EVFTA sau 5 năm: Việt Nam - EU kiến tạo xung lực hợp tác mới cho phát triển bền vững

Chiều 17/10, tại TP.HCM, Bộ Công Thương phối hợp cùng Đại sứ quán các nước thành viên EU và Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) tổ chức Diễn đàn Hợp tác Kinh tế - Thương mại Việt Nam - EU năm 2025 với chủ đề “Khai phá những xung lực mới”.

Sự kiện quy tụ đại diện các bộ, ngành, địa phương, cơ quan ngoại giao, hiệp hội doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế, đánh dấu cột mốc quan trọng trong hành trình hợp tác Việt Nam - EU.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng khẳng định, sau 5 năm đi vào thực thi, Hiệp định EVFTA đã mang lại những thành quả rõ nét trong hợp tác thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và EU, bất chấp bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động.

Theo bà Thắng, EVFTA không chỉ thúc đẩy tăng trưởng xuất nhập khẩu và đa dạng hóa thị trường, mà còn đóng vai trò động lực chuyển đổi cơ cấu kinh tế, hỗ trợ cải cách thể chế, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo nền tảng cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đặc biệt, Hiệp định mở ra cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực mới như kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng, kinh tế số và phát triển bền vững, phù hợp với xu hướng phát triển của EU và định hướng chiến lược của Việt Nam.

“Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế thế giới chậm lại, EVFTA tiếp tục chứng minh là công cụ hiệu quả giúp Việt Nam mở rộng hợp tác, giữ đà tăng trưởng và nâng tầm vị thế trên trường quốc tế”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Bà cũng cho rằng, để tận dụng tối đa cơ hội, Việt Nam cần chủ động đổi mới, đẩy mạnh chuyển đổi xanh và số hóa, đồng thời thúc đẩy hợp tác song phương trên tinh thần minh bạch, trách nhiệm và phát triển lâu dài.

Phát biểu tại Diễn đàn, Bà Carmen Cano de Lasala - Đại sứ Tây Ban Nha tại Việt Nam, khẳng định Việt Nam là đối tác chiến lược hàng đầu của EU tại Đông Nam Á. Bà nhấn mạnh, EVFTA đã góp phần củng cố lòng tin giữa hai khu vực, đồng thời mở đường cho những dự án hợp tác thiết thực trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, nông nghiệp xanh và kinh tế tuần hoàn.

Cùng quan điểm, Ông Lasse Pedersen Hjortshøj - Đại biện toàn quyền Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam, đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu, cho rằng mối quan hệ Việt Nam - EU đang bước vào giai đoạn hợp tác sâu rộng hơn, hướng đến các mô hình sản xuất bền vững và đổi mới công nghệ.

Đại diện cộng đồng doanh nghiệp châu Âu, Ông Jean-Jacques Bouflet - Phó Chủ tịch EuroCham, khẳng định: “Việt Nam đang trở thành trung tâm sản xuất và đầu tư quan trọng của khu vực, với môi trường kinh doanh ngày càng hấp dẫn và ổn định”.

Theo khảo sát của EuroCham, 76% lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu đánh giá Việt Nam là điểm đến đầu tư hấp dẫn, và 80% tin tưởng điều kiện kinh doanh sẽ tiếp tục cải thiện trong 5 năm tới.

Ông Bouflet nhấn mạnh, EuroCham sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong nỗ lực thúc đẩy thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp và xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, phát triển bền vững.

Từ góc nhìn doanh nghiệp Hà Lan, Ông Johan van den Ban - Tổng Giám đốc De Heus Việt Nam & châu Á, đánh giá cao năng lực cung ứng và cạnh tranh của Việt Nam, đồng thời cho rằng các doanh nghiệp Việt cần chú trọng hơn vào chuyển đổi xanh, trách nhiệm xã hội và tiêu chuẩn ESG để bắt nhịp xu hướng phát triển toàn cầu.

Tại diễn đàn, các chuyên gia quốc tế và trong nước tập trung phân tích tác động của chính sách thuế quan mới của Mỹ, cùng việc EU áp dụng các quy định thương mại xanh như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), Chỉ thị Thẩm định Chuỗi cung ứng bền vững (CS3D) và Quy định chống phá rừng (EUDR).

Theo nhận định, việc tuân thủ các tiêu chuẩn bền vững này không chỉ là thách thức mà còn là đòn bẩy giúp doanh nghiệp Việt Nam gia tăng năng lực cạnh tranh, mở ra cơ hội tiếp cận nguồn tài chính xanh và tín dụng ưu đãi.

Hiện Việt Nam và EU đang phối hợp với các định chế tài chính như Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) để hình thành hệ sinh thái tài chính hỗ trợ chuyển đổi xanh và ESG, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án đầu tư bền vững tại Việt Nam.

Theo số liệu từ Cục Hải quan Việt Nam, sau 5 năm thực thi EVFTA, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU đạt gần 78 tỷ USD, tăng 60% so với trước khi Hiệp định có hiệu lực.
Tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 10,1%/năm, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng bình quân 11,7%/năm, và nhập khẩu từ EU tăng 6,1%/năm.

EU hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam - đứng thứ ba về xuất khẩu và thứ năm về nhập khẩu. Ở chiều ngược lại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong khối ASEAN và nằm trong Top 10 nhà cung ứng hàng hóa lớn nhất cho thị trường châu Âu (Eurostat 2024).

Với tinh thần đối thoại cởi mở và hợp tác thực chất, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế - Thương mại Việt Nam - EU năm 2025 tiếp tục khẳng định vai trò là kênh kết nối chính sách và cộng đồng doanh nghiệp hiệu quả, góp phần củng cố niềm tin chiến lược giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu.

Sự kiện không chỉ là dịp tổng kết 5 năm thực thi EVFTA, mà còn là bước khởi đầu cho một giai đoạn hợp tác mới - sâu rộng, sáng tạo và bền vững hơn, hướng tới mục tiêu phát triển xanh và hội nhập toàn diện trong kỷ nguyên kinh tế số.