Theo báo cáo của BHXH TP.HCM gửi UBND TP.HCM, tính đến hết tháng 1/2023, thành phố có hơn 58.000 doanh nghiệp nợ BHXH bắt buộc gồm BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tự nguyện với số tiền hơn 4.800 tỷ đồng. Trong đó, hơn 33 tỷ đồng là khoản nợ dưới 1 tháng và gần 582 tỷ đồng là nợ khó thu. Số tiền nợ còn lại gần 3.956 tỷ đồng (chiếm 6,13% tổng số thu BHXH bắt buộc).
Tính theo thời gian nợ, có gần 41.200 đơn vị nợ từ 1-3 tháng (gần 2.000 tỷ đồng); hơn 6.700 đơn vị nợ từ 3- 6 tháng (gần 424 tỷ đồng); hơn 3.500 đơn vị nợ từ 6- 2 tháng (khoảng 336 tỷ đồng). Đặc biệt, có 6.600 đơn vị nợ trên 12 tháng với số tiền nợ hơn 1.812 tỷ đồng...
BHXH TP.HCM kiến nghị điều chỉnh các hướng dẫn xử lý vi phạm hành chính theo từng hành vi trốn đóng, chậm đóng trong các nghị định liên quan cho phù hợp với tội danh trốn đóng BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp tại Điều 216 Bộ Luật Hình sự.
Đồng thời, kiến nghị UBND TP.HCM chỉ đạo UBND các cấp, công an, tòa án, viện kiểm sát và các cơ quan ban ngành tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra trong công tác thu hồi nợ, nhằm ngăn chặn những trường hợp lạm dụng để trốn đóng, chậm đóng hoặc trục lợi từ quỹ BHXH.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, cả nước hiện có 2,79 triệu lao động đang bị doanh nghiệp nợ đóng BHXH từ một tháng trở lên, trong đó gần 213.400 người bị treo quyền lợi vì nợ khó thu hồi. Cộng dồn đến hết năm 2022 có hơn 2,13 triệu lao động bị doanh nghiệp chậm đóng BHXH từ một đến dưới ba tháng; 440.800 người bị nợ đóng từ ba tháng trở lên và gần 213.400 người bị "treo" sổ tại các doanh nghiệp đã giải thể, ngừng hoạt động, nợ BHXH khó thu hồi. Số đang bị nợ BHXH chiếm 17,4% tổng số lao động tham gia BHXH bắt buộc.
Việc chậm đóng diễn ra ở tất cả loại hình doanh nghiệp với số tiền phải tính lãi hơn 13.150 tỷ đồng, chiếm 2,91% tổng số phải thu. So với năm 2021, tiền chậm đóng tính lãi tăng thêm hơn 660 tỷ đồng. Riêng tiền nợ khó thu hồi tại doanh nghiệp phá sản, giải thể, ngừng hoạt động, chủ bỏ trốn hơn 4.000 tỷ đồng.
Hà Nội dẫn đầu về tỷ lệ doanh nghiệp chậm đóng BHXH với 3.660 tỷ đồng; tiếp đến là TP.HCM hơn 3.400 tỷ đồng; Hải Phòng 591 tỷ đồng; Cà Mau 86 tỷ đồng và Đăk Nông 44 tỷ đồng đồng.
Luật hiện hành quy định khi chấm dứt hợp đồng lao động thì doanh nghiệp có trách nhiệm cùng cơ quan BHXH xác nhận thời gian đóng BHXH và trả sổ cho người lao động. Quyết định 505/2020 của BHXH Việt Nam quy định với doanh nghiệp nợ tiền đóng mà người lao động đủ điều kiện hưởng BHXH hoặc chấm dứt hợp đồng thì đơn vị đó có trách nhiệm đóng đủ BHXH cho người lao động, gồm tiền lãi chậm đóng. Cơ quan BHXH xác nhận sổ bảo hiểm để giải quyết quyền lợi cho lao động. Trường hợp doanh nghiệp chưa đóng đủ thì xác nhận sổ đến thời điểm đã đóng, sau khi thu hồi được tiền nợ thì bổ sung thời gian đóng. Như vậy, lao động vẫn có thể được chốt sổ bảo hiểm song không được tính thời gian doanh nghiệp nợ đóng BHXH. Người lao động có quyền khiếu nại tới Chánh thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội hoặc làm đơn khởi kiện tới Tòa án Nhân dân nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính về hành vi vi phạm. |