 |
Theo đó, EU đặt mục tiêu tăng gấp 4 lần thị phần toàn cầu của khối về chất bán dẫn lên 20% vào năm 2030. Để đạt mục tiêu tham vọng này, EU sẽ phải huy động khoản đầu tư công và tư trị giá 43 tỷ euro (47 tỷ USD). Đạo luật của EP cũng kêu gọi EU dành khoản ngân sách 3,3 tỷ euro để thực hiện mục tiêu trên, cũng như để tăng cường nghiên cứu và phát triển. Các quốc gia thành viên cũng sẽ phối hợp để theo dõi nguồn cung và dự báo bất kỳ sự thiếu hụt nào.
Đây là một phần trong chiến lược tăng khả năng tự cung tự cấp của châu Âu, được đưa ra sau khi giá thực phẩm và năng lượng leo thang do xung đột Nga - Ukraine. Bên cạnh đó, trong bối cảnh quá trình toàn cầu hóa diễn ra và ngành sản xuất châu Á trỗi dậy, hoạt động của châu Âu trong lĩnh vực này giảm dần trong những thập kỷ gần đây.
Tuần trước, EU và chính quyền vùng Flanders của Bỉ đã công bố kế hoạch đầu tư chung trị giá 1,5 tỷ euro (khoảng 1,66 tỷ USD) cho tập đoàn nghiên cứu công nghệ sản xuất chip IMEC của Bỉ - một trong những trung tâm công nghệ số và nano hàng đầu của châu Âu. Đây được đánh giá là một khoản đầu tư hợp lý và hiệu quả, sẽ mang lại lợi ích trên cả khía cạnh tài chính và xã hội.
Chip bán dẫn là “bộ não” của các thiết bị điện tử, được sử dụng trong mọi thứ từ điện thoại thông minh đến các thiết bị gia dụng. Thị trường chip bán dẫn hiện do Đài Loan (Trung Quốc) thống lĩnh khi sản xuất 90% sản lượng chip tiên tiến nhất. Đại dịch Covid-19 bùng phát năm 2020 khiến chuỗi cung ứng tại châu Á đứt gãy, gây ra tình trạng thiếu hụt trầm trọng chip cho ngành chế tạo ôtô của châu Âu nói riêng và thế giới nói chung.
Vai trò dẫn đầu trong sản xuất chip, năng lực sản xuất các loại chip tiên tiến nhất, trong nhiều năm thuộc về ba tập đoàn là TSMC, Samsung và Intel. Các đối thủ đều không thể theo kịp về nguồn vốn và trình độ của ba doanh nghiệp này và hiện ngay cả Intel cũng đang gặp những khó khăn.
Nhật Bản đang nỗ lực quay ngược thời gian về những năm 1980 và 1990, khi nước này là nơi tập trung các nhà máy tiên tiến nhất trong lĩnh vực sản xuất chip. Dù vậy, các công ty của Nhật Bản như NEC, Toshiba và các tên tuổi khác theo thời gian đã không dám mạo hiểm để duy trì những lợi thế của mình.
Trong khi đó, các nhà cung cấp thiết bị và vật liệu sản xuất chip của Trung Quốc có kế hoạch chi 50 tỷ NDT (7,26 tỷ USD) với sự hỗ trợ từ nhà nước để củng cố chuỗi cung ứng trong nước. Khi việc nhập khẩu máy sản xuất chip do nước ngoài sản xuất bị chậm lại do các hạn chế của Mỹ, các công ty Trung Quốc chuyên sản xuất thiết bị và vật liệu sản xuất chip đã được chú ý nhờ các gói trợ cấp và đầu tư dưới sự bảo trợ của chính phủ theo sáng kiến Made in China 2025.
Theo báo cáo của truyền thông Trung Quốc, khoảng 35% nhà máy bán dẫn Trung Quốc sử dụng thiết bị nội địa vào năm 2022, tăng từ mức tương ứng 21% của năm 2021. Một công ty môi giới Trung Quốc cho biết, các công ty trong nước đã giành chiến thắng trong gần một nửa số lần đấu thầu công khai về mua thiết bị của các nhà sản xuất chip hàng đầu tại Trung Quốc vào năm 2023.
Xung đột chính trị toàn cầu có thể sẽ mở ra một thời kỳ hoàng kim cho lĩnh vực máy móc sản xuất chất bán dẫn của Trung Quốc. Doanh thu từ việc bán thiết bị sản xuất chip ở Trung Quốc đạt tổng cộng 52 tỷ nhân dân tệ vào năm ngoái, gấp khoảng 6 lần so với năm 2017. Khoảng 62 tỷ nhân dân tệ vật liệu sản xuất chip cũng đã được bán vào năm 2022, gần gấp ba con số của năm 2017.
Trung Quốc có kế hoạch hỗ trợ hơn nữa cho các công ty sản xuất thiết bị và vật liệu sản xuất chip trong nước trước sự cạnh tranh ngày càng gia tăng với Mỹ. Trung Quốc đang đứng đầu thế giới về doanh số bán thiết bị sản xuất chip trong năm thứ ba liên tiếp vào năm 2022, mặc dù đã giảm 5% so với năm 2021. Nhu cầu của ngành này dự kiến sẽ tăng vào năm 2023, đặc biệt là khi các nhà sản xuất chip Trung Quốc dự báo về các hạn chế xuất khẩu mới của Mỹ.
Bên cạnh đó, các công ty nước ngoài cũng đang để mắt đến các cơ hội ở Trung Quốc, hiện là thị trường chip lớn nhất thế giới. Theo tổ chức nghiên cứu ChipInsights của Trung Quốc, khoảng 30% tổng doanh số bán hàng của ba nhà sản xuất thiết bị sản xuất chip lớn nhất nước Mỹ vào năm ngoái là tại Trung Quốc.
Theo các chuyên gia, ngành chip nổi bật với tính chất dễ biến động, khi cung và cầu trên thị trường này thường trồi sụt theo sự tăng giảm của nền kinh tế thế giới. Vai trò trung tâm của chip trong chuỗi cung ứng toàn cầu được thể hiện rõ nét trong thời kỳ cao điểm của đại dịch Covid-19.
Các biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt đã làm gián đoạn nguồn cung chip từ châu Á, khiến cho nhu cầu chip - ở thời điểm đó đang tăng mạnh trước xu hướng làm việc, mua sắm và giải trí trực tuyến, không được đáp ứng.
Theo Công ty Kiểm toán Deloitte, hơn 80% hoạt động sản xuất bán dẫn đang diễn ra ở châu Á, và tỷ lệ này có thể giảm xuống còn 50% vào năm 2030, trong bối cảnh Mỹ và EU đang dự định đầu tư tổng cộng 100 tỷ USD cho ngành bán dẫn để có thể tự chủ hơn trong nguồn cung sản phẩm quan trọng này.
