Thái Nguyên: Phát triển vùng chè đặc sản Tân Cương

Vùng chè đặc sản Tân Cương (thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên) từ lâu đã được biết đến với hương vị chè đặc sản không nơi nào có được.

Đồi chè Tân Cương

Ngay từ những năm đầu của thế kỷ 20, chè gói Tân Cương mang hiệu Con Hạc do ông Nghè Sổ (Nguyễn Đình Tuân) - người có công mang giống chè trung du về vùng Tân Cương trồng và lập xưởng chế biến chè đầu tiên ở nơi đây mang đi dự thi "Đấu Xảo" ở Hà Nội đã giành giải nhất.

Ngay ở thời điểm đó, các thương gia ở nhiều nước Nam Á như Ấn Độ, Pakisan… đã đặt mua chè Tân Cương - Thái Nguyên rất nhiều. Thương hiệu “Đệ nhất danh trà” dành cho chè Tân Cương - Thái Nguyên cũng được biết đến từ đó.

Theo các nhà khoa học, Tân Cương là vùng đất trung du mang đặc trưng tiểu khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng phù hợp cho cây chè phát triển. Cạnh đó, dãy núi Tam Đảo chắn bớt cái nắng gắt mùa hè, đồng thời nước của dòng Sông Công thấm qua các mạch ngầm đã tưới mát cho những đồi chè nơi đây.

Đặc biệt, nhờ kỹ thuật chế biến rất riêng, đạt tới trình độ điêu luyện của những người làm chè đã làm cho chè Tân Cương có một hương thơm và vị ngon rất đặc trưng mà không đâu trên dải đất hình chữ S này có được.

Theo nghệ nhân Bùi Xuân Tiến, xóm Hồng Thái II, xã Tân Cương, để sản xuất ra một kg chè búp đặc sản không hề đơn giản. Quy trình sản xuất chè trải qua nhiều công đoạn khá công phu và tỉ mỉ. Cũng từ cây chè mà gia đình nghệ nhân Bùi Xuân Tiến trở thành một trong những hộ có thu nhập cao nhất xã hiện nay. Ngoài nghệ nhân Bùi Xuân Tiến, Tân Cương còn rất nhiều nghệ nhân và người làm chè giỏi.

Hiện nay, toàn xã có gần 200 hộ làm chè và kinh doanh chè, từ cây chè nhiều hộ có thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm. Để quảng bá thương hiệu chè Tân Cương, lưu giữ bản sắc văn hóa Trà, gần đây, Lễ hội văn hóa Trà tại Thành phố Thái Nguyên đã được khôi phục với định kỳ 2 năm tổ chức một lần...

Là cây chủ lực trên đất vườn đồi, chè đem lại giá trị kinh tế cao, mang tính văn hóa, xã hội sâu sắc, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, góp phần làm ổn định và phát triển kinh tế của địa phương.

Hiện nay thành phố Thái Nguyên có tổng diện tích chè trên 1.300 ha, sản lượng trung bình đạt 15.000 tấn, giá trị thu nhập bình quân đạt trên 100 triệu đồng/ha/năm. Đã có nhiều đơn vị, cơ sở, HTX chè có quy mô lớn ra đời tại chính vùng đất chè, cùng hợp tác và sản xuất nhiều sản phẩm từ cây chè, đáp ứng với nhu cầu và thị hiếu của thị trường.

Đặc biệt, để giữ vững và phát triển thương hiệu "Đệ nhất danh Trà", thành phố Thái Nguyên đã xây dựng riêng một đề án phát triển vùng chè đặc sản Tân Cương với các giải pháp cụ thể như: cải tạo cơ cấu giống chè, 100% diện tích chè, sản phẩm chè áp dụng đúng quy trình sản xuất an toàn theo tiêu chuẩn VietGap, xây dựng vùng chè đặc sản Tân Cương thành vùng chè sinh thái gắn với du lịch cảnh quan Hồ Núi Cốc...

Trước mắt, trong giai đoạn từ nay đến năm 2015, thành phố hiện phát triển diện tích chè lên 1.400 ha, cải tạo, trồng mới hơn 300 ha, đưa sản lượng chè búp tời lên 17.500 tấn, tương đương khoảng 3.500 tấn chè búp khô. Về mặt kỹ thuật, thành phố thực hiện việc nhân giống chè bằng phương pháp giâm cành, đưa 7 giống chè mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất để tăng năng suất chè lên 150 tạ/ha.

Các cấp, các ngành của thành phố tiếp tục hỗ trợ người làm chè kiến thức về sản xuất chè an toàn, áp dụng chương trình IPM, UTZ trong sản xuất chè, hỗ trợ 30% giá giống cho người trồng chè áp dụng công nghệ nhân giống mới và hỗ trợ 50% giá trị thiết bị chế biến chè bằng tôn sao Inox...

Bà Nguyễn Thị Bích Thủy - Phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Thái Nguyên cho biết: "Tiếp tục phát huy tiềm năng thế mạnh cây chè đặc sản, thành phố Thái Nguyên đang tập trung triển khai có hiệu quả đề án phát triển vùng chè đặc sản Tân Cương với phương châm xây dựng vùng sản xuất chè an toàn gắn với việc hỗ trợ, nâng cao năng lực thị trường cho người sản xuất, thực hiện tốt quy chế quản lý, sử dụng chỉ dẫn địa lý "Tân Cương", nâng cao vai trò liên kết các doanh nghiệp, các hợp tác xã chè với nông dân trong sản xuất nguyên liệu, góp phần đưa hương vị đặc trưng của chè Thái Nguyên đến với đông đảo người tiêu dùng trong và ngoài nước".