Puerto Rico, quần đảo quyến rũ

Có bốn thế kỷ giao thoa giữa văn hóa Caribe với nền văn minh phương Tây, Puerto Rico được biết đến bởi các thành phố nhiều màu sắc và rừng biển hoang sơ xinh đẹp. Tuy nhiên, ấn tượng lớn nhất của chúng tôi đối với quần đảo này lại là quá khứ lắm thăng trầm phía sau đời sống hiện tại vô cùng thanh bình, êm ả.

Đọc E-paper

Biển ở Puerto Rico

Rừng mưa nhiệt đới và biển xanh nắng vàng Puerto Rico là một quần đảo nằm ở phía đông bắc vùng biển Caribe, trong đó có đảo chính Puerto Rico và nhiều đảo xung quanh. Bao quanh đảo chính là những bãi biển có nơi tấp nập phố xá, có nơi còn hoang sơ thưa vắng, nhưng tất cả đều xinh đẹp với làn nước trong xanh và cát mịn, nắng vàng.

Hấp dẫn hơn nữa là các bãi đá ngoạn mục, nơi du khách còn có thể lặn xuống những rặng đá ngầm để ngắm nhìn vô số loài cá màu sắc rực rỡ tung tăng bơi lội. Tuy nhiên, điểm đến đầu tiên của chúng tôi lại là khu rừng mưa nhiệt đới El Yunque.

Vì trong rừng này mưa nhiều và đến bất chợt (nhưng mau tạnh vì là mưa bóng mây), nên đường rừng cứ cách vài trăm mét lại có một trạm trú mưa và có cả chòi ngụy trang ẩn nấp để rình ngắm muông thú. Dễ nhìn thấy nhất là những tổ chim trong các thân cây rỗng, nơi trú ngụ của loài két có bộ lông màu xanh lá pha màu ngọc lam, còn đầu với ức thì màu đỏ rực.

Bến cảng San Juan

Kế tiếp là nhiều loại phong lan rừng và các loại côn trùng, thú nhiệt đới. Phong cảnh trong rừng rất đa dạng với suối, thác, núi… nên thu hút khá đông du khách ưa thích các trò mạo hiểm. Đỉnh El Toro ở đây cũng là ngọn núi cao nhất của Puerto Rico.

Cả một phía sườn núi mọc đầy loại cây mang tên là “cây lá hai mặt”, vì mặt trên lá có màu xanh và mặt dưới màu trắng. Thổ dân ở trong rừng ngày xưa khi thấy triền núi đang xanh bỗng dưng trở thành trắng xóa thì biết là sắp có mưa to kèm theo dông, bão.

Lý do là gió lớn thổi lật mặt dưới màu trắng của toàn bộ lá rừng lên, khiến cho cả triền núi có màu trắng. Leo lên đỉnh El Toro, chúng tôi được nhìn thấy toàn cảnh Puerto Rico và các đảo lân cận. Nếu trời không mưa, du khách còn có thể thấy rõ eo biển Virgin nối biển Caribe và Đại Tây Dương.

Một khu rừng trên đảo

Nhờ có nguồn mưa dồi dào từ rừng El Yunque cùng với những hải cảng kín gió, lại có vị trí thuận lợi nên Puerto Rico là một điểm chiến lược để chiếm giữ và kiểm soát vùng biển Caribe.

Ngày xưa, tàu thuyền rời Tây Ban Nha đi dọc theo bờ biển Bắc Phi rồi nương theo gió mậu dịch đến Puerto Rico rất dễ dàng. Hệ thống pháo đài (xây cất trên 200 năm mới xong) ở thủ phủ San Juan của đảo là hệ thống pháo đài kiên cố nhất ở vùng biển này.

Một Puerto Rico cổ kính

Điểm đến kế tiếp của chúng tôi là khu phố cổ San Juan, có nhiều ngóc ngách chẳng kém gì phố cổ Hà Nội. Do nằm trên một ngọn đồi nên đường sá tương đối dốc.

Du khách trong rừng El Yunque

Các con đường ở đây nhỏ hẹp, được lát đá. Nhà cửa chỉ cao hai, ba tầng nhưng rất xinh xắn. Tầng trên có lan can thường làm bằng gang với hoa văn chạm trổ tỉ mỉ. Hai bên đường là những tiệm ăn, khách sạn nhỏ, quán bar, cửa hàng lưu niệm san sát...

Phong phú nhất là các cửa hàng bán rượu rhum, đặc sản của đảo. Rhum ở đây có nhiều loại, nhiều mùi trái cây hấp dẫn, kích cỡ từ chai lớn cỡ một người ôm cho đến các chai nhỏ xíu hình dáng ngộ nghĩnh làm quà lưu niệm.

Phố cổ có hai điểm tham quan nổi tiếng là lâu đài La Fortaleza, nơi đặt trụ sở của chính quyền San Juan và pháo đài Castillo de San Felipe del Morro (gọi tắt là Morro) từ lâu đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới.

Pháo đài Morro

Pháo đài Morro nằm trước một sân cỏ rộng lớn. Những ngày đẹp trời, đây là chỗ vui chơi, cắm trại của cư dân thành phố. Bắt đầu được xây dựng từ năm 1539 dưới thời cai trị của Tây Ban Nha, sau nhiều lần tu bổ, ngày nay Morro đã trở thành một kiến trúc vĩ đại gồm sáu tầng, cao 46 mét kể từ mặt biển.

Tường bao bọc xây bằng đá dày 4,5 mét, thỉnh thoảng lại có một tháp canh nhô ra phía ngoài. Tường thành này kéo dài từ đây ra bao bọc xung quanh cả thành phố San Juan. Bên trong pháo đài là các phòng chứa đại bác, đạn dược, quân nhu, phòng ở, các đường hầm, đường dốc để vận chuyển...

Kiến trúc Morro rất phức tạp, nhiều tầng, nhiều ngõ ngách. Một hải đăng trên cao vẫn còn chiếu sáng để hướng dẫn tàu bè vào vịnh hằng đêm.

San Juan nhìn từ pháo đài San Cristobal

Trong pháo đài có một phòng chiếu phim. Xem qua cuốn phim nói về lịch sử xây cất và chiến đấu của Morro mới thấy trước khi thuộc chủ quyền của Mỹ (nhưng không được sáp nhập vào liên bang) như ngày nay, Puerto Rico đã có một quá khứ thăng trầm, liên tục bị Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh tranh giành.

Nhịp sống êm đềm hôm nay

Giao thông trên đảo làm chúng tôi thêm cảm tình với Puerto Rico. Các xe taxi ở đây không có đồng hồ nên du khách cứ phải hỏi giá trước về từng chặng đi. Tuy nhiên các bác tài hầu như không nói thách bao giờ và thái độ phục vụ thì hết sức vui vẻ, hòa nhã.

Một góc phố cổ

Thêm vào đó, phố cổ San Juan có tuyến xe điện miễn phí chạy vòng quanh thành phố phục vụ du khách. Khi xe ngừng trước El Morro, chúng tôi bước lên và xe chạy chậm chậm qua trường đại học về mỹ thuật, một tòa nhà màu trắng với mái vòm đỏ rất đẹp. Phía sau tòa nhà này là dinh thống đốc.

Sau đó, bên tay phải là công viên San Jose rồi bảo tàng lịch sử và nghệ thuật San Juan. Xe chạy theo con đường dọc biển về phía đông. Bên tay trái là tường thành bảo vệ thành phố, bên tay phải là nhà cửa, hàng quán nho nhỏ được xây rất duyên dáng.

Sau đó xe vòng ra bờ cảng để xem những chiếc du thuyền đồ sộ, lộng lẫy đang đậu trên bến. Bến cảng San Juan thật náo nhiệt với rất nhiều du khách và dân địa phương trong trang phục đủ màu, đủ kiểu thong thả qua lại.

Kiến trúc phố cổ

Các nhà hàng, quán bar ở đây cũng đẹp và hiện đại hơn trên khu phố cổ. Sau khi ngừng một chút, xe chạy lên hướng tây bắc dọc đại lộ Covadonga hoa lệ. Bên trái đại lộ là một công viên rợp bóng cây xanh, trong đó có nhiều tượng danh nhân nhìn rất uy nghi.

Kế bên là tòa nhà Quốc hội Puerto Rico có mái vòm cổ kính. Du khách trên xe không khỏi trầm trồ trước gia sản kiến trúc giàu có với nhiều công trình bề thế và ấn tượng của vùng đất này.

Xe vòng lên phía bắc, sau đó lại chạy về hướng tây theo một con đường dọc biển. Từ đây, chúng tôi đã thấy pháo đài San Cristobal sừng sững ở bên phải. Bây giờ đã giữa trưa, trời nắng nóng khá gay gắt nhưng mọi người vẫn cố gắng vào xem thêm một kiến trúc lịch sử vĩ đại của Puerto Rico.

Đường sá trên đảo

San Cristobal là pháo đài lớn nhất do người Tây Ban Nhaxây dựng ở châu Mỹ, và là một phần trong hệ thống phòng thủ mà họ đã dựng lên ở San Juan từ năm 1539 nhằm kiểm soát sự đi lại cùng sự giao thương vào vùng biển châu Mỹ.

Nếu như Morro được xây dựng nhằm chống lại sự tấn công từ phía biển thì San Cristobal có nhiệm vụ bảo vệ San Juan khỏi các cuộc tấn công của đối thủ từ phía đất liền. Theo một đường dốc, chúng tôi vào xem pháo đài. Lối xuống các tầng hầm tối om, đường hầm bên dưới vòng vèo, quanh co như mê cung.

Không có hướng dẫn viên du lịch đi theo nên mọi người sợ lạc và đành trở lại phía ngoài. Pháo đài có diện tích 110.000m² này được chia thành những khu riêng biệt khác nhau, nếu rủi ro bị chiếm một phần thì những phần còn lại vẫn có thể tiếp tục chiến đấu để giành lại.

Đến Puerto Rico để tận hưởng thiên nhiên tươi đẹp, nhưng ấn tượng để lại sâu sắc trong lòng mỗi người lại là những câu chuyện lịch sử cuốn hút của vùng đất này.