Vì sao các ngân hàng trung ương liên tục hạ lãi suất?

Trước triển vọng ảm đạm của kinh tế toàn cầu, các ngân hàng trung ương trên thế giới đã liên tiếp nới lỏng chính sách tiền tệ, thậm chí đưa lãi suất ngắn hạn vào vùng âm, để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng hạ lãi suất không phải là cứu cánh.

Làn sóng lãi suất âm

Chính sách lãi suất âm được đưa vào áp dụng lần đầu tiên tại Thụy Điển vào năm 2009. Sau đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), Ngân hàng trung ương Thụy Sỹ và gần đây Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) cũng đã tiến hành áp dụng chính sách này.

Kể từ năm 2014, ECB đã áp dụng tỷ lệ lãi suất âm, để thúc đẩy đà phục hồi của kinh tế Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone).

Phản ứng với tình trạng bất ổn của khu vực tài chính thế giới thời gian gần đây, ECB đã đề cập đến khả năng tiếp tục cắt giảm lãi suất trong cuộc họp các thống đốc vào tháng 3/2016 (hiện lãi suất tiền gửi của các ngân hàng tại ECB đã là âm 0,3%).

Trong tuyên bố mới đây, Ngân hàng quốc gia Thụy Sỹ (SNB) cũng quyết định không thay đổi lãi suất cơ bản ở mức âm 0,75% đối với tiền gửi tiết kiệm thông thường và các khoản tiền gửi của các ngân hàng tại SNB. Theo ngân hàng này, mức lãi suất như vậy và sự khác biệt giữa lãi suất với các đồng tiền khác sẽ giúp làm suy yếu đồng franc.

Andreas Ruhlmann, nhà phân tích thị trường tại công ty môi giới IG Switzerland, đánh giá kinh tế Thụy Sỹ đang rơi vào suy giảm và một đồng franc yếu sẽ là sự hỗ trợ cần thiết.

Cùng chung xu hướng, ngày 16/2, BoJ chính thức thực thi chính sách lãi suất âm, nhằm hỗ trợ nền kinh tế đang đối mặt với mối nguy giảm phát và tăng trưởng sa sút. Văn phòng Nội các Nhật Bản trước đó đã công bố báo cáo cho hay kinh tế nước này trong quý cuối cùng của năm 2015 suy giảm 1,4%, so với cùng kỳ năm 2014.

Lãi suất âm liệu có hiệu quả?

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng việc áp dụng tỷ lệ lãi suất kể trên sẽ dẫn tới hậu quả tiêu cực. Theo Bloomberg, sau khi áp dụng lãi suất âm, giá nhà tại Thụy Điển đã tăng vọt và làm tăng mối lo về nguy cơ vỡ bong bóng bất động sản tại nước này.

Tại châu Âu, hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng kinh tế do ECB tiến hành vẫn thấp khi khi nhịp độ tăng trưởng và lạm phát không đạt như kỳ vọng.

Các chuyên gia nhận định để đạt được kết quả rõ rệt trong tiến trình phục hồi nền kinh tế, các nước thành viên Eurozone không nên phụ thuộc quá nhiều vào ECB, mà nên tập trung hơn vào cải cách cơ cấu và kích thích tài chính, kinh tế.

Xu hướng hạ lãi suất chưa dừng

Theo giới phân tích, sự biến động mạnh của các thị trường tài chính và mối lo ngại Trung Quốc có thể phá giá tiếp đồng NDT sẽ khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tạm hoãn việc tăng lãi suất và buộc các ngân hàng trung ương khác tiếp tục điều chỉnh hạ lãi suất trong thời gian tới.

Dư luận trên thị trường tiền tệ dự báo lãi suất của ECB sẽ giảm xuống âm 0,5% trong năm nay. Theo biên bản cuộc họp hồi tháng 1/2016 của Ngân hàng Trung ương châu Âu vừa được công bố ngày 18/2, ngân hàng này muốn phát đi tín hiệu sẵn sàng tung ra thêm các biện pháp kích thích kinh tế mới.

Ngày 16/2, Ngân hàng trung ương Hàn Quốc (BoK) đã quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức thấp kỷ lục 1,5% (đã duy trì trong tám tháng liên tục), song nhiều chuyên gia cho rằng có thể BoK sẽ tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ vào tháng Ba hoặc tháng Tư tới.

>"Cứu" tăng trưởng, Nhật Bản lần đầu áp dụng lãi suất âm

>ECB hạ lãi suất xuống âm 0,3%

> NHNN bất ngờ hạ lãi suất tiền gửi USD về 0%