Các kế hoạch kinh tế lớn của ông Biden có thể bị đảng Cộng hòa làm khó dễ

Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden nhiều khả năng sẽ khó có thể thực hiện triệt để kế hoạch phát triển kinh tế của mình nếu Thượng viện do đảng Cộng hoà kiểm soát

Chiến thắng của ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden trong cuộc đua tổng thống sẽ tạo ra động lực thúc đẩy nền kinh tế Mỹ vốn đang bị vùi dập bởi đại dịch Covid-19, khi ông có kế hoạch chi tiêu táo bạo và hỗ trợ tích cực hơn cho nền kinh tế. Song, các kế hoạch này lại có rủi ro bị phe đối lập phủ quyết hoặc làm giảm hiệu ứng, nhiều nhà kinh tế cho biết.

Các nhà phân tích cho rằng, kế hoạch của ông Biden sẽ mang lại 11 triệu việc làm và 670 tỷ USD GDP hằng năm bị mất và chưa thể phục hồi trong cuộc khủng hoảng do đại dịch Covid-19 nhanh hơn so với khi ông Trump thắng nhiệm kỳ hai, theo USA Today.

Mark Zandi - nhà kinh tế trưởng của Moody’s Analytics cho biết: “Các chính sách của Biden là những chính sách phù hợp để giải quyết các cuộc khủng hoảng kinh tế do đại dịch gây ra”. 

“Với tỷ lệ thất nghiệp cao như vậy, lạm phát thấp và lãi suất bằng không, đề xuất đầu tư lớn của Biden sẽ giúp chúng ta trở lại tình trạng toàn dụng lao động nhanh nhất. Các chính sách của ông cũng nhằm giúp các hộ gia đình có thu nhập thấp và trung bình bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch”, ông nói.

Tuy nhiên, phạm vi lợi ích kinh tế từ chương trình nghị sự của ông Biden phụ thuộc vào việc đảng Cộng hòa hay đảng Dân chủ giữ quyền kiểm soát ở Thượng viện. Trên thực tế, một nhiệm kỳ tổng thống mà Thượng viện do đảng Cộng hòa chiếm đa số sẽ thúc đẩy kinh tế ít hơn là một Thượng viện mà đảng Dân chủ chiếm đa số. 

Theo kịch bản trước đây từ Moody’s, kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng trung bình 3,5%/năm và tạo ra 11,6 triệu việc làm trong nhiệm kỳ 4 năm của ông Biden. Mức tăng trưởng này sẽ chỉ tốt hơn một chút so với con số trung bình 3,2%/năm và 9,8 triệu việc làm mới nếu ông Trump đắc cử nhiệm kỳ thứ 2 với một Quốc hội chia rẽ như hiện tại, Zandi ước tính

Link bài viết

Nếu ông Biden có thể làm việc với Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát, nền kinh tế sẽ phát triển mạnh mẽ hơn - trung bình 3,8% một năm, tạo ra 14,1 triệu việc làm mới. Zandi dự đoán, Mỹ sẽ trở lại tình trạng toàn dụng việc làm vào cuối năm 2022, sớm hơn một năm so với kịch bản tổng thống Biden và Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát

Gói kích cầu hỗ trợ người bị ảnh hưởng bởi Covid-19

Biden đã lên tiếng ủng hộ biện pháp cứu trợ mạnh mẽ, gồm một khoản tiền trợ cấp liên bang khác dùng cho việc trợ cấp thất nghiệp hằng tuần, hỗ trợ nhiều hơn cho doanh nghiệp nhỏ gặp khó khăn và các bang khó khăn về tài chính, và một đợt kiểm tra kích thích khác cho hầu hết hộ gia đình.

Câu hỏi đặt ra là đảng nào chiếm đa số trong Thượng viện, vì trong tháng trước, Hạ viện thuộc Dân chủ đã thông qua gói 2,2 nghìn tỷ USD, trong khi Thượng viện đảng Cộng hòa chỉ ủng hộ kế hoạch 500 tỷ USD. Nếu đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát, các nhà lập pháp có thể sẽ thông qua khoản kích thích trị giá 1,5 nghìn tỷ USD, có thể vào cuối năm nay, theo Moody’s Analytics và Oxford Economics. 

Nếu đảng Dân chủ giành được quyền kiểm soát, Zandi dự kiến một gói trị giá 2 nghìn tỷ USD, tương đương với khoản hỗ trợ 600 USD thất nghiệp, cấp cho người Mỹ thất nghiệp vào đầu năm nay. Tuy nhiên, nhà kinh tế học Nancy Vanden Houten của Oxford Economics tin rằng, ngay cả Thượng viện Dân chủ cũng sẽ lựa chọn biện pháp trị giá 1,5 nghìn tỷ USD để dành tiền cho các khoản chi tiêu khác.

Trên thực tế, một nhiệm kỳ tổng thống mà Thượng viện do đảng Cộng hòa chiếm đa số sẽ thúc đẩy kinh tế ít hơn là một Thượng viện mà đảng Dân chủ chiếm đa số.

Đề xuất chi tiêu dài hạn hơn

Biden đang đề xuất 7,3 nghìn tỷ USD chi tiêu mới trong 10 năm, bao gồm nâng cấp đường xá, cầu và đường cao tốc của quốc gia; xây dựng nền kinh tế năng lượng sạch; đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để tăng cường sản xuất; đảm bảo chính phủ và các nhà thầu mua các sản phẩm của Mỹ; cung cấp trường cao đẳng cộng đồng miễn học phí; đảm bảo tiếp cận dịch vụ chăm sóc trẻ em và phổ cập mầm non với giá cả phải chăng; và cung cấp viện trợ để người Mỹ mua hoặc thuê nhà.

Zandi cho biết, sự bùng nổ của các chương trình sẽ tạo ra hàng triệu việc làm, giúp người lao động chuẩn bị tốt hơn cho các vị trí có kỹ năng cao và tăng năng suất của quốc gia, hoặc sản lượng trên mỗi lao động. Nếu đảng Dân chủ không thể giành được Thượng viện như tình hình cân bằng hiện tại thì đảng Cộng hòa có thể chặn việc ban hành luật lớn với 40 phiếu bầu. Trong tình huống đó, đảng Dân chủ Thượng viện sẽ phải thỏa hiệp với đảng Cộng hòa, có khả năng cắt giảm kế hoạch chi tiết 7,3 nghìn tỷ USD xuống còn khoảng 4 nghìn tỷ USD, Zandi nói. 

Nhà kinh tế học Gregory Daco của Oxford Economics dự đoán mức giảm đáng kể hơn, xuống còn khoảng 3 nghìn tỷ USD. Và nếu đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Thượng viện, chỉ một phần nhỏ trong số các đề xuất có thể sẽ được thông qua, với các nhà lập pháp đảng Cộng hòa có thể đồng ý với một số chi tiêu cơ sở hạ tầng và dịch vụ xã hội để đổi lấy việc cắt giảm thuế cho tầng lớp trung lưu, Zandi nói.

Link bài viết

Kế hoạch của Biden về thuế

Để giúp chi trả cho các khoản chi lớn, Biden có kế hoạch tăng thuế khoảng 4 nghìn tỷ USD trong thập niên tới. Ông đề xuất loại bỏ sơ hở cho những người kiếm được hơn 400.000 USD: những ai với thu nhập trên 400.000 USD thì phải đóng thuế an sinh xã hội 12,4%; và bị loại bỏ dần các khoản khấu trừ theo từng khoản ở thu nhập 400.000 USD.

Ông cũng muốn tăng thuế suất doanh nghiệp từ 21% lên 28%, đồng thời đánh thuế lãi vốn và cổ tức ở mức thông thường đối với thu nhập trên 1 triệu USD.

Với tình hình đảng Dân chủ khó chiếm đa số tại Thượng viện, Zandi cho rằng các đảng viên Cộng hòa sẽ phản đối việc tăng thuế cá nhân và chỉ việc tăng thuế doanh nghiệp mới được thông qua. Daco tin rằng, đảng Cộng hòa sẽ bác bỏ thuế biên chế mở rộng và đồng ý tăng thuế suất doanh nghiệp lên chỉ 24% thay vì 28%.

Theo Zandi, các loại thuế mới có thể sẽ làm giảm lợi nhuận kinh doanh và không khuyến khích đầu tư, làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, Oxford cho biết những ảnh hưởng đối với hoạt động kinh doanh là "không đáng kể". Và, chỉ nên hạn chế ảnh hưởng đến các hộ gia đình có thu nhập cao, những người có thể dễ dàng khai thác các khoản tiết kiệm và đầu tư để duy trì chi tiêu của mình, Zandi nói.

Cả Zandi và Daco cũng cho rằng Biden sẽ trì hoãn bất kỳ đợt tăng thuế nào vào cuối nhiệm kỳ của mình, sau khi nền kinh tế đang trên đà phục hồi. Và nếu trong tình huống đảng Cộng hòa giữ đa số ở Thượng viện thì các nhà kinh tế nói rằng đừng mong đợi bất kỳ đợt tăng thuế nào.