công ty MNE cần mạng lưới sáng tạo toàn cầu để cải thiện khả năng tiếp cận lực lượng lao động có kỹ năng tại các quốc gia đang phát triển. Việc chuyển tiếp sang những ngành công nghiệp thâm dụng kỹ năng và kiến thức đã làm tăng mức độ quan trọng của lực lượng lao động thâm dụng kỹ năng được đào tạo tốt. Cùng lúc đó, khi dân số trở nên già hóa đang làm giảm lực lượng lao động sẵn có tại châu Âu, Nhật Bản và Hoa Kỳ, các công ty MNE công nghệ cao xem việc cạnh tranh về nguồn lực lao động có kỹ năng nhưng khan hiếm là việc làm quan trọng trong chiến lược sản xuất toàn cầu của công ty.

Bên cạnh đó, qua thời gian, những công ty toàn cầu nhận ra để giữ chân lực lượng lao động này, cần thiết phải chuyển giao những dự án quan trọng cho những địa điểm sản xuất mới tại châu Á. Việc chuyển giao này sẽ tạo ra cơ hội cho các công ty từ các quốc gia mới nổi có thể học hỏi và chia sẻ kiến thức cũng như kinh nghiệm sản xuất.

Lợi ích khi tham gia chuỗi sáng tạo toàn cầu

Những trung tâm R&D của nhà đầu tư ngoại có thể đóng vai trò dẫn dắt phát triển khả năng học hỏi. Tham gia vào mạng lưới sáng tạo toàn cầu có thể giúp doanh nghiệp địa phương tiếp cận những giải pháp, công cụ, ý tưởng quản lý khả năng sáng tạo đỉnh cao của các công ty hàng đầu. Chẳng hạn, nhờ tham gia vào chuỗi sáng tạo toàn cầu mà Huawei có thể từng bước nâng cấp khả năng công nghệ; hay khả năng sản xuất đỉnh cao của các công ty Đài Loan không ngừng phát triển cũng nhờ vào việc tham gia chuỗi sáng tạo, giá trị toàn cầu.

Các doanh nghiệp toàn cầu sẽ chuyển giao những nguồn kiến thức cần thiết (bao gồm nguồn kiến thức phổ thông trong sách vở và kiến thức thông qua làm việc chung với nhau) cho các doanh nghiệp địa phương thông qua các kênh chính thức và không chính thức. Điều này cần thiết để nâng cấp kỹ năng quản lý và kỹ thuật của nhà cung ứng địa phương để họ có thể đáp ứng yêu cầu của những công ty MNE. Hơn thế nữa, việc nhà cung ứng địa phương có thể nâng cấp khả năng của mình thành công sẽ tạo ra động lực cho các MNE chuyển giao những nguồn kiến thức phức tạp hơn, bao gồm khả năng kỹ thuật và phát triển sản phẩm.

Những đề xuất

Việc tham gia vào chuỗi sáng tạo toàn cầu cũng có những hạn chế, đó là việc các công ty trong nước có thể phải cạnh tranh về nguồn lao động chất lượng cao còn hạn chế và các nguồn tài nguyên khác. Tuy nhiên, lợi ích do việc tham gia vào chuỗi giá trị này đem lại cao hơn rất nhiều những rủi ro có thể gặp phải. Do vậy, quá trình tham gia vào chuỗi sáng tạo toàn cầu và khả năng nâng cấp thành công của nền kinh tế cũng như doanh nghiệp nội địa không thể chỉ để cho thị trường tự điều tiết mà cần những chính sách phù hợp.

Các chính sách được đưa ra cần chú ý đến các vấn đề chính như: nâng cao khả năng hấp thu là yêu cầu rất quan trọng để giúp các doanh nghiệp nội địa có thể phát triển và nâng cấp khả năng sáng tạo; các công ty nội địa cần đầu tư vào khâu R&D để tránh làm giảm lợi tức từ việc tham gia vào mạng lưới sáng tạo toàn cầu và nâng cao giá trị của công ty; các công ty nên tham gia vào nhiều mạng lưới toàn cầu nhằm tạo ra nhiều cơ hội nâng cấp thông qua sáng tạo với chi phí thấp hơn là tự mình phát triển mọi khả năng hoặc chỉ tham gia vào một vài mạng lưới.

>>R&D - yếu tố sống còn của doanh nghiệp

(0) Bình luận
Nổi bật
Đọc nhiều
Tham gia chuỗi sáng tạo quốc tế
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO