Chủng ngừa cho phụ nữ mang thai là biện pháp bảo vệ trẻ sơ sinh

Hội thảo "Phát triển thực hành lâm sàng chủng ngừa vắc xin cho người lớn có yếu tố nguy cơ và phụ nữ mang thai sau đại dịch Covid-19" (tổ chức ngày 19/6/2022 tại Hà Nội), PGS. TS. Phạm Quang Thái - Phó trưởng khoa Dịch tễ, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã cập nhật tình hình các bệnh truyền nhiễm giai đoạn hậu Covid, gánh nặng bệnh tật ở người cao tuổi, người trưởng thành có yếu tố nguy cơ và khoảng trống miễn dịch ở trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi.

Cụ thể, số người trên 50 tuổi ngày càng tăng từ 23 triệu người năm 2022 lên 35 triệu người vào năm 2035 và tử vong sớm do các bệnh lý mạn tính có xu hướng tăng nhanh. Các bệnh lý về hô hấp như hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là nhóm bệnh mạn tính gây tử vong cao và người bệnh thường có nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm như ho gà hay Covid-19 cao hơn. Trẻ dưới 3 tháng tuổi có tần suất mắc bệnh ho gà cao với biến chứng nặng nề và tỉ lệ tử vong rất cao. Trên 50% trẻ mắc có nguồn lây từ mẹ.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và 45 quốc gia  gồm Anh, Mỹ, Brazil, Úc... đã ban hành khuyến cáo chủng ngừa cho phụ nữ mang thai nhằm giúp bảo vệ mẹ và trẻ sơ sinh phòng bệnh ho gà trong giai đoạn “Khoảng trống miễn dịch”. Các vắc xin cúm, phế cầu, vi rút zona hay bạch hầu, uốn ván, ho gà (Tdap) cho người cao tuổi, nhóm có bệnh nền được khuyến cáo bởi Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hoa kỳ cũng như các tổ chức y khoa khác.

PGS.TS. Nguyễn Thị Xuyên - Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam phát biểu tại hội thảo

Mặc dù chủng ngừa cho người lớn sẽ giúp giảm gánh nặng bệnh tật, giảm tỷ lệ nhập viện, giảm gánh nặng lên hệ thống y tế, cũng như các bằng chứng khoa học, các khuyến cáo chính thức trên toàn cầu cho thấy vắc xin là an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên độ bao phủ chủng ngừa ở người cao tuổi, người mắc các bệnh lý mạn tính và phụ nữ mang thai vẫn còn rất thấp.

Các nhà chuyên môn đề xuất một số giải pháp: Cần nhận thức tính cần thiết của việc thiết lập khuyến cáo cấp quốc gia để hướng dẫn triển khai chủng ngừa bảo vệ trọn đời, ưu tiên đối tượng người cao tuổi, người có bệnh lý nền mạn tính và phụ nữ mang thai

Thiết lập các chương trình đào tạo y khoa từ sớm để cập nhật thông tin liên tục cho nhân viên y tế từ dự phòng đến điều trị. Nhấn mạnh vai trò quan trọng của khối điều trị trong việc tư vấn chủng ngừa cho người lớn tuổi, người có bệnh nền và phụ nữ mang thai.

Truyền thông nâng cao nhận thức về bệnh học, gánh nặng của bệnh và giá trị của chủng ngừa bảo vệ trọn đời cho người dân.

PGS.TS. Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam đánh giá: "Việc tiêm vắc xin cho từng nhóm dân số theo độ tuổi và tình trạng bệnh lý mạn tính đã tạo được miễn dịch bảo vệ, tránh các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, giảm nguy cơ khởi phát đợt cấp do bệnh mạn tính như hen, COPD, suy tim cấp, … từ đó giảm nguy cơ nhập viện và tử vong. Bên cạnh đó, chủng ngừa cho phụ nữ mang thai là biện pháp giúp bảo vệ cho trẻ nhỏ từ sớm khi chưa đủ tuổi tiêm phòng vắc xin. Những tác động tích cực của chương trình chủng ngừa trọn đời lên cộng đồng đã được chứng minh tại rất nhiều quốc gia trên thế giới, giúp tối ưu hóa việc phòng bệnh, ngăn ngừa kháng kháng sinh, cải thiện sức khỏe và xây dựng lối sống lành mạnh".