Nông sản ngoại tràn lan vì... rào thưa

Rau, quả bán rong dọc các tuyến phố Hà Nội đa phần đều có xuất xứ từ Trung Quốc. Rất lạ là ngay cả những sản vật ở ta không thiếu, như cam, quýt, cà chua, cải bắp... tất tật đều bị “cạnh tranh trên sân nhà” bởi hàng hóa cùng chủng loại bên kia biên giới tràn lan trên thị trường.

Nhưng việc kiểm định chất lượng các mặt hàng nông sản này hầu như chưa được triển khai hiệu quả, nếu không nói là còn nhiều bất cập do có sự chồng chéo về phân công, phân nhiệm giữa cơ quan chức năng liên quan (hải quan, công an, quản lý thị trường, nông nghiệp, y tế...).

Trái cây Trung Quốc bán tràn lan ở Hà Nội

Cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) vốn được tiếng là cửa ngõ nhập khẩu các mặt hàng tiêu dùng, nhưng những tháng cuối năm cũng “gánh” thêm hàng trăm tấn nông sản mỗi ngày. Ban quản lý cửa khẩu cho biết, còn có một lượng nông sản tương đương được cư dân dọc tuyến biên giới hai nước vận chuyển bằng hình thức xách tay, gùi thồ không thể nào kiểm soát nổi. Tại Lào Cai, trung bình mỗi ngày có trên dưới 400 tấn nông sản nhập khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh. Thời điểm này, bên kia biên giới tràn sang vô số cải bắp, cải bao, củ cải, khoai tây, cà rốt, khoai sọ, cà chua, tỏi... Chỉ tính riêng trái cây nhập khẩu cũng gần 30 loại và có tỷ trọng cao, như các loại cam, quýt, táo, lê (chiếm 87,5% tổng kim ngạch).

Mới đây, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc khi tiến hành các thủ tục nhập khẩu phải tổ chức kiểm tra chặt chẽ hàng hóa trong danh sách kiểm dịch, đặc biệt là hoa quả và chỉ cho phép thông quan khi có kết quả kiểm định đạt yêu cầu nhập khẩu. Các chủ hàng bắt buộc phải đăng ký kiểm định với cơ quan chức năng theo quy định, nếu phát hiện vi phạm sẽ xử lý nghiêm. Thực tế kiểm định ở khu vực cửa khẩu đã phát hiện, trong số nông sản nhập có một số mẫu cà chua chứa chất alatoxin rất độc hại, trong danh mục cấm sử dụng. Đáng sợ là các loại dung dịch ngâm tẩm cho hoa quả tươi lâu, tối đa có thể tới... hai tháng, song tác hại đối với người sử dụng thì không thể nói hết.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tiếp tục cảnh báo người tiêu dùng trước thực trạng “nhiều mặt hàng nông sản có nguồn gốc từ bên ngoài vào Việt Nam chưa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, trong đó đáng lo ngại nhất là những nông sản vào theo đường tiểu ngạch". Người mua hàng, đặc biệt ở các vùng nông thôn, ngoại thành thường chọn hàng giá rẻ, đã vô tình kích thích nguồn cung.

Hơn nữa, khả năng trong các tháng tới, vụ rau đông không đủ nước tưới thì rau ngoại càng có khả năng lấn lướt trên thị trường.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát khi đề cập việc kiểm soát nông sản ngoại nhập đã cho rằng, biện pháp lâu dài vẫn là phải lập hàng rào kỹ thuật theo đúng thông lệ quốc tế đồng thời với việc không ngừng nâng cao chất lượng của nông sản nội. Việc rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quản lý, cập nhật các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật được xem là sự khởi động cần thiết.

Bộ cũng đã chỉ đạo tăng cường tối đa việc kiểm tra, kiểm soát thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi và phân bón hóa học từ nay đến Tết Nguyên đán. Cục Bảo vệ thực vật được giao thành lập tổ công tác lên ba tỉnh biên giới Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh để kiểm tra chất lượng rau quả nhập từ Trung Quốc ngay tại cửa khẩu thay vì lấy mẫu kiểm tra khi rau quả đã vào tận Thủ đô.