Hào nhoáng 3G

Triển lãm Truyền thông Quốc tế và Sản phẩm Điện tử tại Việt Nam năm 2009 gắn liền với chủ đề 3G. Tuy nhiên, sự hào nhoáng mang tên 3G cũng không khỏi khiến nhiều người thôi lo ngại về những rủi ro trước mắt...

Triển lãm thu hút tới hơn 200 DN đến từ 18 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia, trên diện tích trưng bày 6.000m2. Nhiều thương hiệu công nghệ lớn của thế giới như NTT DoCoMo, Huawei, ZTE, Orange France Telecom, Nokia Siemens Network... cũng góp mặt. Hình ảnh, thiết bị cũng như các dịch vụ trình diễn có ưu thế tuyệt đối thuộc về dịch vụ 3G.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh VinaPhone mới tiên phong khai trương dịch vụ 3G, mở đầu thời điểm người tiêu dùng VN được sử dụng các ứng dụng đa dạng về truyền dữ liệu, internet, xem truyền hình... qua điện thoại. Tuy nhiên, đã hơn một tháng kể từ ngày VinaPhone khai trương dịch vụ, chất lượng sóng cả 3G lẫn 2G của mạng này liên tục bị người dùng phàn nàn.

Trong khi đó, theo dự kiến, đến cuối năm nay sẽ có thêm hai mạng di động nữa tham gia thị trường 3G là Viettel và MobiFone. Nhiều người lo ngại áp lực cạnh tranh và cam kết với Bộ Thông tin - Truyền thông của các nhà mạng này có thể lại khiến sóng 3G còn tiếp tục chập chờn.

Thực tế này đã được thể hiện phần nào trong nội dung của hội thảo "Định vị, dẫn đường bằng di động", "Truyền thông doanh nghiệp thời hiện đại", "Thông tin phục vụ rủi ro và việc cấp bách"... Các chuyên gia nhận định, điểm quan trọng và ưu việt của sản phẩm, ý tưởng là sự thiết thực và khả năng ứng dụng cao vào đời sống. Cùng với sự xuất hiện của 3G, nhiều chuyên gia nước ngoài đưa ra khuyến cáo, VN cần phát triển bằng những công nghệ hiện đại, thiết thực hơn là cứ nhập khẩu "rác công nghệ" về để phát triển ồ ạt, tràn lan. 3G là điều kiện quan trọng để các mạng di động phát triển, nhưng nếu không tỉnh táo và thận trọng, nó sẽ là "cái bẫy" hết sức nguy hiểm cho DN trong đầu tư và kinh doanh.

Thực tế cho thấy, mức cam kết đầu tư tối thiểu của các nhà mạng tại VN cho dịch vụ 3G trong ba năm đầu tiên lên đến 2 tỷ USD. Theo tính toán, từ nay đến giữa năm 2010, Viettel sẽ phải tung ra khoảng hơn 12.000 tỷ đồng, EVN Telecom cũng phải đầu tư hơn 3.000 tỷ đồng...

Tất cả đều thừa nhận, đây là những khoản đầu tư cực kỳ lớn kéo theo những rủi ro cũng lớn vì nếu chậm triển khai và vi phạm cam kết, các DN có thể bị thu hồi giấy phép và phạt tiền đặt cọc. Nếu triển khai đầu tư và kinh doanh không hiệu quả thì cái bẫy 3G sẽ làm suy yếu năng lực tài chính và công nghệ của các DN.

Ông Hiroshi Matsui, Phó chủ tịch điều hành NTT DoCoMo, mạng di động lớn nhất Nhật Bản, cho biết, hai năm đầu tiên triển khai 3G, hãng không thu được một đồng phí dịch vụ nào, trong khi mức đầu tư ngày càng cao. Tuy nhiên, hãng vẫn phải dốc sức đầu tư vì nếu ngay từ đầu, người dùng đã thất vọng với chất lượng tín hiệu, sẽ thật khó để thuyết phục họ quay trở lại lần thứ hai. Chính vì thế, theo đại diện của nhà mạng Nhật Bản, các mạng di động VN khi triển khai 3G không nên chỉ quá tập trung cho dịch vụ, mà họ còn cần chuẩn bị một thư viện thiết bị 3G đa dạng đi kèm.

Vì vậy, muốn phát triển 3G, các dịch vụ nội dung bắt buộc phải phát triển theo. Về mô hình kinh doanh dịch vụ, đại diện của DoCoMo cho biết, hãng có rất nhiều dịch vụ đang được cung cấp miễn phí cho 3G, chủ yếu là để giữ chân người dùng. Chỉ một nhóm nhỏ các dịch vụ cao cấp mới bị thu phí, nhưng tính ra cũng rất thấp so với bình quân thu nhập của người dân.

Trường hợp của DoCoMo cũng cho thấy rõ nhiều rủi ro đối với các DN triển khai dịch vụ 3G tại VN. Dự báo đến hết năm 2010, VN sẽ chỉ có khoảng 5 triệu thuê bao 3G tính chung cho 7 mạng di động, trong khi mức đầu tư cho 3G rất lớn nhưng các mạng di động lại buộc phải cung cấp 3G với mức giá rẻ và khai thác đa dịch vụ. Rủi ro hơn khi dịch vụ nội dung số của VN vẫn nghèo nàn, trong khi các hình thái dịch vụ qua internet kết nối với máy tính lại có giá rất rẻ, thậm chí là có thể được miễn phí...

Hai năm trở lại đây, doanh thu trên thuê bao di động của các DN bị sụt giảm nghiêm trọng. Lý do là khách hàng ngày càng thắt chặt chi tiêu, trong khi DN di động lại phải tăng cường khuyến mãi và gia tăng lợi ích cho khách hàng...

Dựa trên cơ sở trên, ông Patrick Roussel, Phó chủ tịch điều hành của mạng di động Orange France Telecom (Pháp), tư vấn rằng, lúc này, các mạng di động VN cần nhất là các kỹ năng, kinh nghiệm thực tế khi triển khai một công nghệ mới như 3G, và họ có thể đạt được mục tiêu đó khi hợp tác với những đại gia di động hàng đầu thế giới. Orange France Telecom đã triển khai 3G tại 12 nước trên thế giới và hiện đang có gần 30 triệu khách hàng 3G.

Trong nhiều năm qua, Orange có nhiều động thái cho thấy sẽ trở thành đối tác chiến lược của MobiFone. Theo ông Roussel, để triển khai 3G thành công tại VN, các DN phải triển khai dịch vụ tốt ngay từ đầu để tránh làm khách hàng thất vọng với dịch vụ 3G. Thứ hai là lựa chọn dịch vụ đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước, và thứ ba là cần phải có điện thoại hỗ trợ 3G có giá thành hợp lý.