Brexit - đòn đau cần thiết cho EU

Các nhà lãnh đạo EU, sau cú sốc Brexit sẽ buộc phải thực tế hơn và hiểu rằng đã đến lúc cần phải thay đổi.

Đọc E-paper

Ngay khi kết quả trưng cầu dân ý về việc Anh rời EU (Brexit) được công bố, đồng bảng đã lao dốc kỷ lục kéo theo sự hỗn loạn trên thị trường tài chính toàn cầu.

The Guardian phân tích, nhìn theo hướng tích cực, điều này có thể thúc đẩy xuất khẩu của Anh trong ngắn hạn, nhưng đồng thời cũng đẩy giá cả hàng hóa trong nước tăng cao, đặc biệt là nhiên liệu.

Brexit cũng sẽ tạo nhiều rào cản thương mại giữa Anh với EU, đồng thời khiến tăng trưởng kinh tế Anh suy giảm và đánh mất sức hấp dẫn đối với các dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Nhiều công ty đa quốc gia có trụ sở tại Anh cũng đang tìm cách "tháo chạy" khi quốc gia này tự đánh mất quyền tiếp cận thị trường chung châu Âu.

Tuy nhiên, theo Ngân hàng Đầu tư Morgan Stanley (Mỹ), châu Âu sẽ có nhiều thứ để mất hơn khi ngưng giao dịch với một thị trường rộng lớn như Anh.

Số tiền đóng góp của Anh vào ngân sách EU giai đoạn 1970 - 2015 (đvt: tỷ euro). Nguồn: fullfact.org

Trước đó, theo kế hoạch, số tiền mà Anh phải đóng cho ngân sách EU trong năm 2016 lên đến 19,4 tỷ euro (tương đương 21,4 tỷ USD). Brexit xảy ra khiến 27 quốc gia thành viên còn lại của EU phải "lấp" phần ngân sách còn thiếu này, trong đó Đức được cho là phải đóng góp nhiều nhất.

Bên cạnh đó, việc mất đi một cường quốc về tài chính như Anh trong EU cũng khiến vị thế đồng tiền chung châu Âu (euro) bị lung lay. Nhưng giới quan sát không tỏ ra lo ngại tình huống Anh bị "cô lập" bởi trong tương lai, các nước thành viên thuộc EU sẽ không muốn mất cơ hội giao thương với nền kinh tế lớn thứ năm thế giới này.

Đó là chưa kể nước Anh còn có một hậu phương vững chắc là khối Thịnh vượng chung (Commonwealth of Nations) - hầu hết từng là thuộc địa của Anh, hai trong số đó là Canada và Úc. Các nước này đang cung cấp nguyên liệu và là thị trường quan trọng cho hoạt động xuất nhập khẩu của các nước thành viên trong EU.

Bên cạnh những hiểm họa kinh tế được dự báo như trên, EU vừa có một "đòn đau" buộc phải "thức tỉnh", có thể giúp liên minh này ngăn chặn những đổ vỡ trong tương lai. Ba năm trước, Thủ tướng Anh David Cameron đã rất tự tin sẽ tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân về việc để Anh ra đi hay ở lại EU. Bởi nhà lãnh đạo này không bao giờ nghĩ rằng người dân nước Anh sẽ muốn một cuộc đổ vỡ xảy ra.

Thế nhưng người dân Anh đã có một lựa chọn khác - một lựa chọn quan trọng nhưng đã đẩy cả Anh lẫn EU vào một tình cảnh rất nghiêm trọng về kinh tế lẫn chính trị. Tình trạng này sẽ kéo dài đến khi nào Anh và EU có thể thiết lập một trật tự mới trong mối quan hệ song phương cũng như đối với phần còn lại của thế giới.

Nghiêm trọng hơn, Brexit thực sự là một cái tát vào EU, như Thủ tướng Bỉ Charles Michel phát biểu với báo giới sau cuộc trưng cầu dân ý tại Anh. Chưa bao giờ xu hướng rời khỏi EU lại trở nên mạnh mẽ như vậy sau khi Anh đóng tròn vai "kẻ mở đường". Cú sốc Brexit chắc chắn sẽ gây ra chấn động lớn, có thể là báo hiệu cho một sự sụp đổ của liên minh này.

Để hạn chế những hậu quả nghiêm trọng hơn có thể xảy ra, EU cần tiếp nhận "đòn đau" này và nhanh chóng có sự thay đổi, điều chỉnh, trước hết là đối với cựu thành viên - nước Anh. Thay vì trừng phạt Anh, EU cần nhanh chóng xây dựng mối quan hệ thân thiết, đồng minh với Anh. Và thời điểm thiết lập mối quan hệ mới chính là ngay bây giờ.

Trong nguy hiểm luôn có cơ hội và EU cần biết nắm bắt cơ hội từ Brexit. Chưa bao giờ EU thấy rõ nhất đâu là những ngòi nổ tiếp theo muốn rời khỏi Liên minh để có những ngăn chặn kịp thời. Và những nhà lãnh đạo EU vốn luôn chối bỏ mọi sự rạn nứt, bất mãn tồn tại giữa các thành viên, sau cú sốc Brexit, sẽ buộc phải thực tế hơn, thừa nhận những điểm yếu, sai lầm. Cùng từ đó, EU hiểu rằng đã đến lúc cần thay đổi.

>Người Anh bắt đầu hối hận vì Brexit

>Người Anh đã quyết rời khỏi EU

>Những vấn đề cấp bách cho Thủ tướng Cameron sau Brexit